Khách du lịch tại La Habana ngày 23/01/2015. REUTERS/Alexandre Meneghini
Nói đến bình thường hóa quan hệ với Mỹ và xóa bỏ cấm vận tức là Cuba sẽ mở rộng cánh cửa với thế giới bên ngoài và đã mở cửa và hội nhập với thế giới ngày nay thì công cụ không thể thiếu được là inernet, một trong những lĩnh vực yếu kém nhất của Cuba. Phóng viên của AFP đã ghi lại thực trạng của hệ thống thông tin toàn cầu này tại Cuba.
Cho đến tận bây giờ Internet vẫn là cái gì đó xa xỉ đối với người dân Cuba, thứ công cụ thông tin của thời đại công nghệ này trở nên hiếm hoi bởi nó bị chính quyền La Habana phong tỏa để kiểm soát. Cứ hai lần một tuần, Alfredo Castellano phải vào trung tâm La Habana để vội vàng viết vài bức thư điện tử trên một chiếc máy tính tồi tàn của một phòng dịch vụ internet. Cũng như đại đa số người dân Cuba, Alfredo không thể nối mạng internet tại nhà, nhưng từ vài tuần nay, từ sau khi có thông báo lịch sử Cuba và Mỹ chính thức xích lại gần nhau Alfredo đang có hy vọng nhiều mọi việc thay đổi.
Anh thanh niên 28 tuổi, hướng dẫn viên du lịch chuyên nghiệp này nói : « Tôi rất phấn khởi bởi vì điều này có thể làm thay đổi nhiều thứ ». Để kiểm tra hộp thư e-mai, Alfredo phải trả 1,5 đô la một giờ truy cập vào internet tại cái phòng nhỏ khép kín chứa 12 chiếc máy tính. Cách đây 10 năm khi còn đang đi học Alfredo còn không thể tìm được nơi nào truy cập vào mạng internet.
Để luồn lách đến được với internet, một số người tinh nhanh tháo vát đã tìm cách lấy trộm mật mã của hệ thông wifi của một số khách sạn hoặc văn phòng trong thủ đô. Trong một số khu ngoại ô La Habana có hàng trăm người mê trò chơi trên mạng đã lập mạng riêng của họ bằng cách lắp đặt trái phép các hộp tiếp sóng wifi. Như vậy họ có thể trao đổi với nhau nội dung và chơi theo nhóm trong mạng nội bộ (intranet).
Hiện giờ chính quyền vẫn nhắm mắt làm ngơ miễn sao những người này phải tôn trọng nguyên tắc bất thành văn : Không khiêu dâm, không chính trị và không được kết nối với internet « thật ».
Trình độ ở thập niên 1990Cách đây khoảng hai tuần, Washington đã thông báo nới lỏng xuất khẩu sang Cuba các sản phẩm công nghệ thông tin trong đó có cả các thiết bị hạ tầng cơ sở, các phần mềm hay thậm chí cả máy chủ.Cho dù chính phủ Cuba nói trên nguyên tắc sẵn sàng đón các doanh nghiệp Mỹ, nhưng chi tiết đón các dự án ra sao vẫn còn chưa rõ ràng.
Các nhà quan sát xác định dược ba điểm chính chưa rõ : La Habana đã sẵn sàng để dân chúng truy cập internet tự do ? Đến giờ ở Cuba chỉ có một vài nghành nghề được phép nối internet tại nhà riêng. Hai điểm quan trong nữa nữa là chấm dứt độc quyền của công ty viễn thông Nhà nước Etecsa và phương tiện tài chính của Cuba. Giáo sư tin học tại Đại học California State Lary Press nhận định « Nếu Cuba có thiện chí tiến bộ thực sự và nếu công ty Etecsa không cản trở thì còn lại vấn đề là thiếu vốn ».
Sau chuyến thăm Cuba hồi tháng 6 năm ngoái, Chủ tịch của Google, Eric Schmidt đã khẳng định internet ở Cuba vẫn đang dừng lại ở trình độ của « những năm 1990 » và lệnh cấm vận của Mỹ đã gây khó khăn cho việc thay đổi hạ tầng cơ sở tại chỗ.
Năm 2013, Cuba đã có «một thành tựu » trong lĩnh vực thông tin. Đó là mở được hơn một trăm phòng dịch vụ internet cho dân chúng được lướt web với giá truy cập thấp hơn so với trong các khách sạn. Tuy nhiên internet vẫn là của hiếm đối với đại đa số dân trong nước khi mà mức lương tháng bình quân khoảng 20 đô la Mỹ. Còn việc kết nối tư nhân thì vẫn bị ràng buộc bởi các quy định hết sức ngặt nghèo. Heo Hiệp hội viễn thông quốc tế, ở Cuba chỉ có khoảng 3,4% số hộ gia đình được hưởng đặc ân có internet.
Chậm tiến về internet còn là một cản trở các công việc kinh doanh khác. Lấy thí dụ như bà Belkis Basail, 45 tuổi, năm 2011 bà đã mở một quán trọ tư nhân, trong khuôn khổ chủ trương cải cách kinh tế của Chủ tịch Raul Castro. Bà Basail muốn đưa lên mạng quảng cáo cơ sở dịch vụ của mình cho các khách hàng nước ngoài, nhưng không có internet thì đành chịu. Giờ đây bà tin tưởng vào tiến trình xích lại với Hoa Kỳ sẽ đem lại sự đổi thay cho đất nước. Bà nói : « Thêm bạn bớt thù chẳng tốt hơn sao ? »
Theo RFI
