Chiến lược Mỹ lôi kéo CSVN vào Hiệp Ước Đối Tác Xuyên Thái bình dương gọi tắt là TPP để cô lập kinh tế TC, Chủ Tịch cái gọi là Quốc Hội đảng cử dân bầu đã tuyên bố hoãn phê chuẩn, không nói rõ hoãn đến lúc nào. Trong thời gian tranh cử, khi hai ứng cử viên tổng thống Mỹ Hillary và Trump đều chống hiệp ước này. Còn TT Obama đích thân sang VNCS, tuyên bố xả cấm vận, sẽ bán vũ khí sát thương cho CSVN, nhưng chưa thấy hai bên Việt Mỹ động tịnh gì.
Trong cuộc họp Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc lần thứ 69 tại New York (Mỹ) hầu hết các lãnh đạo quốc gia có mặt. Nhơn dịp này TT Obama của Mỹ, Tổng thư ký LHQ Ban Ki-moon sẽ nâng ly rượu ly bôi từ biệt, người ta không thấy Chủ tịch Nước CSVN Trần đại Quang, hay Thủ Tương Nguyễn xuân Phúc, mà chỉ có Phó Thủ Tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Phạm bình Minh của CSVN thôi.
Ngày 24/09/2016, phát biểu tại Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc, Ô. Phạm bình Minh không nói TQ mà chỉ nói những nguy cơ xung đột tiềm ẩn tại châu Á-Thái Bình Dương có thể «đe dọa hòa bình an ninh và thịnh vượng chung của khu vực». Ông vẫn lên tiếng nhắc lại những lời sáo mòn của CSVN nói không biết bao nhiêu lần rồi, là «tất cả các bên liên quan kiềm chế, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển 1982, tôn trọng các tiến trình ngoại giao và pháp lý, tuân thủ Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), sớm tiến tới Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC)». Nhưng người ta thấy TC càng ngày càng gây hấn, càng hung hăng. Nhơn dịp này Ngoại Trưởng Phạm bình Minh lên tiếng Việt Nam xin ứng cử làm thành viên không thường trực Hội đồng Bảo an nhiệm kỳ 2020–2021.
Trước đó VOA tiếng nói chánh thức của chánh phủ Mỹ ngày 23.09.2016 đi tin “Mỹ thảo luận giảm thiểu khác biệt” với phái đoàn CSVN. Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh, Đại sứ Việt Nam tại Mỹ Phạm Quang Vinh và Đại sứ Việt Nam tại Liên Hiệp Quốc Nguyễn Phương Nga, ngày 22/9 tại New York đã gặpThứ trưởng Ngoại giao Mỹ, Tony Blinken và hai phụ tá ngoại trưởng Mỹ, Ô. Daniel Russell đặc trách Đông Á-Thái Bình Dương sự vụ và Ô. Tom Malinowski đặc trách Dân chủ, Nhân quyền và Lao động tại New York.
Tin của đoàn Việt Nam cung cấp với báo chí cho hay ông Phạm Bình Minh đã nhấn mạnh tại cuộc gặp rằng Việt Nam và Mỹ cần tiếp tục đối thoại ở các cấp, nhất là cấp cao, để thúc đẩy hợp tác, đồng thời giảm thiểu các khác biệt giữa hai nước “vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì hòa bình, ổn định và phát triển ở khu vực và trên thế giới”.
Cũng tin tức từ đoàn Việt Nam cho biết Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Blinken nhắc đến việc hai bên cần tiếp tục đối thoại và trao đổi các đoàn ở các cấp để xử lý các vấn đề khác biệt còn tồn tại. Ông cho rằng các hoạt động đó giúp thúc đẩy hợp tác thực chất và mối quan hệ trong nhiều lĩnh vực. VOA cho biết đã liên lạc với Bộ Ngoại giao Mỹ để có thông tin cân bằng và sẽ cập nhật khi có trả lời của Bộ.
Còn thời sự và sự kiện gần đây cho biết, theo bản tin của VOA, “Việt-Mỹ lâu nay vẫn còn nhiều khác biệt quan điểm về nhân quyền và tự do tôn giáo ở Việt Nam và hai vấn đề này vài tháng gần đây lại nổi lên, dường như đưa quan hệ Mỹ-Việt vào một giai đoạn khó khăn.”
VOA liệt kê. Nguyễn Hữu Vinh, tức blogger Anh Ba Sàm, và người cộng sự Nguyễn Thị Minh Thúy bị một tòa án ở Hà Nội đã xử phúc thẩm y án tù 5 năm và 3 năm lần lượt đối với hai blogger viết về chính trị này. Trước đó ít ngày, một tòa án khác ở Hà Nội đã kết án 20 tháng tù đối với nhà đấu tranh vì đất đai cho dân oan là Bà Cấn Thị Thêu. Hồi cuối tháng 8, hai nhà hoạt động dân chủ Nguyễn Hữu Thiên An và Nguyễn Hữu Quốc Duy cũng bị tuyên án 3 năm tù. Đầu tháng 9, nhà cầm quyền TP/HCM đã giải tỏa chùa Liên Trì khiến hai dân biểu Mỹ kêu gọi đưa CSVN trở lại danh sách các nước cần đặc biệt quan tâm về tự do tôn giáo (CPC). Hồi tháng 5, nhà chức trách Việt Nam đã tạm giữ một số nhà hoạt động được mời không cho gặp TT Obama.
Chánh quyền nhiều nước và các tổ chức nhân quyền hết sức chú ý và quan ngại, cho dù cùng lúc Việt Nam vẫn tỏ ra đẩy mạnh quan hệ kinh tế và ngoại giao với phương Tây, đặc biệt là Mỹ và EU.
Theo VOA được biết hai đoàn Việt-Mỹ cũng đã chia sẻ các đánh giá về tình hình chính trị, an ninh trong khu vực, trong đó có vấn đề Biển Đông. Hai bên đã thảo luận về việc thúc đẩy giải quyết tranh chấp ở Biển Đông bằng biện pháp hòa bình và tôn trọng đầy đủ tiến trình ngoại giao và pháp lý. Tuy nhiên, các quan chức trong đoàn không cho báo chí biết thêm thông tin cụ thể.
Ngoài ra Phó TT Phạm bình Minh cũng có gặp và vận động doanh gia đến làm ăn lâu dài ở VN. Theo Tổng cục thống kê Việt Nam, đến hết năm 2015, tổng đầu tư của Mỹ vào Việt Nam là hơn 11,3 tỷ đôla, đứng thứ 8 trong số các nước đầu tư trực tiếp nhiều nhất vào Việt Nam. Kim ngạch thương mại hai nước đạt 41,3 tỷ đôla trong năm 2015.
Đối với Mỹ thì bầu không khí phát triển đối tác chiến lược Biển Đông và cải tiến nhân quyền VN lạnh như tiền. Nhưng đối với TC thì CSTC và CSVN ngày càng phát huy núi liền núi, sông liền sông, VN càng ngày càng trở thành như quận huyện của TC vậy. Chủ Tịch Nước CSVN chấp chiếu thiên ý của Thiên Triều sang Singapore hăm doạ các nước Á châu Thái bình dương. Ngày 30 tháng 8, Chủ Tịch Nước CSVN Trần đại Quang tuy gia nô mới nhưng cúc cung hành động đúng ý Thiên Triều. Quang lớn tiếng hăm he rằng sẽ không có ai thắng cuộc nếu xảy ra xung đột vũ trang vì tranh chấp chủ quyền trên biển Đông. Coi như Ông đe dọa dùm cho TC, nếu các nước hành động tái chiếm biển đảo mà TC đã chiếm cứ, thì sẽ chết chùm, cả lũ!
Còn tân Bộ trưởng Quốc phòng CSVN Ngô Xuân Lịch cũng lần đầu tiên khăn gói sang TQ diện kiến Bộ Trưởng Trung Quốc Thường Vạn Toàn trong 3 ngày từ 28 tới ngày 31/8. Tân Hoa xã của TC loan tải, rằng hai người hứa hai nước láng giềng “thúc đẩy hợp tác quốc phòng và đóng góp vào hòa bình khu vực”. Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc nói quân đội Trung Quốc 'sẵn sàng tăng cường hợp tác với Việt Nam trong nhiều lĩnh vực như huấn luyện, phòng thủ biên giới, và các vấn đề an ninh đa phương'. TT Phúc được mời sang Tàu, cho cỡi ngựa xem hoa cả sáu ngày, tìm bò lạc cỏ non cùng TC mở thêm một trang sử hữu hảo mới, trong đó Việt Trung không để xung đột trên Biển Đông, nơi CSTQ và CSVN coi ao nhà của TQ, các đảo của VN là của Tổ Tiên người TQ để lại theo chỉ dụ của Tập cận Bình. CSVN càng ngày càng xa, càng khác biệt Mỹ.
Vi Anh
