Múa mừng đảng Cộng sản Trung Quốc tại Trùng Khánh ngày 28/03/2011. REUTERS/Stringer

Hãng thông tấn Tân Hoa Xã, ngày thứ Năm 29/01/2015 dẫn thông báo của Bộ trưởng Giáo dục Yuan Guiren (Viên Quý Nhân) cấm các sách giáo khoa ở bậc đại học phổ biến « các giá trị Phương Tây ». Quyết định này được các nhà quan sát ghi nhận như là một dấu hiệu mới khẳng định xu hướng siết chặt ý thức hệ của lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình.

Cụ thể là, theo Bộ trưởng Giáo dục Trung Quốc, « không được để cho các giáo trình nào cổ vũ cho các giá trị Phương Tây xuất hiện trong lớp học ». Lãnh đạo Bộ Giáo dục Trung Quốc cũng đưa vào phạm vi bị cấm « những nhận định mang tính vu khống nhắm vào các lãnh đạo Đảng Cộng sản Trung Quốc » và « bêu riếu chủ nghĩa xã hội ».

Những kêu gọi nói trên của Bộ trưởng Giáo dục Trung Quốc được đưa ra sau khi ông Tập Cận Bình kêu gọi chính quyền tăng cường sự lãnh đạo của đảng trong trường đại học. Lãnh đạo Bộ Giáo dục Trung Quốc yêu cầu các giảng viên phải « kiên định đi theo đường lối chính trị, pháp luật và đạo đức được ban hành ». Đây là một cách diễn đạt nhằm thể hiện thái độ ủng hộ đối với hệ thống chính trị độc đoán hiện hành tại Trung Quốc, theo các nhà quan sát.

Hoạt động trong các trường đại học Trung Quốc vốn chịu sự lãnh đạo của đảng Cộng sản : các thảo luận về lịch sử hay một số chủ đề mà đảng Cộng sản cho là đe dọa đến quyền lực của Bắc Kinh bị kiểm soát chặt, đặc biệt là các vấn đề bầu cử đa đảng hay phân chia quyền lực.

Trên thực tế, Trung Quốc đã mở rộng đáng kể hệ thống giảng dạy đại học trong nước, cùng với sự tăng trưởng kinh tế. Tổng số trường đại học và cơ sở giáo dục bậc cao đã tăng gấp đôi trong khoảng một thập niên trở lại đây. Tuy nhiên cùng lúc đó, rất nhiều con cái của giới lãnh đạo chính trị và giới doanh nhân giàu có Trung Quốc lại thích sang du học tại Hoa Kỳ hay Châu Âu, trong đó có con gái ông Tập Cận Bình.

Theo nhiều nhà theo dõi nhân quyền, kể từ khi ông Tập Cận Bình lên nắm quyền năm 2012, nhiều giảng viên đại học đã bị sa thải hoặc bị bỏ tù, vì có quan điểm khác với chính quyền. Năm 2013, giáo sư kinh tế Đại học Bắc Kinh Hạ Nghiệp Lương (Xia Yeling) đã bị sa thải, vì kêu gọi thay đổi chính trị. Ông Hạ Nghiệp Lương là một trong những người ký tên vào Bản Hiến chương 08, đòi dân chủ tại Trung Quốc, mà một trong những người chấp bút chính là nhà văn Lưu Hiểu Ba - giải Nobel Hòa bình - hiện đang bị giam giữ.

Vào tháng trước, một tỉnh ở Trung Quốc thông báo kế hoạch lắp đặt các camera trong các lớp học để gia tăng kiểm soát. Kế hoạch này bị nhiều luật sư và nhà hoạt động nhân quyền lên án.
Theo RFI