Nhà văn Trần Khải Thanh Thủy ngày tới Mỹ (6/2011)
82 năm sống trong xã hội cộng sản, một xã hội coi nói dối là cứu cánh hàng đầu. Tất cả từ dân đen đến lãnh đạo đều thuộc nằm lòng câu nói: “ Thật thà ăn cháo, láo nháo ăn cơm”. Hoặc “tội gì mà nói thật, đến nửa thật, nửa dối cũng còn “láo nháo cháo hơn cơm” cơ mà? Cho nên cứ nói dối là thượng sách”. Nói dối để được lòng tất cả, bất chấp mọi hậu họa xảy ra sau đó. Thay vì “đường đi hay tối, nói dối hay cùng” , thì họ thản nhiên lập luận: “Ở bầu thì tròn, ở ống thì dài, ở đâu âu đó”. Cả thiên hạ “gần mực” đều đen, mình “gần đèn” chỉ tổ có mà dại. “Rạng đâu” không thấy, chỉ thấy nhan nhản ngoài đường, ngoài phố, gần lề hè, cầu cống, bụi cây, các bà các cô…rạng ra đái vì thiếu nhà vệ sinh công cộng. Vì thế thay vì hô “Đảng cộng sản Việt Nam muôn năm”, người dân hô khẩu hiệu: “Nói dối muôn năm” (đủ ba lần) . Tất nhiên bệnh từ lãnh đạo mà ra, sống trong một xã hội lừa lọc, giả dối, vàng thau lẫn lộn như vậy nên đa phần người người dân Việt Nam có tính hài hước bẩm sinh. Trước hết là biết giễu cợt từng bước đi, từng câu nói của lãnh đạo bằng cái nhìn vừa nghiêm khắc vừa bỡn cợt. Sau đó dù ở bất kỳ khía cạnh nào, từ chính trị đến văn hóa, xã hội v.v người dân cũng nhìn ra sự buồn cười ở tầng lớp quan chức cao cấp hoặc lãnh đạo đảng, cho dù họ xuất hiện dưới cái vỏ trang trọng: Là cha già dân tộc, hay tổng bí thư đi chăng nữa. Cái buồn cười mà người dân Việt Nam nhìn thấy là cái trái nghịch trong cùng một kẻ. Cụ thể, một kẻ vô luân, đĩ điếm, như Lê Khả Phiêu lại nói chuyện đạo đức. Tên ăn cắp Nguyễn Tấn Dũng lại là trưởng ban chống tham nhũng, dạy mọi người phải bảo vệ của công, bảo vệ thành quả xã hội chủ nghĩa, không được tham nhũng, trộm cắp, lừa đảo v.v Giám đốc sở công an thành phố Hà Nội Nguyễn Đức Nhanh, luôn tỏ ra hống hách với cấp dưới, với người dân và mọi tầng lớp trong xã hội nhưng lại là tên nịnh bợ bậc nhất thế giới. Nếu nói rộng ra thì còn vô vàn chuyện buồn cười trong ngục tù xã hội chủ nghĩa mà ta bắt gặp ở mọi nơi, mọi lúc cũng như trong mọi thời gian của cuộc sống, dưới sự cai trị của đảng cầm quyền. Kẻ hoạn lợn dốt nát như Đỗ Mười lại làm ra vẻ thông thái bằng cách tuyên bố sẽ bỏ ra hai năm đi học Đại học, để trở thành bác học, về lãnh đạo đất nước(!) Giữa tuổi đời 80 còn ngỏ lời cầu hôn với tiến sĩ toán học Hoàng Xuân Sính và nhận được câu trả lời đích đáng: “Cám ơn, nhưng tôi không có nhu cầu”. Kẻ dốt nát không hiểu biết gì về luật giao thông như Đinh La Thăng nhưng lại rất thích “nổ”, luôn xuất hiện như một người “hùng”, làm chao đảo túi tiền của người dân. Nguyễn Phú Trọng với đầu óc rỗng tuếch nhưng lại thích trở thành chính khách, sang tận Cu Ba thuyết giáo về chủ nghĩa xã hội để tỏ ra uyên bác bằng những lời nói vô nghĩa…Nhờ những người có đầu óc hài hước, có khả năng tự ngắm lãnh đạo mình trong khi diễn trò nên không ít những vần thơ để đời được nảy sinh.

Hãy xem lời dân gian Việt Nam đồn thổi về cái gọi là “cha già dân tộc” và người học trò xuất sắc số một của cha trong vai trò tổng bí thư đảng cộng sản Việt Nam bao nhiêu năm:

Xưa nay mấy kẻ đa tình
Lê Duẩn là một, bác mình là hai
Càng già, càng dẻo, càng dai.
Cuỗm năm bảy vợ, hơn trai ngoài đời
Trong khi đồng minh lớn như Pháp, Mỹ bị lãnh đạo cộng sản gọi là đế quốc , thực dân, bị coi như kẻ thù không đội trời chung, thì với kẻ cướp đất , cướp biển, phá tài nguyên thiên nhiên là Trung Cộng, lại là đồng chí tốt “ như môi với răng”, môi hở răng lạnh, thông qua 16 chữ vàng v.v Trí tuệ dân gian nhận định:

Tiên sư cái bọn phản dân
Với giặc “hảo lớ” với dân: liệu hồn
Dân ta ai cũng căm hờn
Biển khơi giông tố rập rờn bao năm
Bất cứ dân tộc nào sản sinh ra một sát nhân, cả dân tộc phải gánh chịu hậu quả của tên sát nhân đó. Nói về chủ tịch Hồ Chí Minh, đồng bào Miền Nam có thơ:
Tiếm đoạt, gian manh dạy tiếng đồn
Chết rồi chẳng được gánh đi chôn
Tuồng như đất oán, lòng nham hiểm
Hay chính trời hờn, dạ ác ôn?

Kéo rục dòng sông, thương mặt nước
Đem phơi sườn núi, tủi hồn non
Xác còn nằm đó chờ chung thẩm
Tội ác muôn đời cứ giả khôn
Nhìn rõ sự bùng nhùng về chính trị, bế tắc về quản lý của đám lãnh đạo đảng, bà con đặt lời, kèm theo sự tiên đoán về thời thế, một kết cục không thể tránh khỏi của đám lãnh đạo du côn:

Suốt đời lo chỉnh đốn
Càng chỉnh càng đốn thêm
Ôi đảng ta khốn đốn
Trước sau cũng đổ kềnh

Công an là tay sai đắc lực của đảng , là công cụ đàn áp nhân dân, nên người dân cũng dễ dàng chĩa mũi giáo hờn căm vào bọn chúng. Thay vì “ vô cùng thương tiếc” khi “bạn dân” hy sinh thì bà con hả dạ , coi như đã trừng trị được một con chó ác trong cả bầy chó ác:

Một trung tá công an
Vừa anh dũng hy sinh
Trong khi làm nhiệm vụ
Nợ máu phải đền thân

Nạn bạo hành diễn ra ngày càng nhiều tại các đồn công an. Vào bảy còn ba, vào hai mất một…Có người chỉ được lũ “bạn dân” mượn tạm vào ban đêm mà sáng ra đã âm dương cách biệt đôi đường, trong khi người vợ trẻ bụng mang dạ chửa, chuẩn bị đến ngày “khai hoa nở nhụy”. Trí tuệ nhân dân cũng được dịp phát tác:

Công an mà khởi tố
Là dân khổ tới rồi
Nếu cái mạng không toi
Cũng suốt đời mang tội

Tòa án cũng là nơi dung dưỡng muôn vàn tội ác, nơi chỉ có đồng tiền ngự trị. Nơi “nén bạc đâm toạc tờ giấy”. Nơi người dân ngửa cổ kêu trời vì có cả một rừng luật mà người dân nếu không có tiền sẽ bị xử như luật rừng và ngược lại: “Đồng tiền không phấn không hồ.Đồng tiền khéo chạy , khéo lo mọi đường”. Thay vì chửi bới dung tục, những vần thơ râm ran xuất hiện:

Pháp luật thật bí ẩn
Vì toàn là ý bẩn
Hễ cứ hỏi tiền đâu
Là đầu tiên xóa án

Kể từ 1945 đến nay, sau khi cướp được chính quyền từ tay nhân dân, đảng cai trị bằng chính sách hộ khẩu vô cùng hà khắc, nhân dân miền Nam miêu tả:

Nước nhà dùng hộ khẩu
Toàn dân thành hậu khổ
Muốn rời nơi cư trú
Phải vác miệng đến tâu

Khổ qúa đến mức cột điện nếu có chân cũng phải bỏ đi, nên người dân ra đi bằng mọi cách. Trước là vượt biển, vượt biên, sau là xuất khẩu lao động. Nhiều người phải bán nhà, bán cửa để lo hợp pháp hóa giấy tờ ra được nước ngoài tị nạn kinh tế, tị nạn giáo dục v.v. Thơ Miền Nam viết:

Cái số dân mình khổ
Lo giấy má thủ tục
Dù giá mấy cũng mua
Mong qua kiếp sống thừa

Trước cảnh ăn trên ngồi trốc của bọn lãnh đạo , người dân chịu không thấu, nhà thương tâm thần chật ních bệnh nhân, không cầm lòng được, tác giả vô danh viết:

Lãnh đạo ta đê tiện
Nhân dân khổ qúa trời
Ăn đói không được nói
Dân trở thành người điên

Lãnh đạo mà đê tiện thì dân thành “điên tệ” cũng là điều dễ hiểu. Chuyện chưa từng có, kể từ sau 1945, người dân xã Liên Hiệp, huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội tràn vào ủy ban treo khẩu hiệu, đánh trống khua chiêng, đuổi hết bọn quan tham ra ngoài, kêu gọi dân làng đem nồi, đem gạo, nước và củi lửa đến để nấu cháo, thực hiện một cuộc “ trường kỳ kháng chiến”. Những vần thơ của anh chị em trong nước lại tha hồ “quật khởi”

Đầu tiên tác giả nghiệp dư Anh Chí viết:

Chị em ngự trị trong ngoài
Quan xã chạy tiệt chẳng ai dám vào

Sau đó là Lã Việt Dũng nối lời:

Với dân còn chạy thế này
Tàu mà nó đến thì mày trốn đâu?

Sẵn mạch thơ, hồn thơ, cũng như âm hưởng của cuộc “trường kỳ kháng chiến nhất định thắng lợi”, Anh Chí thêm:

Trốn đâu cũng chết với bà,
Bà lôi khỏi ổ, bà tra …ngao vào*
Tra vào thì phí làm sao
Q uan tham , cướp đất bà đào mồ chôn!

Như một quy luật tất yếu khi người dân đã hết sợ thì sức mạnh nhân dân như nước lũ tràn bờ, sẽ quét sạch hết bọn sâu mọt không chừa một ai! Gấu Nga viết:

Ngày mai mình bán da bò
Cho dân căng trống, đuổi lò… súc sinh…!!
Sâu to, sâu nhỏ hôi rình
Trống chiêng bà đánh giữa đình diệt sâu!!

Anh Chí tiếp nối mạch thơ trên:

Chuyện này chắc sẽ không lâu,
Dân mà chết đói, bầy sâu hết trò.
Giòi mọt sâu bọ nhỏ to,
Củi, nồi, bếp núc lửa to bà hầm,
Này dao, này thớt bà bằm
Chúng mày nát bấy khỏi làm khổ dân

Vườn Thơ cũng góp thêm một tiếng nói trong cả rừng thơ trên‎:

Bà tuy già cả yếu rồi,
Nhưng còn đủ sức nấu nồi cháo to.
Cút đi cái lũ mặt mo,
Coi chừng bà nhét củi, tro vào mồm.

Bùi thị Minh Hằng – người phụ nữ của thế kỷ 21, người mải mê tranh đấu đến mức phải vào trại phục hồi nhân phẩm , chứng kiến cảnh bà con nổi dạy qua tiếng trống Mê Linh vọng về từ thời bà Trưng ,bà Triệu cũng nổi hứng làm thơ:

Trụ sở chúng ngồi rung đùi-
Bây giờ Dân chiếm chúng lùi đi đâu?
Cho mày lùi tới chuồng trâu
Bởi ngu thì ở với trâu với bò..

Phải chăng đó là kết cục phải có khi dân nổi can qua, không còn cảnh quan tham thì ở nhà to, người dân vất vả một nắng hai sương thì vạ vật nơi gầm cầu, vừơn hoa, mà ngược lại khi người dân đã hiểu rõ quyền của mình, cùng liên kết với nhau tạo thành sức mạnh thì nhà quan biến thành trụ sở ủy ban xã hoặc trường học, trạm y tế, còn quan trở về đúng vị trí của mình “Bởi ngu thì ở với trâu với bò”.

Xem ra vận nước sắp đến rồi, và thơ ca là vũ khí tranh đấu không thể thiếu trong thời kỳ này cũng như mọi thời kỳ trước đó. Sẽ đến lúc thơ ca- vốn chỉ là những âm tiết nở hoa từ trái tim mỗi người sẽ trở thành những quả bom ngôn luận thúc đẩy người dân đứng dậy, để ngày tàn của cộng sản đến sớm hơn …

Sacramento cuối tháng 6-2012
(Kỷ niệm một năm ở Mỹ)
© Trần Khải Thanh Thủy