Ông Hàn Đông Phương, nhà hoạt động công đoàn độc lập (wikipedia.org)

Chưa bao giờ tại Trung Quốc, công nhân lại rầm rộ xuống đường biểu tình trên diện rộng như vào lúc này, từ công nhân làm việc cho các hãng Nike, Adidas, Converse cho đến tập đoàn bán lẻ Walmart của Mỹ … Hàn Đông Phương (Han Dongfang), người sáng lập ra công đoàn độc lập đầu tiên tại Trung Quốc, có bài viết về vấn đề này và được nguyệt san Le Monde diplomatique số ra tháng 09/2014, đăng tải.
Ông Hàn Đông Phương (Han Dongfang) là nhà hoạt động công đoàn độc lập từng bị cầm tù sau khi tham gia cuộc đấu tranh đòi dân chủ tại quảng trường Thiên An Môn vào năm 1989 đã bị trục xuất khỏi Trung Quốc vào năm 1993. Qua bài viết, ông rút ra những bài học sau các cuộc tranh đấu mà tổ chức của ông đã tham gia.

Tác giả cho biết, vào tháng Tư vừa qua, tại Đông Quản, một thị trấn công nghiệp phía Nam Trung Quốc, 40 nghìn công nhân tại một xưởng giày lớn ở Trung Quốc (Yue Yuen), vốn cung cấp cho thị trường các sản phẩm như Nike và Adidas, đã đình công trong vòng hai tuần vì công ty không chi trả bảo hiểm xã hội. Sự kiện này có ý nghĩa cho thấy, từ ba thập niên gần đây, chính quyền địa phương đã lách luật và phớt lờ các hành vi vi phạm quyền lợi của công nhân để thu hút và bảo đảm nguồn đầu tư nước ngoài.

Từ 10 năm nay, công ty sản xuất giày Đài Loan nói trên đã không đóng bảo hiểm xã hội cho công nhân. Chính quyền địa phương biết chuyện, nhưng vẫn nhắm mắt làm ngơ. Khi sự việc bị bại lộ, chính quyền đã hoảng hốt và không biết xử lý thế nào. Sự việc tại công ty Yue Yuen đã thu hút sự chú ý của truyền thông quốc gia cũng như quốc tế.

Ông Hàn Đông Phương giải thích, chính quyền địa phương không có một cơ chế giải quyết nào cho các vụ tranh chấp như vậy. Trên thực tế thì có một nghiệp đoàn trong mỗi công xưởng, nhưng họ chẳng phản ứng gì. Do đó, nhân viên không có một người đại diện nào đủ tư cách để đưa các khiếu nại của họ lên cấp lãnh đạo hay để yêu cầu một cuộc thương lượng tập thể. Một tổ chức phi chính phủ (ONG) bảo vệ quyền lợi người lao động đã can thiệp để giúp công nhân bầu ra đại diện và đưa ra một loạt các yêu sách.

Tuy nhiên, theo tác giả, thiện chí thôi không đủ. Việc đại diện cho hàng trăm nghìn công nhân và giải quyết các xung đột xã hội đòi hỏi phải có một kinh nghiệm dày dặn và chuyên môn về thương lượng tập thể. Tại Trung Quốc, lãnh đạo công đoàn đều thiếu các kỹ năng trên. Hơn nữa, công nhân Đông Quản cũng không tin tưởng vào nghiệp đoàn.
Theo RFI