Cựu chủ tịch Cuba Fidel Castro qua đời


Fidel Castro tại La Habana năm 1976. Reuters

Cha đẻ của Cách mạng Cuba, cựu chủ tịch Fidel Castro vừa qua đời tối hôm qua, 25/11/2016, tại La Habana, hưởng thọ 90 tuổi. Chính người em của ông là Raoul Castro, đương kim chủ tịch Cuba, đã thông báo tin này trên đài truyền hình quốc gia. Theo lời ông Raoul Castro, người được mệnh danh là “ Lider Maximo” đã trút hơi thở cuối cùng vào lúc 22 giờ 29 phút. Chủ tịch Cuba cho biết là theo nguuyện vọng của "đồng chí Fidel", thi hài của người quá cố sẽ được hỏa thiêu trong ngày hôm nay.

Sau khi Cách mạng Cuba thành công năm 1959, ông Fidel Catro đã lãnh đạo đảo quốc này với một bàn tay sắt, đương đầu với siêu cường quốc Hoa Kỳ trong hơn nữa thế kỷ, trước khi nhường quyền lại cho Raul Castro vào năm 2006 và đến năm 2011 thì từ bỏ mọi chức vụ chính thức cuối cùng, giao chức bí thư thứ nhất Đảng Cộng sản Cuba cho người em.
Theo RFI

Phản ứng về cái chết của lãnh tụ Cuba Fidel Castro


Người dân tại Little Havana, Miami ăn mừng sau khi nghe tin về cái chết của lãnh tụ cách mạng Cuba Fidel Castro, ngày 26 tháng 11 năm 2016.


Thế giới phản ứng trước cái chết của lãnh tụ Cuba Fidel Castro hôm nay, thứ Bảy 26/11, theo nhiều cách. Nhiều người trong cộng đồng người Cuba sống lưu vong tại Miami đổ ra đường ăn mừng trong khi một số nhà lãnh đạo thế giới bày tỏ đau buồn trước sự ra đi của nhân vật được coi là biểu tượng của cuộc cách mạng Cuba.

Ngay sau khi chính phủ Cuba loan báo cái chết của ông Castro, người Cuba sống lưu vong ở Miami, bang Florida, đã tràn ra các đường phố để ăn mừng. Một số người quấn quốc kỳ Cuba vào người, một số người khác nhảy múa trên các đường phố, một số vẫn chưa tin được là ngày mà họ đã trông đợi từ lâu, giờ đã đến.

Đám đông hô khẩu hiệu “Nói Có với Cuba, Không với Castro!” trong khi một số người khác reo hò: “Cuba Tự do!”

Ông Gabriel Morales nói ông chưa thể tin hẳn là Fidel Castro đã chết. Cha mẹ của giám đốc tài chánh 44 tuổi này đã rời Cuba nhiều thập niên về trước.

Ông Carlos Lopez nói với tờ Miami Herald: “Chúng tôi không ăn mừng cái chết của một người, mà là cái chết của một ý thức hệ.”

Ông nói những người Cuba định cư ở Mỹ vui mừng vì hôm nay đã giành lại được một ít tự do với cái chết của Fidel Castro.

Dân biểu Mỹ Ileana Ros-Lehtinen, đại diện quận hạt 27 của bang Florida tại quốc hội nói trong một thông báo:

“Ngày mà nhân dân Cuba, ở trong và ngoài nước, chờ đợi từ lâu đã đến: Nhà độc tài đã chết, khởi sự cho một bình minh tại thành trì cuối cùng của cộng sản tại bán cầu Tây phương.”

Phản ứng bên trong đảo quốc lẫn lộn.

Anh Yoani Sanchez viết trên trang Twitter:

“Một số người bày tỏ thương tiếc, một số cảm thấy nhẹ nhõm, số còn lại không mấy quan tâm. Di sản do ông Castro để lại là một quốc gia bị tàn phá, nơi mà giới trẻ chỉ muốn bỏ đi.”

Nhưng một sinh viên ở La Havana, anh Sariel Valdespino nói anh cảm thấy đau buồn.

“Bất chấp ai nói gì thì nói, Fidel là một “nhân vật của công chúng mà cả thế giới đều tôn trọng và kính mến.”

Trên trang Twitter, Gloria La Riva viết: “Di sản mà ông để lại sẽ trường tồn bởi vì ông để lại một đất nước với những nhà cách mạng chân chính, phục vụ thế giới trong các lĩnh vực y tế, giáo dục, xây dựng, đấu tranh cho cả nhân loại…”

Tổng thống Mexico Enrique Pena Nieto viết tin nhắn này trên trang Twitter: “Tôi thương tiếc cái chết của Fidel Castro Ruz, lãnh tụ cách mạng Cuba, và là một biểu tượng của thế kỷ 20.”

Tổng Thống Pháp Francois Hollande miêu tả Fidel Castro là một người khổng lồ của thế kỷ 20.

Tổng Thống Nga Vladimir Putin cũng ca tụng ông Castro là “biểu tượng của một thời đại”.

Cựu lãnh đạo Nga Mikhail Gorbachev ca ngợi ông Castro là đã “củng cố” đảo quốc Cuba. Hãng tin Interfax của Nga dẫn lời ông Gorbachev nói:

“Fidel đã đứng lên và tăng sức mạnh cho nước ông trong thời gian bị Mỹ cấm vận nghiêm ngặt nhất, khi mà áp lực đè nặng lên vai ông, cuối cùng ông đưa đất nước thoát khỏi cuộc cấm vận để tiến lên con đường phát triển độc lập.”

Báo tin lãnh tụ cộng sản Cuba Fidel Castro qua đời trên đài truyền hình nhà nước vào tối thứ Sáu 25/11, em trai ông, đương kim Chủ tịch Cuba Raul Castro cho biết sẽ hoả táng thi hài của Fidel Castro ngày hôm sau.

Ông Raul Castro nói:

“Tôi xin loan báo với các bạn hữu của chúng tôi ở Hoa Kỳ và thế giới, rằng người chỉ huy và lãnh đạo cuộc Cách mạng Cuba, Fidel Castro Ruz, qua đời vào lúc 10:29 phút (0329 giờ GMT) ngày 25/11. Thi hài ông sẽ được hoả táng vào sáng sớm thứ Bảy 26/11.”
Theo VOA

Phản ứng quốc tế về cái chết của Fidel Castro


Fidel Castro (T) và tổng thống Venezuela, Nicolas Maduro, ngày 13/08/2016 nhân lễ mừng 90 tuổi của Fidel Castro.
Ismael Francisco/Cubadebate/Reuters

Một trong những lãnh đạo đầu tiên có phản ứng về cái chết của cha đẻ Cách mạng Cuba là tổng thống Venezuela Nicolas Maduro, đồng minh thân cận nhất của La Habana. Trên trang twitter của ông, tổng thống Maduro kêu gọi “toàn thể các nhà cách mạng của thế giới” tiếp nối “di sản” của Fidel. Ông Maduro cho biết đã đích thân gọi điện cho người em Raul Castro để “chuyển tình đoàn kết và tình yêu thương của Venezuela đến nhân dân Cuba”.

Tại châu Âu, chỉ vài giờ sau khi thông tin Fidel Castro qua đời được loan báo, tổng thống Pháp François Hollande, hiện đang dự thượng đỉnh khối Pháp ngữ ở Madagascar, đã ra thông cáo, xem cựu chủ tịch Cuba đã là hiện thân của Cách mạng Cuba, “với những hy vọng mà cuộc cách mạng này đã dấy lên, và sau đó là với những thất vọng mà nó đã gây ra”.

Tổng thống Hollande cho rằng đối với người dân Cuba ông Fidel Castro đã là “niềm tự hào của một dân tộc chống sự thống trị của ngoại bang”. Thủ tướng Tây Ban Nha Marino Rayoy thì nêu bật “ tầm vóc lịch sử” của Fidel Castro, nhấn mạnh đến ảnh hưởng của ông đối với Cuba và khu vực.

Tại Nga, tổng thống Vladimir Putin cũng đã ra ngay thông cáo, cho rằng ông Fidel Castro đã là “biểu tượng của một thời kỳ” trong lịch sử đương đại của thế giới. Còn cựu tổng thống Liên Xô Mikhail Gorbachev, được hãng tin Interfax trích dẫn, thì ca ngợi Fidel đã biết “củng cố đất nước” và “đương đầu với cuộc phong tỏa của Mỹ”.

Tại châu Á, chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, trong một phát biểu được đọc trên truyền hình tối nay, đã tuyên bố rằng ông Fidel Castro, “người đồng chí tốt và chân thành của nhân dân Trung Quốc”, sẽ sống mãi.

Trước khi chính phủ có phản ứng chính thức, báo chí hai nước Trung Quốc và Việt Nam hôm nay đã ca ngợi ông Fidel Castro, nêu lên mối quan hệ đặc biệt giữa cựu chủ tịch Cuba với các chế độ Cộng sản châu Á. Đài truyền hình Nhà nước Trung Quốc CCTV nhắc lại rằng Cuba đã là quốc gia châu Mỹ đầu tiên lập bang giao với Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa vào năm 1960. Còn Thông tấn xã Việt Nam thì ca ngợi ông Fidel Castro là một “lãnh tụ vĩ đại”, là “tấm gương sáng chói của các phong trào giành độc lập và phong trào cách mạng của các quốc gia châu Mỹ Latinh và thế giới”.
Theo RFI

Fidel Castro, biểu tượng lớn cuối cùng của Cộng sản quốc tế


Ảnh tư liệu : Raul Castro (T) và người anh Fidel Castro (P) trong vùng đồi núi Sierra Maestra, Cuba, cuối những năm 50.
HO / CUBADEBATE / AFP

Huyền thoại của những người Cộng sản Cuba và Mỹ La tinh đã đi vào cõi vĩnh hằng. Sống 90 năm trên cõi đời trong đó 47 năm độc chiếm quyền lực lãnh đạo đất nước, đương đầu với 11 đời tổng thống của Mỹ, luôn sẵn sàng hy sinh tất cả đưa Cuba trên tuyến đầu thách thức người láng giềng hùng mạnh và cả thế giới phương Tây tư bản chủ nghĩa, Fidel Castro thực sự là một gương mặt lớn cuối cùng của chủ nghĩa Cộng sản quốc tế.

Ngay từ ngững ngày đầu tiến hành thành công cuộc Cách mạng Cuba năm 1959, Fidel Castro đã trở thành biểu tượng cho hy vọng của Thế giới thứ ba và các phong trào giải phóng dân tộc ở khắp nơi trên thế giới. Thế nhưng, hình ảnh một chỉ huy trong bộ đồ lính chiến màu xanh ô liu cũng nhanh chóng chuyển thành một nhà lãnh đạo chuyên quyền, độc đoán, từ chối mọi chia sẻ quyền lực, thẳng tay trấn áp đối kháng.

Là con trai của một chủ đồn điền gốc Tây Ban Nha, Fidel Castro Ruz sinh ngày 13/08/1926 tại Biran thuộc tỉnh Oriente (phía đông). Được gia đình cho theo học ở trường dòng Tên, Fidel Castro kết thúc sự nghiệp đèn sách của mình bằng tấm bằng cử nhân luật tại Đại học La Habana.

Ngay khi xảy ra cuộc đảo chính của tướng Fulgencio Batista năm 1952, Fidel cùng với người em Raul quyết định nhảy vào vòng binh lửa để giành quyền lực, tổ chức đấu tranh vũ trang. Ngày 26/07/1953, Fidel chỉ huy một đội quân tấn công trại lính Moncada ở Santiago de Cuba, nhưng không thành. Ông bị bắt và bị kết án 15 năm tù, nhưng chỉ 2 năm sau được ân xá.

Được tự do, Fidel sang Mehico lưu vong, lập căn cứ chuẩn bị lực lượng. Tháng 12 năm 1956, Fidel Castro lãnh đạo một đội quân gồm 81 người, trong đó có nhân vật nổi tiếng người Achentina Ernesto Che Guevara, đổ bộ vào bờ biển phía nam Cuba. Lại một lần nữa thất bại, lãnh đạo Cách mạng Cuba cùng với một nhóm quân còn lại rút vào vùng đồi núi Sierra Maestra lập căn cứ kháng chiến.

Đội quân du kích của Fidel đã kiểm soát được một phần tỉnh Oriente để rồi đến tháng 8 năm 1958 phát động cuộc tổng tấn công nổi dậy mà cuối cùng đã dẫn đến lật đổ chế độc Batista ngày 1 tháng Giêng năm 1959.

Chỉ sau đó 7 ngày, cùng với người em Raul, Che Guevara và nhân vật khá nổi danh Camilo Cienfuegos, Fidel Castro về thủ đô La Habana giành chính quyền. Tháng 2/1959, Fidel nắm chức vụ thủ tướng. Đến năm 1961 Fidel đã tuyên bố Cách mạng Cuba đi theo con đường Chủ nghĩa Xã hội. Năm 1965, ông thành thành lập ra đảng Cộng sản Cuba mới, nắm chức vụ chủ tịch nước và bí thư thứ nhất đảng.

Thập niên 1960 đánh dấu Cuba trở thành tiền đồn của chủ nghĩa Cộng sản chống chủ nghĩa tư bản đế quốc ở phía tây bán cầu. Fidel Castro cho Liên Xô triển khai tên lửa hạt nhân ở Cuba cách bờ đông nước Mỹ có 200 km.

Đó cũng là lý do để Mỹ áp đặt lệnh cấm vận bao vây phong tỏa mọi mặt hòn đảo tự do này cho đến tận giờ. Cuba của Fidel Castro ở những thập niên tiếp sau đó sẵn sàng đưa quân sang châu Phi, tới Mỹ La tinh hay châu Á, để hỗ trợ cho bất kỳ cuộc chiến nào của những người cộng sản chống lại chủ nghĩa tư bản, đế quốc.

Năm 1991, Liên Xô cùng cả khối Cộng sản Đông Âu tan rã, chiến tranh lạnh đã chấm dứt nhưng ở bên kia bán cầu, Fidel vẫn kiên định con đường chủ nghĩa xã hội. Mọi nguồn tài trợ của các nước cộng sản anh em bị cắt đứt nhưng Fidel Castro từ chối mọi sự thay đổi, tiếp tục lãnh đạo đất nước cầm cự trong đói nghèo để đương đầu với « đế quốc Mỹ », với chủ nghĩa tư bản.

Ngày 31/07/2006, tức là khi đã bước vào tuổi 80, sau một ca đại phẫu, sức khỏe suy yếu, Fidel Castro mới tạm thời nhường lại quyền hành cho người em Raul Castro, khi đó đương chức bộ trưởng Quốc phòng. Phải đợi đến 4 năm sau, quyền hành của Raul được người anh trao lại mới được chính thức hóa và cũng phải đợi đến tháng 4/ 2011, Fidel Castro mới chính thức rời bỏ chức vụ bí thư thứ nhất đảng Cộng sản Cuba.

Cho đến tận những ngày cuối cuộc đời, được chứng kiến tiến trình bình thường hóa quan hệ với Mỹ, Fidel Castro vẫn tỏ ra dửng dưng trước sự kiện lịch sử, vẫn hoài nghi về thiện chí của tổng thống Barack Obama và có lẽ trong đó có cả nỗi lo cuộc Cách mạng Cuba của ông sẽ bị người Mỹ phá hỏng.
Theo RFI