Mẹ và anh chị của nạn nhân Đỗ Đăng Dư cầm biểu ngữ phản đối. (Facebook: Dung Truong)

Để mở đầu bài viết lần này, tôi xin kể về một bộ phim của Hàn Quốc, có tên là The Attorney, nói về một luật sư chuyên về

mảng thuế quyết định trở thành luật sư biện hộ, bào chữa cho một nhóm học sinh bị buộc tội chống lại nhà nước. Bộ phim

dựa trên câu chuyện có thật trong những năm 1980 về cuộc đời của tổng thống Roh Moo Hyun. Vụ án “Burim” xảy ra năm

1981 khi mà khoảng 20 học sinh trong một câu lạc bộ sách tại thành phố Busan, Hàn Quốc, bị bắt và bị cáo buộc là cộng sản,

chống lại chính quyền lúc bấy giờ. Đây được coi là một hình thức răn đe dành cho những người dân có tư tưởng chống đối

chính phủ. Trong phim, luật sư Song là người duy nhất đứng lên bảo vệ quyền lợi và bào chữa để giành lại tự do cho nhóm

học sinh này. Những người trẻ tuổi này bị bắt vô căn cứ, bị đưa vào một tòa nhà hoang chuyên để tra tấn, hành hạ dã man, bắt

nhận tội và viết tường trình về những việc mình chưa bao giờ làm. Phim The Attorney được cho là 1 trong 10 phim hay nhất

Hàn Quốc, lột tả chân thực, sắc nét sự dã man tàn bạo trong từng hình thức tra tấn của những kẻ đường đường là cấp cao

quân đội, được bao che bởi chế độ độc tài thời Chun Doo Hwan.

Người Việt chỉ biết đến Hàn Quốc với những bộ phim tâm lý tình cảm sướt mướt hay những nhóm nhạc nam thanh nữ tú làm

mưa làm gió trên các sân khấu ca nhạc với số fan cuồng hùng hậu. Để trở thành một đất nước có nền kinh tế phát triển, người

dân có cuộc sống ổn định, văn minh như bây giờ, đất nước Hàn Quốc đã phải trải qua không biết bao nhiêu cuộc chiến chống

lại đế chế độc tài. Người Việt vẫn cứ chỉ biết rỉ tai nhau về ký ức ngọt ngào của cuộc chiến tranh Việt Nam trong 20 năm ròng

rã với việc Mỹ thất bại, hơn 50.000 chiến binh Mỹ bỏ mạng mà không hề biết đến chiến tranh Hàn Quốc khốc liệt, mất mát

nặng nề chỉ trong 3 năm ngắn ngủi. Không một người dân Hàn nào nhắc đến nó mà cảm thấy tự hào.

Quay trở lại với The Attorney, tôi vô tình biết đến ngay giữa cơn bão thông tin chấn động về cái chết của em Đỗ Đăng Dư, bị

bắt bởi tội ăn cắp và tử vong sau 2 tháng bị giam, không rõ nguyên nhân. Ngay lập tức tôi liên tưởng tới vụ án của em Đỗ

Đăng Dư (sinh năm 1998). Ngày đầu tiên khi câu chuyện về cái chết của em bùng lên, không một chút manh mối, không một

lời giải thích về những vết bầm dập nghiêm trọng trong và ngoài cơ thể em, tôi đã hoang mang với vụ án, tôi tìm tên em trong

từng bài báo. Vụ án về em như được copy paste qua tất cả các trang báo, không sai một dấu chấm phẩy, không tên tuổi một

tác giả ghi bên dưới, không nguồn gốc thông tin. Tất cả được ghi dưới title bài “Làm rõ vụ Đỗ Đăng Dư tử vong”. 2 ngày sau,

bỗng dưng rộ lên nguyên nhân “được làm rõ” rằng em Dư bị người bạn tù đánh vì… rửa bát bẩn?!

Đây là thông tin mà tất cả các đoạn báo đưa tin: “Khoảng 8h30 ngày 4-10-2015, Dư, Bình, Trường và Đức Anh ăn sáng tại

buồng giam. Theo lịch phân công, sau khi ăn xong Dư phải rửa bát cho các bị can cùng buồng. Do thấy Dư rửa bát bẩn, Bình

gọi Dư đến ngồi ở khu vực giữa 2 bệ xi măng nơi bị can ngủ. Bình đứng đối diện Dư và dùng tay phải tát 2 cái vào má trái,

dùng chân trái đá 3, 4 lần vào đầu Dư theo hướng từ trên xuống dưới.” Đọc những dòng miêu tả trên, tôi thấy như đang đọc

chuyện chưởng Kim Dung, bạn tù của Dư là Vũ Văn Bình hẳn phải nội công mạnh lắm mới đánh người chết ngay tắp lự chỉ với

vài phát đấm đá vào người. 4 vị cảnh sát to khỏe LAPD (Los Angeles Police Department) trong vụ Rodney King năm 1991

thay nhau đánh anh đến nứt cả sọ (mà không chết), làm dấy lên làn sóng phẫn nộ trong cộng đồng da đen của Mỹ. Rodney

King trở thành vụ án biểu tượng về nạn phân biệt biệt chủng tộc tại Mỹ. Ngẫm từng chi tiết ấy, rõ ràng chẳng thể tin, ấy thế mà

người ta cứ viết, cứ đăng, một cách vô tình, vô cảm, vô trách nhiệm và vô nhân đạo.

Còn biết bao nhiêu những chi tiết uẩn khuất, từ số tiền em ăn cắp 2 triệu đồng (hay 1 triệu 500 nghìn đồng) không ai xác nhận.

Sự thật bị đổi trắng thay đen, được viết nên đơn giản như những thông tin lá cải có nhầm lẫn cũng chẳng là vấn đề gì. Những

kẻ đánh chết em Dư (và liệu có đánh đập Vũ Văn Bình để gán tội?) chúng ta đều đã biết và đáng lên án, nhưng bên cạnh đó

có nên lên án cả những thành phần đang tiếp tay cho những tội ác giết chết Đỗ Đăng Dư, im lặng phủi tay, chui đằng sau, bám

víu lấy hệ thống xã hội thối nát để sinh tồn, hay bằng cách đăng những thông tin che dấu lấp liếm trên các trang báo, che dấu

sự thật về một cậu bé 17 tuổi ăn cắp 2 triệu đồng bị đánh chết trong tù, che giấu về những ông lớn 40 - 50 tuổi ăn cắp hàng tỉ

đồng của dân mà vẫn nhơn nhơn sống ngoài vòng pháp luật?

Trong The Attorney, người mẹ của Jinwoo, một trong những học sinh bị bắt trong vụ án Burim, sau một tháng đi tìm con khắp

nơi, vô vọng đến nỗi phải ra nhà xác công cộng, lật từng xác người để tìm con, đã đến cầu cứu luật sư Song. Người trẻ Hàn

Quốc có một người luật sư như thế, chấp nhận lao đầu vào cuộc chiến không cân sức để bảo vệ quyền lợi cho họ, có những

nhà báo dám viết thật, dám kêu gọi sự hưởng ứng từ quốc tế khi mở cuộc họp báo ngay giữa phiên tòa cuối cùng của vụ án

Burim lịch sử. Để dẫu họ thất bại khi đứng trước quan tòa lúc đó, nhưng là chiến thắng về sau khi nhân quyền của người dân

được dấy lên mãnh liệt. Bởi chính người luật sư ấy, 20 năm sau trở thành một tổng thống mà quan điểm chính trị của ông tập

trung vào vấn đề nhân quyền của người dân Hàn Quốc. Mẹ của Đỗ Đăng Dư sau 2 tháng vô vọng, chỉ biết ngồi giữa hành lang

bệnh viện lạnh ngắt, xung quanh đầy ắp những con người mặc đồ xanh, đeo hàm đầy vai đại diện cho luật pháp, mà thương

khóc kêu than cho cái chết của con mình. 20 năm sau, liệu tất cả chúng ta vẫn còn đủ kiên nhẫn ngồi đó, nhìn những kẻ đang

ngày ngày dẫm đạp lên số phận của đồng loại ngay trước mắt mình?

Theo Blog của Hoàng Giang (VOA)