Đảng Cộng sản Việt Nam đang kỷ niệm 85 năm thành lập

Trong số các Đảng Cộng sản đang cầm quyền trên thế giới thì ‘Đảng cầm quyền chính danh nhất là ở Việt Nam’, một nhà nghiên cứu lịch sử từ trong nước nói với BBC hôm thứ Hai ngày 2/2.

Trong ngày 2/2, Đảng Đảng Cộng sản Việt Nam đã có buổi lễ trọng thể ở Hà Nội kỷ niệm 85 năm ngày thành lập với bài diễn văn của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định ‘sự lãnh đạo đúng đắn và sáng suốt của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam’.

‘Mạch nối giải phóng dân tộc’
Trao đổi với BBC, ông Vũ Minh Giang, một nhà sử học tại Đại học Quốc gia Hà Nội và từng là thành viên Hội đồng Lý luận Trung ương của Đảng, phản bác quan điểm cho rằng Đảng lãnh đạo tại Việt Nam ‘là không chính danh’.

“Bởi vì Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời trong bối cảnh đất nước mất chủ quyền. Chính Đảng đã lãnh đạo dân tộc giành lại độc lập,” ông giải thích.

Khi được hỏi về tính chính danh của Đảng nếu như quyền lực của Đảng không phải là do dân trao, ông Giang nói:

“Đầu năm 1946, Đảng Cộng sản đã tổ chức bầu cử Quốc hội và ra Hiến pháp.

Hệ thống chính trị Việt Nam có bầu cử và những người của Đảng ra ứng cử vào các chức vụ. Nếu nói không phải là nhân dân trao quyền thì nhân dân là ai? Nhân dân phải là số đông.

Tại sao các nước khác công nhận chính quyền do Đảng lãnh đạo? Điều đó có nghĩa là Đảng lãnh đạo hợp hiến, hợp pháp đó chứ?”

Phân tích về ‘tính tất yếu về vai trò lãnh đạo của Đảng’, ông Vũ Minh Giang cho rằng việc Đảng ra đời ‘nằm trong mạnh nối là giải phóng dân tộc’ sau khi triều đình phong kiến đã làm hết sức nhưng vẫn để mất nước vào tay người Pháp và các cuộc khởi nghĩa vũ trang và các cuộc cải cách mà các nhà chí sỹ khởi xướng đều thất bại.

‘Sẽ sửa chữa khiếm khuyết’
“Có thể ý này ý kia nhưng những người nghiên cứu lịch sử đều thấy rằng Đảng Cộng sản có vai trò rất quan trọng là giành độc lập cho Việt Nam và kháng chiến chống Pháp thành công,” ông nói.

“Sau năm 1954, Đảng có công lao xóa bỏ cản trở để tiến tới thống nhất đất nước.”

“Sau năm 1975, với những khó khăn trên trường quốc tế như phe chủ nghĩa xã hội sụp đổ, chiến tranh biên giới phía bắc, khủng hoảng kinh tế... nhưng bằng chính sách đổi mới, Đảng Cộng sản đã đưa Việt Nam thoát khỏi khủng hoảng,” ông nói thêm.

“Tuy còn nhiều thứ phải rút kinh nghiệm nhưng rõ ràng vị thế Việt Nam bây giờ đã khác trước rất nhiều.”

Vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản đang bị thách thức

Về con đường ‘chủ nghĩa xã hội’ gắn liền với giải phóng dân tộc ở Việt Nam theo đường lối của Đảng, ông Giang cho rằng do ở Việt Nam ‘có hoàn cảnh khác’ các nước.

“Ở các nước có giai cấp tư sản dân tộc họ tương đối mạnh mẽ thì họ chèo lái con thuyền chính trị,” ông giải thích, “Còn ở Việt Nam giai cấp tư sản rất yếu.”

“Ở Việt Nam tư hữu phát triển không giống như nhiều nước, công điền còn tồn tại. Hoàn cảnh lịch sử như vậy thì lý luận của chủ nghĩa cộng sản xem ra phù hợp với tâm lý người dân,” ông nói thêm.

Khi được hỏi đánh giá Đảng hiện nay mạnh hay yếu, ông Giang nói: “Trên thực tế Đảng vẫn đang điều hành đất nước và trên tất cả các phương diện đều có những thành tựu. Tuy nhiên Đảng đang đứng trước những khó khăn hết sức to lớn và thách thức có nhiều.”

Về khả năng của Đảng sửa chữa những sai lầm và khuyết điểm, ông Giang nói Đảng ‘có quyết tâm’ và ‘có kết quả khả quan’.

“Tôi đã đi nhiều nước. Tôi thấy vấn nạn các quốc gia gặp phải không riêng có ở đâu,” ông nói, “Vấn đề là quyết tâm vượt qua vấn nạn như thế nào mà thôi.”

Ông Giang cũng nói là Đảng ‘sẽ sửa chữa được những khiếm khuyết’ vì ông ‘tin tưởng vào thế hệ trẻ’ của Đảng.
Theo BBC

Ai còn tự hào là Đảng viên?

Ở Việt Nam trong một thời gian dài, cái mác Đảng viên là một thứ rất danh giá. “Đảng viên” là đồng nghĩa với đứng đắn, nghiêm túc, giỏi giang…

Ngày xưa có không ít trường hợp thách cưới của cô gái đối với chàng trai là “phải trở thành Đảng viên”. Ở cơ quan người ta tranh nhau suất đi học cảm tình Đảng, vì “có Đảng” là một tiêu chí quan trọng để thăng chức.

Người ta thường hỏi nhau: “Có Đảng chưa?”. Tất nhiên không phải ai cũng có vinh dự này nên nhiều người thường trả lời với ý châm trọc: “Chưa có Đảng” (với hy vọng người nghe hiểu ý mà đọc lộn lại).

Ở đại học thì được vào Đảng là vinh hạnh cực kỳ lớn, chỉ một, hai người xuất sắc nhất lớp mới được chọn đi học “cảm tình” sau một cuộc bỏ phiếu căng thẳng trên lớp.

'Một cách kiếm việc'

Nhiều người ban đầu chỉ làm những chức bình thường vụn vặt ở Ủy ban nhân dân nhưng cứ bám trụ lại lâu rồi được dần nâng đỡ lên những vị trí quan trọng
Trong những người đi học này cũng không phải được kết nạp tất cả. Một quá trình dài gồm thi hết khóa học, bỏ phiếu thêm một lần nữa trên lớp xem có được viết hồ sơ Đảng không, xác minh lý lịch…

Quá trình đó bao gồm cả Đảng ủy hay Đảng bộ của trường của khoa gì đó xét lên xét xuống khiến cho nhiều người chưa kịp kết nạp thì đã ra khỏi trường.

Thật ra cũng có cách để vào Đảng dễ dàng hơn, đó là tích cực hoạt động phong trào, đó là những bạn mặc áo đoàn viên. Trong những bạn thường xuyên mặc áo xanh này thì số học giỏi là tương đối không nhiều (vì giành phần lớn thời gian vào các hoạt động), nhưng việc “có Đảng” có thể giúp họ có một chân ở lại trường để làm Bí thư hay ban bệ gì đó có liên quan đến Đảng đoàn. Như vậy vào Đảng cũng là một cách kiếm việc.

Những người học giỏi thực sự nhưng chỉ lo việc của lớp mà ít qua lại với đoàn trường thì cũng ít có cơ hội được kết nạp. Cũng dễ hiểu, vì đây mới là nơi quyết định trực tiếp.

Việc này làm chúng ta hình dung đến tình trạng ở các ủy ban nhân dân. Nhiều người ban đầu chỉ làm những chức bình thường vụn vặt ở Ủy ban nhân dân nhưng cứ bám trụ lại lâu rồi được dần nâng đỡ lên những vị trí quan trọng. Nếu có cơ may và tài luồn lách thì có thể lên đến chức chủ tịch ủy ban nhân dân – tức có thể là chủ tịch một thành phố nào đó.

'Vỡ mộng'
Quay trở lại với vấn đề Đảng viên, vẫn có số ít sinh viên toàn diện, vừa học giỏi vừa công tác tốt. Số này khi ra trường cũng rất vững tin vì vừa có mác “Đảng viên” vừa có năng lực.

Tuy thế nhưng lúc đi xin việc tại cơ quan Nhà nước, không ít bạn mỡi ngỡ ra: Đảng viên cũng chả là cái gì tại nhiều doanh nghiệp Nhà nước. Có giám đốc còn cười khẩy khi nghe thấy từ “Đảng viên” vì “muốn kết nạp thì vào đây kết nạp cho”.

À ra thế, chỉ khi nào Tổng Bí thư trực tiếp kết nạp vào Đảng thì cái chức Đảng viên đó may ra mới có giá trị, còn cơ quan tự kết nạp thì muốn cho ai mà chả được.

Có những giám đốc chẳng muốn vào Đảng nhưng vẫn bị bắt vào, vì ở chức vụ đấy thì bắt buộc phải có Đảng. Có Đảng hóa ra chỉ là điều kiện cần chứ không đủ để thành đạt, và khi người ta đã cần thì cũng không khó lắm.

Thế là giấc mơ được đứng trong hàng ngũ của Đảng để sau này thuận lợi thăng tiến và làm trong sạch vững mạnh bộ máy Đảng của những sinh viên ra trường bỗng tan thành mây khói.

Những câu chuyện thăng tiến thần kỳ của nhiều bậc tiền bối kiểu như là bí thư Đoàn rồi lên làm bí thư tỉnh ủy… không phải là con đường cho những người muốn đi lên bằng năng lực chuyên môn.

Chính trị Việt Nam là cuộc chơi của con ông cháu cha, dây mơ rễ má và những bước đi cửa sau mà những trí thức không bao giờ hình dung ra được.

'Chối bỏ Đảng'

Rốt cuộc là chẳng ai yêu Đảng thật lòng, cũng không ai còn tự hào khi là Đảng viên nữa. Nhiều người thậm chí ra ngoài còn giấu việc mình đã kết nạp Đảng nếu không muốn làm trò cười cho bạn bè
Nhiều người không chịu được cái bức bách trì trệ ở cơ quan Nhà nước đành xin ra ngoài làm.

Nhưng làm gì với cái thẻ Đảng đeo lủng lẳng trên cổ nhắc nhở hàng tháng phải đi họp vào ngày mùng 3 (vì ngày thành lập Đảng là 3/2) và đóng Đảng phí? Thẻ Đảng lúc này lại thành gánh nặng không dễ gỡ ra, vì chẳng ai dại mà làm đơn xin ra khỏi Đảng để liên lụy đến gia đình cả.

Đối với ai làm công ty nước ngoài thì rõ ràng là một trở ngại lớn, chẳng Sếp nào quan tâm đến cái việc bạn là Đảng viên và lý do cứ mùng 3 xin nghỉ để đi họp bất kể ngày nghỉ hay ngày thường là một điều hết sức vô lý.

Thế người thuộc khối Nhà nước có yêu Đảng hơn không? Cũng không chắc, vì nhiều Đảng viên lâu năm, lại làm chức vụ lớn, ngay sau khi về hưu đã cất ngay thẻ vào trong tủ và tuyên bố không bao giờ sinh hoạt Đảng nữa.

Rốt cuộc là chẳng ai yêu Đảng thật lòng, cũng không ai còn tự hào khi là Đảng viên nữa. Nhiều người thậm chí ra ngoài còn giấu việc mình đã kết nạp Đảng nếu không muốn làm trò cười cho bạn bè.

Tôi cũng từng nghe chuyện có một nhạc công đã vào biên chế lâu năm tại Nhà hát Giao hưởng Việt Nam và là người có chuyên môn tốt nhưng lại nhất quyết không vào Đảng. Người này được lãnh đạo nhà hát nhắc nhở nhiều lần vì "có chuyên mà chưa có hồng thì chưa tốt".

Sau nhiều lần bị/được lãnh đạo vận động, người này nói "tôi sẽ vào Đảng nhưng chỉ cần được đảm bảo một điều kiện thôi".

"Đó là nếu được kết nạp thì phải cho tôi tham nhũng", nhạc công này nói.

Vậy tôi thấy chỉ thương cho những người như cụ bà Phạm Thị Trinh, năm nay đã 101 tuổi đời và 85 năm tuổi Đảng.

Cụ đã hai lần bị địch bắt, sáu năm bị cầm tù, tra tấn dã man đã khiến mắt mờ, tai nghe không rõ. Có thể nói, cả cuộc đời hy sinh cho Đảng, năm nay đã 101 tuổi nhưng chưa từng đóng đảng phí muộn.

Với cụ ngày kỷ niệm thành lập Đảng là ngày vui lớn. Những người như cụ vẫn tin rằng Đảng vẫn như ngày nào và bộ phận quan chức tham ô, tham nhũng, tha hóa biến chất vẫn chỉ là một bộ phận nhỏ trong hàng triệu Đảng viên trên cả nước.
Đặng Trung gửi tới BBC từ Tp HCM