Báo Lao Ðộng trong số đề ngày 17 Tháng Chín có đăng một bản tin về vụ một người bị một lũ ba đứa gọi là lãnh đạo của tòa án nhân dân huyện Triệu Sơn thuộc tỉnh Thanh Hóa giở trò làm tiền trắng trợn ngay tại tòa án bằng cách dọa nạt, xúi bị can đừng thuê luật sư biện hộ để cả bọn còn ăn tiền chạy án cho bị can.

Tất cả những đoạn đối thoại đều được thu băng khiến cho cả ba đứa bị phạt đình chỉ công tác trong ba tháng. Ðây là biện pháp trừng phạt, nếu gọi đó là trừng phạt, được coi là quá nhẹ. Tội lỗi rành rành ra đó, đáng lẽ phải đuổi cổ cả bọn thì cả ba đứa chỉ bị cho nghỉ việc tạm ba tháng. Sau ba tháng chắc cả bọn sẽ lại được cho trở lại với công việc cũ.

Theo bài báo thì nghi can Nguyễn Bá Quý bị truy tố ra tòa về tội cưỡng đoạt tài sản. Ðương sự kêu oan, nói là bị gài bẫy nên phải nhờ luật sư biện hộ. Nhưng trước ngày ra tòa, đương sự nhờ người chạy án, nói rõ ra là tìm cách hối lộ cho nhẹ tội. Nguyễn Bá Quý nhờ một kiểm sát viên tên là Nguyễn Thị Niên giúp dàn xếp bằng cách đưa tiền cho chánh án để giảm nhẹ hình phạt. Chánh án tên Lê Ngọc Hiệp chê 10 triệu là quá ít, nói thẳng với Nguyễn Bá Quý là cứ tạm đưa tiền cho một thẩm phán ở phòng thẩm phán số 2 kế bên tên là Lê Thị Thu rồi trở lại sẽ nói tiếp. Thẩm phán Lê Thị Thu nói rõ là vì chỗ quen biết nên mới làm chứ nếu là dân thì sẽ xử theo ... luật pháp (?). Bà Lê Thị Thu chỉ nghi can qua gặp thư ký tòa là ông Lê Sĩ Thuần. Hai bên thương lượng giá cả với nhau và ông Lê Sĩ Thuần nói với bị can là đã có tiền như thế sao không đến thẳng với bọn chúng, “tại sao lại đi kiếm luật sư cho khổ ra.” Ông Thuần đòi phải đưa cho cả bọn 30 triệu mới giúp. Ông Quý xin hạ xuống 20 triệu nhưng không được.

Vụ kiện này vẫn chưa có ngày xử.

Những chi tiết ghi lại ở trên thực ra không quan trọng là bao nhiêu. Nguyễn Bá Quý có thực sự có tội không hay bị gài bẫy thì không rõ. Nhưng nếu có tội mà chạy chọt để được nhẹ hay trắng án thì luật pháp ở Việt Nam còn đâu là giá trị. Cứ có tiền là xong hết. Cụ Nguyễn Khuyến còn sống thế nào chẳng sửa lại mấy câu vịnh Kiều của chính cụ mà ngán ngẩm: “Có ba mươi triệu mà xong nhỉ/Luật pháp bây giờ cũng thế à? ”

Chi tiết đáng để ý trong bài tường thuật của tờ Lao Ðộng là lối ăn nói của Chánh Án Lê Ngọc Hiệp và Thư Ký Tòa Lê Sĩ Thuần mà cuộn băng thu được. Ðó là lối ăn nói của phường du côn, khốn nạn, vô giáo dục, du thủ du thực, đầu đường xó chợ không ai có thể tưởng tượng ra nổi. Chúng nó gọi nhau bằng những chữ không một người nào làm việc ở tòa án có thể dùng để gọi nhau. Khi Chánh Án Lê Ngọc Hiệp bảo Nguyễn Bá Quý đem tiền đưa cho Thẩm Phán Lê Thị Thu rồi trở lại nói chuyện tiếp thì câu nói đó được thu thanh nguyên văn như thế này: “Cứ cầm sang chỗ con Thu đi. Tao sẽ điện cho nó. Tao điện luôn này. Con Thu ở phòng số 2.”

Chánh án gọi thẩm phán là con này con nọ (con Thu) tới hai lần. Nhắc tới thì bằng đại danh từ “nó.”
Chúng nó mất dạy như thế đấy. Trong đời tôi chưa bao giờ nghe cái kiểu ăn nói, nhắc tới đồng nghiệp bằng thứ ngôn ngữ như thế. Tôn ti trật tự đã hoàn toàn biến mất. Ðạo đức nghề nghiệp không còn chỗ ở trong cái xã hội đốn mạt đó nữa.

Ðó là cách ăn nói của Chánh Án Lê Ngọc Hiệp khi nhắc tới Thẩm Phán Lê Thị Thu.

Còn Thư Ký Tòa Lê Sĩ Thuần thì nói với nghi can Nguyễn Bá Quý rằng tội của Quý lớn lắm (khoản 2 trong tội cưỡng đoạt) thì “đ.. ai lo được đâu.” Bài báo của tờ Lao Ðộng chỉ viết tắt chữ “đ...” Cuộn băng thu thanh thì ghi lại rõ ràng, không viết tắt chi cả.

Ðấy, luật pháp ở Việt Nam là như thế. Có tội thì chạy tiền là hết tội. Không đủ tiền thì “đ... ai lo được đâu.”
Còn chánh án gọi thẩm phán là “con” thì không biết tòa án có còn những biện pháp trừng phạt những vụ khinh mạn pháp đình, nhục mạ thẩm phán (contempt of court) nữa hay không?

Ôi cái đất nước từng có một thời trên dưới tôn ti trật tự thượng tôn pháp luật bây giờ là một đống phóng uế như thế đấy. Một bọn chó má ở rừng về đã làm bẩn cả pháp đình từ khi thằng mặt chó chích đít ở rừng về nhâng nháo xưng là có cử nhân luật leo lên làm thủ tướng mới ra nông nỗi này vậy.

Tổ cha nhà chúng nó!

Bùi Bảo Trúc