Thế giới phẳng là một biểu tượng, hoặc kết quả của hiện tượng hoàn cầu hóa theo đề tựa cuốn sách “Thế giới phẳng: Lịch sử ngắn ngủi của thế kỷ 21” của Thomas L. Friedman. Phương tiện di chuyển dễ dàng, mạng internet và điện thoại đi động đã khiến thế giới “phẳng” ra theo nghĩa thông tin có thể truyền đi nhanh chóng từ góc này đến góc khác của quả địa cầu, mang theo kiến thức, khái niệm, tư tưởng, khuynh hướng trong nghệ thuật, văn hóa, chính trị, xã hội...
Một trong những thứ cũng có thể lan truyền nhanh chóng trong thế giới phẳng là dịch bệnh. Với những chuyến bay qua lại khắp các lục địa mỗi ngày, bệnh dịch có thể lây lan từ một nguồn ra nhiều nơi trong vòng vài giờ. Ví dụ như một trong những trường hợp bệnh MERS (Hội Chứng Hô Hấp Trung Đông, một căn bệnh lây lan vi khuẩn nguy hiểm trong có thể dẫn đến tử vong), ở Mỹ gần đây là do một nhân viên y tế mang từ Saudi Arabia là nơi đang phát dịch về Orlando, Florida. Giữa Jeddah, Saudi Arabia và Orlando, Mỹ, người này đã chuyển máy bay ở Boston và Atlanta. Như thế, tất cả những hành khách và phi hành đoàn trên những máy bay người này có mặt, cộng thêm những người có thể tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với người ấy ở những phi trường liên hệ, đều có khả năng lây và phát bệnh.
Cũng may cho tất cả chúng ta trên quả đất là cùng với những tiến bộ khiến thế giới phẳng ra, cũng có những tiến bộ trong y khoa để đối phó với những dịch bệnh hiệu quả hơn. Nhiều dịch bệnh từng làm chết rất nhiều người đã được phòng chống hữu hiệu với các loại chủng ngừa. Cứ nhìn danh sách chủng ngừa cho trẻ em hoặc người lớn ở Mỹ là biết.
Danh sách khá dài những loại chủng ngừa khác nhau, thay vì tạo ra cảm giác yên tâm cho những bậc cha mẹ, lại khiến nhiều người bất an. Một vài nghiên cứu tin rằng có liên quan giữa chủng ngừa cho trẻ em và tính tự kỷ, và tuy đa số giới y khoa bác bỏ kết luận này, vẫn có nhiều cha mẹ lo lắng và tìm những khe hở pháp lý để tránh việc chủng ngừa cho con. Ở California và nhiều tiểu bang khác, cha mẹ có thể dùng cớ niềm tin tôn giáo, triết lý hoặc lương tâm.
Sự lựa chọn của những bậc cha mẹ nói trên đã dẫn đến việc một số dịch bệnh tưởng đã hoàn toàn bị tiêu diệt ở nước Mỹ lác đác phát lại trong những năm gần đây. Bệnh quai bị, ho khan, sởi, những bệnh có thể dẫn đến tử vong hoặc khuyết tật đã phát ra nhiều nơi. Nguy hiểm nhất khi bệnh phát là những phụ nữ đang mang thai hoặc trẻ sơ sinh chưa đủ lớn để chủng ngừa. Bệnh có thể tự phát, nhưng trong thế giới phẳng ngày nay lại có sự tiếp tay của giao thông toàn cầu, chẳng hạn như sự tăng vọt của những người mắc bệnh sởi năm nay (187 từ đầu năm so với 189 trong suốt năm 2013) một phần là sự lan truyền qua giao thông từ những người đã từng ở vùng phát sởi (Trung Quốc, Phi Luật Tân, Việt Nam...).
Trong trường hợp bệnh sởi và những dịch bệnh có thuốc chủng ngừa khác, ít ra chúng ta còn có sự lựa chọn phòng chống hữu hiệu. Với MERS, hay những bệnh không có chủng ngừa và có thể lây lan rất nhanh qua không khí (như bệng cúm chẳng hạn) và khả năng tử vong vì những biến chứng, cách phòng chống duy nhất là cách ly những người và vùng phát bệnh.
MERS lan truyền chính qua tiếp xúc trực tiếp, nên Trung tâm Phòng chống Dịch bệnh (CDC) của Mỹ không khuyên dân chúng thay đổi kế hoạch di chuyển, mà chỉ dán khuyến cáo ở 22 phi trường khuyên khách rửa tay và tránh chạm tay vào mặt để tránh lây lan. Thông báo cũng khuyên nếu khách có những triệu chứng sốt, ho và khó thở trong vòng 14 ngày sau khi đến Bán đảo Ả Rập thì nên gặp bác sĩ và bàn thảo về hành trình di chuyển của mình. Ngoài ra, những phi trường lớn có những trạm cách ly cho những hành khách có triệu chứng, và CDC yêu cầu phi hành đoàn báo cáo những hành khách co triệu chứng trên những chuyến bay từ Bahrain, Iraq, Iran, Israel, Jordan, Kuwait, Lebanon, Oman, Palestine, Qatar, Saudi Arabia, Syria, Vương quốc Ả Rập và Yemen.
Tiểu Thư
