Hầu hết các cơ quan tình báo đều dựa vào linh cảm của những chuyên gia được huấn luyện đặc biệt.

Nhưng vẫn có những người bình thường có khả năng phán đoán các sự kiện tốt hơn cả các chuyên gia.

Dự án Good Judgement (Đánh Giá Tốt) của Philip Tetlock, được tài trợ bởi chương trình Nghiên cứu Tình báo Nâng cao của chính phủ Hoa Kỳ, là một trong những dự án thành công nhất trong việc tìm kiếm những người này.

Dự án này đã tuyển hơn 2.000 người để phán đoán các sự kiện khác nhau trên thế giới.

Tetlock cho biết hầu hết những phán đoán thành công nhất đều được đưa ra bởi một đội gồm 'những nhà phán đoán siêu phàm'.

Những cá tính của họ, thay vì những hiểu biết chuyên ngành, giúp họ có được những phán đoán chính xác.

Độ chính xác của những phán đoán này thậm chí còn cao hơn một số cơ quan tình báo khác trên thế giới, dù những người này không được tiếp cận với những thông tin tối mật mà chỉ có thể sử dụng Google.

Tránh áp đặt quan điểm
Nick Hare là một trong 'những nhà phán đoán siêu phàm' này.

Điều gì đứng đằng sau sự thành công của ông?

Ông cho biết yếu tố quan trọng ở đây không phải là kiến thức mà là cái nhìn 'cởi mở, linh động' - áp dụng những phương pháp phân tích số liệu một cách khoa học, thay vì tìm cách áp đặt quan điểm cá nhân lên một tình huống nào đó.

Khi được hỏi về khả năng Bắc Hàn sẽ thử hạt nhân trong ba tháng tới, Hare không bắt đầu tìm kiếm câu trả lời bằng việc phân tích tình hình địa chính trị ở đó, hoặc điều tra liệu tân lãnh tụ nước này có nhiều khả năng thử hạt nhân hơn người tiền nhiệm hay không.

Thay vào đó, ông phân tích các số liệu để tìm ra xác suất.

Các phân tích cho thấy tính trung bình, Bắc Hàn cứ mỗi 30 tháng lại thực hiện một vụ thử hạt nhân - điều tăng khả năng xảy ra một vụ tiếp theo trong thời gian tới lên khoảng 10%.

Hare sau đó điều chỉnh số liệu này dựa trên một số thông tin bổ sung. Ví dụ như số lượng những lời đe dọa của Bắc Hàn có thể tăng khả năng một cuộc thử hạt nhân diễn ra thực sự lên gấp đôi.


'Những nhà phán đoán siêu phàm' không cần đã từng công tác trong lĩnh vực tình báo, trên thực tế, nhiều người trong số họ là các chuyên gia tài chính, kỹ sư.

"Tôi nghĩ một trong những lợi thế mà tôi có, đó là sự ngu dốt tột đỉnh", Reed Roberts, một trong những 'nhà phán đoán siêu phàm', đùa cợt.

Roberts có bằng tiến sỹ về hóa học và ông tham gia dự án 'Đánh Giá Tốt' để giải khuây.

Bí quyết thành công của ông - không bao giờ áp đặt góc nhìn cá nhân lên một sự kiện.

Roberts chia những nhà phân tích ra thành 'Nhím' và 'Cáo'.

Những người thuộc vào nhóm 'Cáo' như ông, Roberts nói, thường điều chỉnh góc nhìn một cách linh hoạt dựa theo các thông tin mới, không giống như những người thuộc nhóm 'Nhím', thường áp đặt các thông tin mới vào một khuôn khổ, một quan điểm có sẵn và có thói quen bác bỏ những thông tin này nếu chúng đi ngược lại với quan điểm ban đầu của họ.

Hiện vẫn chưa rõ các cơ quan tình báo sẽ sử dụng kết luận nghiên cứu của dự án 'Đánh Giá Tốt' ra sao.

Tuy nhiên, có điều rõ ràng rằng những 'nhà phán đoán siêu phàm' này đang tìm cách kiếm tiền từ những kỹ năng mà họ có được từ các công việc tại các hãng tư nhân.
Theo BBC