Ngày thứ Năm năm nay là ngày Giáng Sinh, mà cũng là ngày người Mỹ bảo thẳng vào mặt nhà độc tài nhi đồng Kim Jong-un của Bắc Hàn là cậu ta không có quyền kiểm duyệt một phim Mỹ, dù cuộn phim này nói xấu cậu.
Phim mà Kim Jong-un cho đàn em làm đủ mọi áp lực -kể cả hăm dọa phá hoại bằng những hình thức khủng bố- là phim "The Interview" (Cuộc Phỏng Vấn), do hãng Sony Pictures thực hiện.
Cuộc Phỏng Vấn được các nhà phê bình phim ảnh xếp vào hạng "xoàng", kỹ thuật thắt mở câu chuyện không hấp dẫn, tài tử không nổi danh, và vốn đầu tư chỉ có $44 triệu Mỹ kim. Tuy "xoàng" nhưng Cuộc Phỏng Vấn ăn khách, nhờ hai đặc điểm khiến phim nổi bật, được nhiều người tìm xem là: (1) nhân vật bị đem diễu cợt trong phim là cậu lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong-un; và (2) Bắc Hàn đột nhập vào phá rối hệ thống điện tử của hãng phim Sony, và hăm dọa các chủ rạp chiếu bóng là họ sẽ gặp rắc rối nếu nhận trình chiếu phim này.

Truyện phim

Hai ký giả Rogen và James Franco, xin phỏng vấn nhà độc tài Bắc Hàn Kim Jong-il và được chấp thuận; ngay sau đó CIA liên lạc với họ, và đề nghị họ thực hiện một cuộc ám sát để loại trừ Kim Jong-il. Dĩ nhiên câu chuyện chỉ là giả tưởng, và được dàn dựng từ những năm cuối của thập niên 2000. Nhưng cho đến ngày Kim Jong-il từ trần, phim Cuộc Phỏng Vấn cũng chưa bắt đầu.
Năm 2011, cậu ấu chúa Kim Jong-un lên ngôi tổng thống Bắc Hàn; khuôn mặt xổ sữa, cử chỉ ngây ngô nhưng tàn bạo, và cô Đệ Nhất Phu Nhân xinh đẹp khiến Rogen và Goldberg thấy vai chính này hề hơn ông bố Kim Jong-il, và sẽ giúp làm phim thêm sôi động.
Người viết chuyện phim -anh Dan Sterling- tỉ mỉ tìm kiếm mọi tin tức sinh hoạt và sưu tầm những đoạn video thời sự liên quan đến Kim Jong-un; anh thấy điệu bộ và khuôn mặt của nhà thiếu niên độc tài cũng đã sẵn hài hước, giúp anh hề Randal Park -trong vai Kim Jong-un- dễ chọc cười khán giả.
Để "hơi giống" nhân vật Kim Jong-un, anh Randal Park hớt tóc cao, và ăn đồ béo để mập thêm 15 pao; anh không đồng ý về nhận xét của hai anh Rogen và Goldberg về nét chính mô tả Kim Jong-un là máy móc, cà giựt như một con lật đật; anh đề nghị đóng vai Kim Jong-un như một hiền lành và cả thẹn.
Tháng 11/2014, trong một cuộc tấn công mạng nhiều tài liệu mật của hãng phim bị tiết lộ; qua đó công chúng được biết anh Rogen được thù lao $8.4 triệu và anh Franco, $6.5 triệu.
Phản ứng của Bắc Hàn

Ngày 20 tháng Sáu, 2014, phát ngôn viên không chính thức của Bắc Hàn Kim Myong-chol lên tiếng chỉ trích là, phim Cuộc Phỏng Vấn "nói lên dã tâm của Hoa Kỳ muốn ám sát các quốc trưởng nước ngoài, như họ đã từng ám sát những lãnh tụ A Phú Hãn, Iraq, Syria, và Ukraine."
Ngày 25 tháng Sáu, hãng thông tấn Bắc Hàn KCNA (Korean Central News Agency) phổ biến lời đe của Bắc Hàn là họ sẽ đối phó "nghiêm chỉnh" và "tàn bạo" nếu phim The Interview được phổ biến. Bản tin của KCNA viết, "thực hiện và phổ biến một cuộn phim mô tả cuộc tấn công nhắm vào giới chức lãnh đạo tối cao của đất nước chúng tôi, rõ ràng là việc làm mang tính khủng bố, một hành động chiến tranh không thể nào tha thứ được."
Bốn chữ hành động chiến tranh tiềm ẩn lời đe dọa là Bắc Hàn có quyền trả đũa cũng bằng một hành động chiến tranh khác.
Ngày 11 tháng Bảy, 2014, đại sứ Bắc Hàn tại Liên Hiệp Quốc Ja Song-nam lên án phim The Interview là, "dựng lên cuộc ám sát một lãnh tụ đang tại nhiệm của một quốc gia khác là thái độ đỡ đầu, cầm chịch cho một hành động khủng bố." Một tuần sau, ngày 7/17/2014, hãng KCNA viết thư cho Tổng Thống Obama, yêu cầu không cho phổ biến The Interview.
Tháng Tám 2014, hãng Sony công bố dời ngày phổ biến The Interview đến 12/25/2014, và nói là họ sẽ sửa lại một vài tình tiết trong phim để làm dịu bớt phản ứng thịnh nộ của Bắc Hàn. Hai tình tiết được thay đổi là bộ áo lãnh tụ mà Kim Jong-un thường mặc, và cảnh tang lễ của bố ông ta -nhà độc tài Kim Jong-il.
Bắc Hàn vẫn chưa thỏa mãn; điều họ ngại là phim, trước sau gì cũng được đưa lén vào Bắc Hàn, rồi gợi ý một cuộc ám sát Kim Jong-un.
Phim Cuộc Phỏng Vấn không được xếp vào hạng A -hạng những tác phẩm điện ảnh Hoa Kỳ có giá trị, nhưng khán giả vẫn xếp hàng dài trước trên 300 rạp hát, chờ mua vé; nhiều rạp hết vé, khán giả phải ra về; số khán giả có vé, được coi phim nói với phóng viên truyền thông nhiều nhận định khác nhau.
Ông Matt Rosenzweig, 60 tuổi, một khán giả cư ngụ tại Manhattan, kể lại, "Những đoạn được khán giả vỗ tay tán thưởng là những đoạn không bị cắt bỏ dù đã bị chính phủ Bắc Hàn chỉ trích, và kiểm duyệt."
Cô Simone Reynolds -một du khách người Anh- nhận định, "Nghe nói là phim xoàng, nhưng tôi thấy phim không xoàng, mà lại rất hay; xem phim tôi hiểu người Mỹ rõ hơn, họ tuyệt đối tin tưởng vào nhu cầu tự do ngôn luận, tự do tư tưởng."
Ông Ken Jacowitz, 54 tuổi, một viên chức thư viện, thích thú nói, "Mọi thứ đều funny, diễn viên funny, nhân vật trong phim cũng funny; coi xong cũng vẫn còn tức cười.”
Nhưng Bắc Hàn không tức cười, họ gọi việc hàng triệu người nô nức kéo nhau đi coi Cuộc Phỏng Vấn là một "hành động chiến tranh." Có lẽ họ đang tìm cách trả đũa.
Cuộc Phỏng Vấn đang được phổ biến online qua các hệ thống Google Play, YouTube, Microsoft's Xbox Video, và Sony website.
Việc đông đúc khán giả đi coi phim Cuộc Phỏng Vấn, và việc các chủ rạp hát nhận chiếu phim đó, bất chấp những nguy cơ phá hoại, quả là tuyệt vời; sự thành công tại Hoa Kỳ sẽ giúp Cuộc Phỏng Vấn được đón nhận nồng nàn hơn trên khắp thế giới, rồi vượt biên giới, vượt bức màn sắt để vào Bắc Hàn, thỏa mãn thèm khát của những khán giả sống trong bưng bít, tối tăm.
Tuy nhiên, hãy thử đặt giả thuyết ngày mai, hay tuần sau, một tài tử trong Cuộc Phỏng Vấn, hoặc một viên chức của hãng Sony Pictures, bị ám sát.
Giả thuyết này đương nhiên sẽ đưa chính quyền Hoa Kỳ đến chỗ phải có hành động đáp ứng; nhưng đáp ứng như thế nào?
Phản đối Bắc Hàn, để tiếp tục những cuộc cãi vã "đánh bùn sang ao" đã kéo dài từ thập niên này sang thập niên khác? Giải pháp trừng phạt kinh tế như Hoa Kỳ đang trừng phạt Nga và Iran cũng không áp dụng được, vì Bắc Hàn không có sinh hoạt kinh tế quốc tế nào để phong tỏa; họ chỉ buôn bán, trao đổi với Trung Cộng. Chẳng lẽ trừng phạt quân sự một quốc gia chỉ vì một vụ ám sát mà Bắc Hàn không nhận tội.
Cuộc thử thách ý chí mới vượt được giai đoạn 1 -Bắc Hàn mới test xong và đang kính nể tinh thần tôn trọng tự do ngôn luận, tự do tư tưởng của người công dân Hoa Kỳ; bài trắc nghiệm thứ nhì sẽ nhắm vào chính phủ Hoa Kỳ, với nhiều bài thử nghiệm, mà cái giả thuyết vừa nêu mới chỉ là một.
Nhân vật có thể phải đối phó với những hậu quả của vở hài kịch dở ẹt, diễu cợt một anh hề quốc tế Kim Jong-un, cũng diễu dở ẹt, là Tổng Thống Barack Obama. Tối Giáng Sinh, sau khi coi Cuộc Phỏng Vấn, ông chúc Giáng Sinh cho toàn dân qua CNN, rồi bảo anh phóng viên, "Tôi rất vui vì phim đã được phổ biến." Ông vui vì người Mỹ tỏ thái độ ủng hộ quyền phát biểu tư tưởng, dù phát biểu rất vụng?
Nhưng vẫn phải chờ xem, vì màn hai của vở kịch "Thách Thức" thế nào cũng đến, cậu ấm Kim Jong-un chưa đến tuổi biết nhịn nhục như bố cậu ngày trước.

NGUYỄN ĐẠT THỊNH