Không vị tổng thống, vị thủ tướng mãn nhiệm nào không thích ngồi lại thêm một nhiệm kỳ, nên vị nào cũng sẵn sàng trả mọi giá để được tái ứng cử, tái đắc cử, hầu ngồi rốn thêm tí nữa.
Một thí dụ: ông Hugo Chavez, cố Tổng thống Venezuela -ông làm tổng thống 2 nhiệm kỳ, từ năm 1999 đến năm năm 2007.
Sau 8 năm ngồi ghế tổng thống, Chavez vẫn chưa thấy đủ; ông sửa hiến pháp để được ứng cử thêm nhiều lần nữa, và mỗi nhiệm kỳ dài thêm 2 năm; ông đắc cử lần thứ 3 -nhiệm kỳ này dài đến 6 năm, từ 2007 đến 2013.
Ngày 7 tháng Mười 2012, ông đắc cử lần thứ tư, nhưng không ngồi ghế tổng thống thêm được một ngày nào nữa cả; theo lịch trình, nhiệm kỳ này bắt đầu từ ngày 10 tháng Giêng 2013, nhưng ông lâm trọng bệnh, óc ông đã chết (brain dead) từ 10 ngày trước -ngày 31 tháng Chạp 2012.
Một nhân vật khác cũng mắc bệnh dính ghế là Tổng thống Nga Vladimir Putin; sau 2 nhiệm kỳ, từ 2000 đến 2008; ông không dám ứng cử ngay, mà xuống ngồi tạm ghế thủ tướng 4 năm; năm 2012 ông tái ứng cử và trở lại ngôi tổng thống.
Xin ngừng việc liệt kê những vị tổng thống thích ngồi lâu, để bắt đầu giới thiệu ông Thủ tướng Do Thái Benjamin Netanyahu -người vừa đắc cử lần thứ tư vào chức vụ thủ tướng.
Netanyahu trả một cái giá vô cùng đắt cho chính bản thân ông, và cho dân tộc Do Thái để đắc cử; cái giá thứ nhất ông trả là tình đồng minh giữa Hoa Kỳ và Do Thái, ông làm thương tổn tình đồng minh này bằng thái độ đối nghịch với Tổng thống Hoa Kỳ; ông bảo Chủ tịch Hạ Viện John Boehner mời ông đến Hoa Thịnh Đốn -kinh đô chính trị của Hoa Kỳ- để lên diễn đàn quốc hội, tuyên bố chống lại chủ trương ngoại giao của Hoa Kỳ -cương quyết không thương thuyết với Iran.
Việc làm đó quá đáng đến mức giáo sư Gadi Wolfsfeld -giảng dạy môn “ngôn ngữ chính trị” trong trường Interdisciplinary Center tại thành phố Herzliya, Do Thái, phải nhận định, “Netanyahu tranh cử bằng cách làm nổ tung cả thế giới; ông ta đập phá tất cả để ngồi lại ghế thủ tướng”.
Từ ngày lập quốc Do Thái sống bằng viện trợ Mỹ, mạnh nhờ có Mỹ đứng phía sau yểm trợ trong mọi tranh chấp với khối những quốc gia Hồi Giáo. Từ 30 năm nay, mỗi năm Hoa Kỳ tặng không cho Do Thái 3 tỉ Mỹ kim -số tiền viện trợ lớn nhất trong bản liệt kê danh sách những quốc gia nhận viện trợ Mỹ.
Cái tương quan chặt chẽ giữa người cho và kẻ nhận bị Netanyahu đập vỡ chỉ vì nhu cầu tranh cử. Nhiều người Mỹ bất mãn nặng lời chỉ trích ông, dân biểu Dân Chủ Gerald E. Connolly, Democrat vùng
Virginia, nói với truyền thông, “Tôi và hàng triệu người Mỹ khác muốn thấy cử tri Do Thái không đồng ý với việc ông Netanyahu thiếu tác phong ngoại giao. Không ai tin được là họ lại hoan nghênh thái độ lấc cấc đó bằng lá phiếu”.
Một nhà trí thức Hoa Kỳ -ông Martin S. Indyk, phó Chủ tịch viện Brookings Institution- nhận định, “Ông Netanyahu không chỉ làm phật lòng Hoa Kỳ, mà còn làm phật lòng 6 quốc gia đang cùng Hoa Kỳ thương thuyết việc ngăn chặn Iran làm bom nguyên tử”.
Ông Indyk nói nếu quốc tế không chấp nhận thái độ quá đáng của Netanyahu, thì Do Thái sẽ phải đối diện với phản ứng bất mãn của họ.
Giáo sư chính trị học Shmuel Sandler, dạy tại trường Do Thái Bar-Ilan University gần Tel Aviv, bênh vực Netanyahu, nói những việc khó thương Netanyahu phải làm chỉ là nhu cầu tranh cử; đắc cử rồi, ông sẽ trở lại bình thường.
Vấn đề là, thiện chí “trở lại bình thường” không giúp Netanyahu nuốt trở vào những điều ông đã nói văng mạng để kiếm phiếu; một trong những điều đó là ông tuyên bố ngày nào ông còn làm thủ tướng, người Do Thái sẽ không phải bực bội về sự có mặt của “quốc gia” Palestine bên cạnh.
Câu tuyên bố này ngầm nói là Netanyahu sẽ tiếp tục cuộc xâm lược bằng cách xây cất làng Do Thái trên lãnh thổ Palestine, tiếp tục đi ngược lại chủ trương “hai quốc gia Do Thái – Palestine sống bên nhau trong hòa bình” của Hoa Kỳ và nhiều cường quốc trên thế giới.
Một thủ đoạn tranh cử khác là, một ngày trước ngày thứ Ba 3/17 -ngày bầu cử- ông Netanyahu lên truyền hình báo động là cử tri Do Thái gốc Ả Rập tổ chức đi từng đoàn bằng xe đến thùng phiếu bỏ cho ứng cử viên của những đảng chủ hòa. Ông động viên cử tri người Do Thái đi bầu đông để áp đảo những đảng khác.
Kết quả là 30 đảng viên Likud của Netanyahu đắc cử; đảng Zionist Union -chủ trương sống chung hòa bình với Palestine về nhì với 24 ghế.
Nhiều nhà bình luận nhận xét là sau những phút ngắn ngủi mừng đắc cử, sẽ là nhiều năm tháng khó khăn rất dài cho cả ông Netanyahu lẫn người Do Thái. Nghị sĩ Cộng Hòa John McCain đánh điện chúc mừng, “Congrats to Bibi” -Bibi là bí danh của ông Netanyahu; nhiều thành viên của quốc hội Cộng Hòa ca tụng ông là “magician” -là một nhà ảo thuật tài ba.
Họ có lý -để đắc cử, Netanyahu đã phải thực hiện nhiều xảo thuật phức tạp, bất chấp mọi hậu quả tai hại cho Do Thái. Những xảo thuật đó đang nhanh chóng tạo ra phản tác dụng.
Hôm thứ Năm 3/19, Tổng thống Obama gọi điện thoại mừng ông đắc cử, nhưng câu chuyện chuyển qua việc Obama hỏi Netanyahu về chủ trương không chấp nhận có một “quốc gia Palestine” bên cạnh “nước Do Thái”.
Một viên chức Bạch Cung nói với truyền thông, “Tổng thống bảo thủ tướng Do Thái là lập trường của Do Thái không công nhận Palestine đi ngược lại lập trường của Hoa Kỳ, do đó ông thấy cần tái xét lại tương quan Mỹ – Do Thái”.
Bạch Cung cũng phổ biến một bản tin nói là tổng thống nhấn mạnh lập trường cố hữu của Hoa Kỳ trong vấn đề Do Thái – Palestine là cả hai cùng mang cấp quốc gia ngang nhau, cùng sống hòa bình bên nhau, và Hoa Kỳ chờ xem Do Thái có chống lại lập trường đó như ông Netanyahu nói trong lúc vận động tranh cử hay không.
Netanyahu đành xuống nước; ông tuyên bố với phóng viên Andrea Mitchell của đài MSNBC là, “Tôi không chủ trương giải pháp chỉ có một quốc gia; tôi muốn giải pháp 2 quốc gia sống hòa bình bên nhau. Từ trước đến nay, tôi vẫn chủ trương như vậy”.
Tùy viên báo chí Bạch Cung Josh Earnest nói với các phóng viên tham dự cuộc họp báo thường ngày là Hoa Kỳ sẽ ủng hộ nghị quyết của Liên Hiệp Quốc xúc tiến việc thành lập “quốc gia Palestine”.
Được Hoa Kỳ ủng hộ thì việc “tái thành lập” nước Palestine sẽ thành, Palestine sẽ có biên giới, và sẽ tìm người dịch câu thơ Việt Nam, Nam quốc sơn hà, Nam dân cư, (Đất nước Việt Nam là chỗ ở của dân Việt Nam) để đòi vài trăm làng định cư Do Thái đã dựng lên trên lãnh thổ Palestine phải dọn trở về bên kia biên giới.
Có thể ông Netanyahu cũng đoán ra được thâm ý của ông tổng thống Mỹ, gốc Tây Đen, nhưng ông vẫn không ngán gì ông Tây Đen, vì quốc hội Mỹ ủng hộ ông, Chủ tịch Hạ Viện Boehner hứa sẽ sang Do Thái dự lễ đăng quang của “zua” Netanyahu.
Kẹt lắm ông cũng còn ngón đòn độc “diễn thuyết trước lưỡng viện quốc hội Hoa Kỳ” và niềm hãnh diện của một nhà ảo thuật có biệt tài nói 2 nước mà chỉ có một, và nếu Obama có bảo 2 là 2 chứ không thể là một, thì lại “ô kê” hai thì hai, có sao đâu.
Nguyễn đạt Thịnh
