Tạp chí khoa học Mỹ Science, số ra ngày thứ Năm 12/04/2012, cho biết, các nhà nghiên cứu Pháp đã bước đầu thành công trong việc dạy khỉ đầu chó phân biệt được các chữ tiếng Anh viết đúng chính tả. 
« Dan », học sinh giỏi nhất trong số sáu con khỉ tham gia thực nghiệm, đã biết cách chọn ra 308 từ được viết chuẩn về mặt chính tả, trong số 8.000 từ mà người ta đưa cho nó xem. Các chú khỉ tham gia thực nghiệm đều khoảng 3 tuổi.
Thực nghiệm kể trên vừa được tiến hành tại một trạm nghiên cứu của Trung tâm Khoa học Pháp, gần Aix-en-France (miền đông nam nước Pháp). Trong một không gian khép kín, rộng khoảng 700m², các con khỉ đầu chó gốc từ xứ Guinée có thể tham gia vào « một lớp học chữ » một cách tự do, khi nào chúng thích. Luật chơi là : chúng sẽ chọn ấn vào nút hình bầu dục, nếu chữ viết đúng chính tả, nếu chữ viết sai, khỉ phải ấn vào nút chữ thập. Khỉ tham gia thực nghiệm sẽ nhận được một phần thưởng, là một hạt mì rơi tự động, sau mỗi câu trả lời đúng.
Quan sát cho thấy, mỗi con khỉ đã làm từ 43.000 đến 56.000 lần thử nghiệm trong vòng hơn một tháng thực nghiệm. Hai nhà nghiên cứu về môn tâm lý học nhận thức, phụ trách theo dõi thực nghiệm, ghi nhận, chỉ trong vài ngày, các con khỉ đã học được các phân biệt được những chữ được viết đúng chính tả, với những chữ viết sai, bất chấp việc các từ này có hình thức gần như tương tự.
Điểm đặc biệt nữa là, sau khi đã học được chính tả đúng của khoảng vài chục từ, các con khỉ tham gia thí nghiệm đã biết phân biệt được từ nào viết đúng, từ nào viết sai, ngay khi chúng nhìn thấy các từ đó lần đầu tiên.
Các nhà nghiên cứu nhận xét, kết quả này chứng tỏ rằng các khỉ đầu chó tham gia thí nghiệm đã hiểu được một điều sâu sắc hơn, ngoài việc nhận dạng được hình thức toàn thể của các từ cho sẵn, cụ thể là chúng có thể hiểu được mối liên kết giữa các chữ cái, và phân biệt được các kết hợp nào là chuẩn. Như vậy, các con khỉ có thể xác định được và nhớ được các quy tắc tổ chức của các từ và biết nhận ra những kết hợp nào là lệch chuẩn.
Việc loài khỉ đầu chó có khả năng phân biệt được quy tắc chính tả trong tiếng Anh, theo các nhà nghiên cứu, gợi lên nhiều suy nghĩ về sự vận hành của não người trong quá trình học tập. Cụ thể là, một trong những điểm cơ bản trong hành động học đọc là khả năng ghi nhận và ghi nhớ các quy tắc liên kết giữa các chữ cái trong một từ.
Theo tạp chí khoa học Pháp Science et Avenir, phương pháp được đem ra thực nghiệm kể trên là chưa từng được áp dụng. Thay vì, phương pháp truyền thống là đưa chuồng khỉ đến phòng thí nghiệm và bắt chúng làm thực nghiệm cho đến khi nào chúng chán chê mỏi mệt, phương pháp mới cho phép các con khỉ sống như trong môi trường tự nhiên, và để khỉ tham gia thực nghiệm khi nào chúng muốn.
Thực tế cho thấy, nếu để tự do, khỉ chăm chỉ và thích thú học tập hơn người ta vẫn nghĩ. Không những thế, khi để chúng lựa chọn giữa bài tập dễ và bài tập khó hơn, khỉ luôn chọn bài khó hơn. Bằng cách làm việc nhiều như vậy, khỉ cũng học tập thêm được nhiều điều.
Người phụ trách nghiên cứu này, nhà ngôn ngữ tâm lý học Jonathan Grainger (đại học Provence) khẳng định, nhìn chung, khỉ chú ý đến mối quan hệ giữa các chữ cái, hơn là hình thức của một từ có sẵn. Nhà nghiên cứu cho rằng, năng lực nhận thức này ở khỉ chẳng khác gì ở trẻ con. Thực nghiệm vừa được tiến hành kể trên còn cho thấy, các con khỉ có khả năng thích nghi cao, với việc học hỏi các quy tắc mới.
Rõ ràng là, khỉ đầu chó cũng như những loài linh trưởng lớn có khả năng trí tuệ cao hơn những gì chúng ta vẫn tưởng cho đến nay.
Câu hỏi đặt ra là, liệu một ngày nào đó người ta có thể dạy cho khỉ biết nói được không ?
Hiện tại theo một số chuyên gia, đây vẫn là câu chuyện được coi là thuộc loại khoa học viễn tưởng. Nhưng không loại trừ điều này là có thể trong tương lai. Nghiên cứu hệ thống dây thanh quản của khỉ, Louis-Jean Boe, chuyên gia về tiếng nói của đại học Grenoble chứng minh là : Khỉ có khả năng phát âm thành tiếng nói. Vấn đề còn lại là, não của loài khỉ có cho phép chúng cất lời hay không.
Source: RFI
