Chỉ có 60 bộ hồ sơ đăng ký tuyển sinh vào các trường sư phạm ở TP.HCM trong mùa tuyển sinh năm nay là thông tin do Báo Lao Động loan đi hôm 17/4/2012.

Trường Đại Học Sư phạm TPHCM
Qua bài báo “Cấp cứu cho ngành sư phạm” đăng tải một ngày sau đó trình bày những ý kiến trong diễn đàn thảo luận về thực trạng ngành sư phạm hiện nay cho thấy các bạn trẻ thanh niên đang “quay lưng” với nghề dạy học. Nguyên nhân vì sao nghề giáo được cho là một trong những nghề “cao quí” trong xã hội lại không thu hút giới trẻ ngày nay?


Giáo dục luôn được xem là quốc sách đối với các chính thể tại Việt Nam trong suốt chiều dài lịch sử của đất nước. Xã hội luôn kính trọng người làm nghề được gọi nôm na là “gõ đầu trẻ”.

Dưới thời phong kiến, thầy giáo được tôn trọng ở bậc thứ hai trong xã hội, chỉ sau Vua theo thuyết “Quân-Sư-Phụ”.

Trong giai đoạn lịch sử cận đại, hình ảnh của một nhà giáo vẫn là niềm hãnh diện của gia đình, niềm mơ ước của bao người vì đó là một hình ảnh rất đẹp được xã hội đề cao và tôn trọng. Đến thời bao cấp, hình ảnh nhà giáo bị khác đi vì “nghèo”. Người ta vẫn còn nhớ câu nói “nhất y, nhì dược, tạm được bách khoa, bỏ qua sư phạm”.

Trong thời buổi kinh tế thị trường vừa “mở cửa”, đời sống giáo viên có nhiều thay đổi, nhiều thầy cô giáo có cơ hội thể hiện tài năng của mình cũng như có thu nhập rất tốt. Dù tiêu chuẩn xét tuyển vào trường sư phạm cũng rất cao nhưng vẫn thu hút nhiều bạn trẻ chọn dự thi vào ngành sư phạm.

Khó kiếm đất dụng võ
Theo thông tin từ nhiều sở GD-ĐT thì trong vòng những năm gần đây, nhu cầu giáo viên đã bảo hòa. Hằng năm các tỉnh thành có đến hàng trăm giáo viên mới ra trường không có việc làm. Đây là một thực tế khiến cho nhiều bạn trẻ hiện nay dù rất thích nghề giáo nhưng vẫn không chọn thi vào ngành sư phạm. Bạn Mai trả lời câu hỏi của đài RFA vì sao bạn không nộp đơn thi tuyển vào trường sư phạm trong kỳ thi tuyển đại học năm nay rằng:


“Yêu thích ngành sư phạm lắm vì đó là ngành truyền dạy kiến thức cho mầm non của đất nước nhưng mà không có đầu ra, nên làm sao vào sư phạm được? Học 4 năm xong rồi đi ra lại ôm bằng chạy vòng vòng xin việc mà thấy ngao ngán lắm. Ngành sư phạm thường đi ra thì không tìm được trường học, thường là thất nghiệp. Tại vì bây giờ nhân lực đang bị dư. Phải đi dạy thêm dạy kèm tại vì cần tiền và muốn không bị quên kiến thức sư phạm mình đã học, nên vừa dạy vừa ôn tập như vậy để chờ được trường nhận hồ sơ vào để dạy.”

Sau 4 năm vất vả học hành, tốt nghiệp ra trường mà lại không có đất dụng võ là nguyên nhân chủ yếu làm cho các bạn trẻ nản lòng. Có vẻ như là nghịch lý trong khi có rất nhiều địa phương ở khắp cả nước rất thiếu hụt giáo viên mà số lượng sinh viên ra trường lại không có việc làm. Nhà nước có chính sách khuyến khích ưu đãi cho các giáo viên dạy học ở những vùng sâu vùng xa nhưng dường như vẫn không hấp dẫn những “kỷ sư tâm hồn” vừa tốt nghiệp đại học. Cô Trần Thị Ngọc Bích, một giáo viên đứng trên bục giảng nhiều năm cho biết:


“Bây giờ ra trường sinh viên phải tự tìm trường chứ nhà nước không bổ nhiệm như ngày xưa nữa. Tìm trường cũng là một vấn đề khó khăn. Những trường ở gần trung tâm thị xã, hay thành phố thì giáo viên đủ rồi. Giáo viên về hưu thì còn ít. Cho nên lượng giáo viên nhận vào mỗi năm coi như có nhiều trường không cần nhận vào. Vì vậy kiếm một trường ở trung tâm thị xã hay trung tâm của tỉnh hay thành phố thì rất là khó. Mà đi vùng sâu vùng xa thì lớp trẻ nhiều khi không thích. Vì mới ra trường thì đồng lương còn thấp đâu có bao nhiêu.”

Thu nhập thấp, không còn được coi trọng
Cô Bích chia sẻ rằng với các yếu tố như đồng lương của giáo viên mới ra trường mà lại phải sống xa gia đình và công khó cực khổ học hành 4 năm đại học đủ để các bạn trẻ chọn cho mình một công việc trong công xưởng. Hiện nay ở các thành thị có nhiều công ty doanh nghiệp mở ra, để kiếm một công việc có thu nhập tương đương với lương của một giáo viên mới ra trường không phải là khó. Có nhiều bạn trẻ sẽ chọn lựa cách kiếm tiền bằng một công việc đơn giản, sống ở thành thị và cũng không là gánh nặng cho gia đình phải lo học phí sau khi tốt nghiệp phổ thông trung học.


Các chuyên gia giáo dục cho rằng địa vị nhà giáo không còn được coi trọng trong xã hội bây giờ cũng là nguyên nhân làm cho các bạn trẻ không mặn mà với ngành sư phạm. Giáo viên không được xã hội kính trọng phần lớn cũng vì thu nhập thấp.

Trong thời buổi giá trị đồng tiền được tôn cao, mọi ngành nghề, mọi thành phần xã hội đều tìm cách gia tăng thu nhập thì việc thầy cô giáo dạy thêm để có cuộc sống được ổn định và đầy đủ hơn là điều hiển nhiên. Tuy vậy, xã hội lại không mấy thiện cảm với việc dạy thêm này. Đa số học sinh không còn lòng tôn kính thầy cô giáo của mình nữa là với lý do tất cả chỉ vì tiền. Chuyên gia giáo dục Quỳnh Hương đưa ra nhận định như sau:


“Thực ra bây giờ mọi người chỉ muốn kiếm nghề gì để có thể kiếm được nhiều tiền. Ai mà học giỏi thì sẽ trông vào những nghề có được nhiều tiền. Những nghề ít tiền sẽ ít người đi theo. Thế còn nói riêng ngành giáo-sư phạm thì trước đây nghề đó vẫn được gọi là nghề mô phạm và được xã hội tôn trọng, được gọi là nghề làm thầy nhưng mà thời mới bây giờ thì cái sự tôn trọng đấy cũng giảm đi tức là cũng trở thành một nghề bình thường như những nghề khác. Tôi nghĩ có thể vì thế nên sức hút của nó không còn được như ngày xưa.”


Giáo dục lỗi thời
Bên cạnh đó, với chính sách giáo dục xơ cứng, giáo điều theo sách vở, xa rời thực thế không hấp dẫn và thuyết phục học sinh cũng là nguyên nhân khiến học sinh “chán thầy”. Xã hội hiện đại với những nguồn thông tin đa dạng nhiều chiều tiếp cận rất dễ dàng. Học sinh cần một phương pháp giảng dạy mới với xu hướng được hướng dẫn sáng tạo tư duy, không nhồi nhét, học thuộc lòng những điều sáo ngữ. Do đó, có những thầy cô giáo mới ra trường rất giỏi và đầy tâm huyết yêu nghề dạy học, muốn có cách giảng dạy khác với bao qui định của Bộ Giáo Dục buộc đã rẽ sang những ngành nghề khác.


Hầu hết các giáo viên đều mong muốn có đồng lương ổn định, không còn phải bươn chải dạy thêm hay phải làm thêm những công việc khác để cải thiện thu nhập. Họ ước ao một đời sống ổn định để có thời gian đầu tư cũng như nghiên cứu sáng tạo. Từ đó bài giảng được hay hơn, thu hút hơn cho học trò của mình, không bị gò bó trong những chương trình quy định cứng nhắc, không hợp thời.


Câu hỏi đặt ra làm thế nào để mong muốn và ước mơ tưởng chừng như thật đơn giản của giáo viên nước nhà thành hiện thực? Câu hỏi này cho đến nay vẫn chưa có lời đáp.

Source: RFA