Sáng ngày 8/9/2016, Bộ trưởng Bộ TNMT - ông Trần Hồng Hà dẫn đầu đoàn công tác gồm nhiều đơn vị khác nhau đi “thị sát, kiểm tra việc cam kết, khắc phục, bảo vệ môi trường tại nhà máy thép Formosa - Hà Tĩnh”. Tuy nhiên trong hàng loạt bản tin về sự kiện này người ta không hề thấy thông tin cụ thể về những sai phạm chưa được khắc phục sau thảm họa môi trường tại 4 tỉnh ven biển miền Trung.

Rút kinh nghiệm từ những bản tin liên quan đến sai phạm tự ý chuyển đổi công nghệ luyện cốc tại Formosa đã bị nhiều người phân tích, bản tin trên báo Tài Nguyên Môi Trường về chuyến thị sát của ông Hà đã được chấp bút rất kỹ. Những thông tin quan trọng được cho là cốt lõi của thảm họa vừa qua đều không được nhắc tới.

“Theo báo cáo của phía Công ty Formosa: Trong tháng 5/2016 Đoàn kiểm tra của Bộ TN&MT đã 2 lần tới nhà máy để kiểm tra và phát hiện 58 hạng mục thiếu sót trong bảo vệ môi trường phân thành 3 loại, gồm 23 hạng mục về hoàn thành và quản lý công trình bảo vệ môi trường, 22 hạng mục cải thiện khu vực lưu trữ chất thải và 13 hạng mục phối hợp thông tin quan trắc bảo vệ môi trường.”(1)

Theo thông tin trên rõ ràng người đọc có thể thấy chỉ trong một thời gian ngắn (khoảng 1 tháng), Bộ TNMT và các cơ quan chức năng đã xác định được cái gì thiếu, cái gì sai và cái gì chưa được thực thi theo yêu cầu của dự án tại Formosa. Vậy tại sao phải kéo dài cả 1 tháng, cho đến ngày 30/6/2016 mới công bố kết quả kiểm tra môi trường. Trong một tháng đó, các cơ quan chức năng và Formosa đã cùng nhau "dàn xếp" những gì nhằm chuẩn bị cho màn xin lỗi qua màn hình trong buổi họp báo cuối tháng 6 cùng bản kết quả mập mờ trước công luận?

“Theo ông Hoàng Văn Thức, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường, đến nay, nỗ lực của Công ty Formosa trong thực hiện các cam kết và khắc phục 37/53 lỗi là đáng ghi nhận.” (1)

37 vi phạm đã khắc phục là gì? Nỗ lực bao gồm những biện pháp, giải quyết ra sao? Còn lại 16 vi phạm khác chưa khắc phục có nghĩa là vẫn tiếp tục xảy ra hàng ngày, hàng giờ?

Tại sao phát hiện 58 hạng mục thiếu sót, nhưng đến phần kết quả khắc phục thì chỉ là là 53 (37/53)? Phần bị thiếu là 5 hạng mục so với kết quả 58 ban đầu đã đi đâu? 5 hạng mục đó là gì? Quan trọng thế nào mà từ kết quả sai phạm, thiếu sót lại không được ghi nhận để khắc phục theo danh mục báo cáo?

Thay vì công bố thông tin một cách minh bạch và cụ thể về những vi phạm cũng như những giải quyết sai trái, chuyến thị sát của Bộ trưởng lần này được khai thác ở những yêu cầu: “xây dựng 2 hồ chỉ thị sinh học, bổ sung quan trắc thêm 5 thông số không có trong Quy chuẩn 52, thay nước tuần hoàn lưu". Có thể thấy ở đây nguyên nhân và quy trình xử lý nguyên nhân gây ra thảm họa không hề (hay không dám) được báo chí nhắc tới. Điều này cho thấy bản tin trên báo Tài Nguyên Môi Trường đã được lọc rất kỹ thông tin để không bị xì ra cho công luận xem xét.

Ngoài trừ bản tin được phát sóng trực tiếp (và phát lại trong chương trình “Nhật ký cuộc sống” của đài VTC14) có nhắc đến chỉ tiêu phenol trong các bồn thải của Formosa đang cao hơn so với quy chuẩn của Việt Nam (2), không một bản tin nào trên các báo khác nói đến thông tin này.

VTC14 cũng cho hay “hiện lượng chất thải rắn của doanh nghiệp này (tức Formosa) thải ra mỗi ngày là hơn 1,5 tấn nhưng chưa có doanh nghiệp đủ tiêu chuẩn xử lý”. Nên hiểu như thế nào về thông tin này và thực tế chôn lấp chất thải rắn bừa bãi, trái quy định phát luật của Formosa đang diễn ra khắp nơi ở Hà Tĩnh?

Sau 5 tháng xảy ra thảm họa, nhiều thông tin liên quan đến các sai phạm tại Formosa vẫn không hề được minh bạch.

Trong lúc dư luận đang tập trung vào dự án thép Hoa Sen Cà Ná tại Ninh Thuận, một lần nữa Bộ trưởng Bộ TNMT lại tiếp tục cùng báo chí ém nhẹm thông tin và không minh bạch với quần chúng.

9/9/2016

Mẹ Nấm
____________
Chú thích:
1 http://baotainguyenmoitr...cong-trinh-bvmt-2732949/
2 https://www.facebook.com.../videos/985917804870545/