Từ ngày tranh cử sơ bộ cho đến lúc làm lễ tuyên thệ nhậm chức TT, phải nói rằng Trump tạo ra hiện tượng xã hội sôi động. Báo chí tốn nhiều giấy mực, đài TV radio có nhiều việc để bàn luận. Phê bình chỉ trích hay bênh vực giữa phe này nhóm kia là sinh hoạt dân chủ. Trong thời kỳ tranh cử sơ bộ Trump không những bị phe của 16 ứng cử viên Cộng hòa đả kích mà còn bị phe đảng Dân chủ tấn công dữ dội khi thấy Trump dẫn xa các đối thủ CH. Khi Trump đương đầu với bà Clinton để vào ngồi ghế WH, Trump gặp nhiều khó khăn trong nội bộ đảng của ông mà phần đông người chống đối là chính trị gia.
Đến khi Trump ngồi vào ghế TT, mặc dù ngày bầu cử ông có 30 triệu phụ nữ bỏ phiếu, nhưng sự kiện tuần hành Women's March có những người tài tử, ca sĩ tên tuổi dùng diễn đàn chỉ trích Trump trong đó Madonna nói rằng có ý nổ tung WH (Blowing up White House). Nhà làm phim tài liệu Michael Moore đứng trước bục cầm tờ báo Washington Post có hàng chữ headline Trump lên cầm quyền (Trump takes power) rồi nói tôi không nghĩ thế. Cũng có thể ông nhân cơ hội này đóng vai phản kháng để gây ấn tượng mai kia làm phim về đời TT theo như nghề của ông.

Các trang mạng chữ Việt ở hải ngoại có một số đăng tải bài không mấy thiện cảm vối Trump kể cả báo đài chính phủ tài trợ như VOA, RFA. Nhờ cái đa chiều đa dạng giữa chỉ trích và khen góp phần làm hiện tượng Trump thêm ồn ào. Sinh hoạt ở chính thể tự do dân chủ có tam quyền phân lập có hiến pháp bảo vệ quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận là thế. Không ai có thể bắt bỏ tù người biểu tình để điều tra trừ khi họ lợi dụng để có hành vi bạo động đốt phá tài sản kẻ khác.

Chuyện đời có nhiều cái tréo cẳng ngổng. Ông Thủ tướng Anh David Cameron khi còn tại chức nói là sẽ không muốn Trump tới Anh trong thời gian Trump tuyên bố mà theo báo chí tường thuật là không cho người Hồi giáo vào Mỹ (thật ra Trump nói cần qua cơ quan điều tra chờ đợi xét mới cho nhập cảnh). Cameron từ chức sau vụ bỏ phiếu Brexit rời thị trường chung Âu châu. Trong cuộc họp báo mới đây ông Sean Spicer có đề cập bà Thủ tướng Anh Theresa May sắp tới sẽ gặp Trump.

Chuyện chính trị xứ tự do có nhiều cái vui. Thời kỳ dân biểu Cộng hoà Newt Ginrich đưa ra QH ép buộc ông CT hạ viện đảng Dân chủ từ chức về phạm luật đức hạnh (ethics violation). Đến khi ông làm Chủ tịch Quốc hội ông lại bị đảng DC chống đối, bắt buộc đảng CH gây áp lực ông ta từ chức về tội ethics violation. Chuyện đời có câu: What goes around comes around là vậy. Nói theo kiểu Việt ta là gây hậu quả cho người rồi có ngày bị người khác chơi lại như thế.

Trong chính trường Mỹ người ta biết Mitt Romney ra tranh cử TT thua Obama. Khi tranh cử được Trump ủng hộ hết mình. Thế mà năm nay không ra ứng cử, ngược lại tấn công cố tình triệt hạ Trump hơn cả 16 ứng cử viên đảng CH, và còn chửi Trump thậm tệ làm lợi cho Clinton. Thế mà xuất hiện tới gặp Trump xin bổ nhiệm làm Bộ trưởng ngoại giao dù là không được chọn. Những chuyện như thế này khó xảy ra trong sinh hoạt chính trị của người VN trong và ngoài nước.

Trump có cái miệng nói rất táo bạo như thiếu suy nghĩ. Nhưng biết đâu ông muốn thế. Trong việc thu phục nhân tâm nhiều khi nhược điểm đối với nhóm người này nhưng lại là ưu điểm của tập thể khác. Có ai đứng trước mặt người giàu mở miệng đòi cho tiền, họa là người điên. Có ai đứng trước mặt người nghèo đòi cho họ việc làm với ổ bánh mì mà không được tán thưởng vỗ tay chứ.

Hiện tượng Trump gây ra nhiều chuyện tranh cãi. Ông chưa làm đã bị nhiều phía chống đối công kích kể cả một số dân biểu đảng DC không dự lễ nhậm chức. Người đạo Hồi chống. Người Mễ chống. Người da đen chống. Phụ nữ chống... Thật ra họ chống ông vì nghe lời ông nói trước khi Trump chưa bắt tay vào việc. Tại sao không chờ ông làm sai mới chống. Đó là một câu hỏi khó trả lời. Chỉ biết rằng vài ba tỉ phú bỏ tiền ủng hộ bà Clinton trong đó có George Soros. Ông này vừa rồi đi dự World Economic Forum tại Davos đã có ý kiến là mong Trump thất bại. Nhưng Trump thất bại là người Mỹ chết chứ ông tỉ phú này hề hấn chi. Cũng cần nên nói một số tài tử ca nhạc sĩ Hollywood quá tin tưởng vào bà Clinton thắng cho nên thách thức là Trump làm TT họ sẽ bỏ đi nước khác ở. Hollywood là cái tổ đạo diễn minh tinh phần đông là người nước ngoài, họ có tiền thuê an ninh gác trong biệt thự bạc triệu, nếu họ thực sự có lòng bảo vệ phụ nữ tại sao 8 năm dưới triều Obama không gom tiền cùng nhau làm một cái gì đó chẳng hạn trung tâm thiện nguyện. Trên khán đài thay nhau đọc bài lên án Trump tại Women's March có nhiều bộ mặt nổi tiếng trong địa hạt điện ảnh.

Có người Mỹ viết trên trang FB cho rằng phải có ai đó đứng đằng sau. Có người đưa quan điểm đặt câu hỏi ngày bầu cử 30 triệu phụ nữ bỏ phiếu Trump, thế tại sao báo chí cứ thổi phồng chuyện mấy trăm ngàn người trong bối cảnh Women's March để làm bỉ mặt Trump. Họ đặt câu hỏi nhưng họ quên rằng vợ chồng Clinton làm chính trị quá lâu, móc nối cội rễ chằng chịt từ các nước Hồi giáo giàu có dầu hỏa Trung Đông qua cái quỹ Clinton Foundation. Cả nước Mỹ mà 57 tờ báo lớn công bố ủng hộ Clinton trong lúc Trump chỉ có 2 tờ. Phần đông các đài như CNN có trụ sở nhiều nơi trên thế giới là cái miệng Clinton.

Ông Obama làm 8 năm mới có đủ dữ liệu làm tốt hay xấu cho Mỹ nói riêng và thế giới nói chung. Hiện tượng Trump chỉ là một hình ảnh của nước Mỹ tự do dân chủ. Chống đối để diễn đạt quyền được phát biểu cũng là một phương cách làm Trump điều chỉnh chính sách để đáp ứng nguyện vọng dân chúng khắp mọi tầng lớp trong xã hội một nước hợp chủng đa văn hóa đa chủng tộc.

Trong lúc Mỹ đang lên cơn sốt một thương gia tỉ phú làm TT, Trump phải vất vả lắm mới đối đầu tả xung hữu đột từ mọi phía kể cả người trong đảng của ông. Đó là một thử thách cho người cầm lái chiếc thuyền quốc gia.

Lợi dụng tranh tối tranh sáng của võ sĩ mới bước lên võ đài, Trung cộng cũng như CSVN và Bắc Hàn đua nhau lên gân chĩa miệng la làng vào Trump. Đánh Trump có nghĩa là muốn Trump thất bại dẫn đến một nước Mỹ kiệt quệ cho Tàu cộng lên ngôi.

Trung Cộng lồng lộn lên khi phát giác Trump nói chuyện với TT Đài Loan. Lại tức hộc máu khi Trump bổ nhiệm Bộ trưởng ngoại giao Rex Tillerson, ông này ra điều trần đưa quan điểm là chống lại TC lấy biển đảo làm của riêng bất hợp pháp.

Buồn thay là hiện tượng Trump xảy ra trong một nước dân chủ, một số trang mạng VN ở hải ngoại, có báo mang danh chống cộng nhưng cứ trích dịch hoặc đăng tải các bài viết vạch lá tìm sâu Trump. Trump đã là TT tại sao không chờ đợi xem kết quả Trump làm rồi công kích cũng chưa muộn. Mà tại sao người VN tỵ nạn cs mất hết quê hương lại chống nơi cưu mang mình mà ở đó họ đã bầu ra vị TT điều hành đất nước. Tại sao mình không chạy theo đám đông đại đa số mà lại theo nhóm thiểu số vụ lợi không ăn được thì phá đạp cho bỏ ghét.

Hiện tượng Trump cũng là cho người Việt tỵ nạn CS thấy rõ là mình đi bầu ai là một chuyện. Nhưng khi đã có người thắng thì hãy đứng sau lưng họ. Trump mới bắt tay vào việc. Chuyện ở đời có đúng không khi phải đánh một đứa trẻ mới đứng dậy tập đi. Ngành truyền thông Mỹ thiên tả moi móc đào sâu thân thế sự nghiệp Trump kể cả người viết chương trình Saturday Night Live viết lên mạng là đứa con trai 10 tuổi của Trump sẽ là người đầu tiên trong nước học ở nhà bắn súng (homeschool shooter). Đó là chuyện của họ. Còn mình là nạn nhân của CS lại hùa theo Trung Cộng để chống một TT mà dân Mỹ bầu ra mới bắt tay vào việc là điều nên xét lại tư cách thuyền nhân tỵ nạn chính trị của mình. Hơn nữa Trump cương quyết trong vấn đề không muốn TC xây đảo nhân tạo rồi nhận của mình trong biển Đông.

Người Việt tỵ nạn cộng sản trở thành công dân Mỹ tại Hoa Kỳ có tất cả mọi quyền bầu cử, tự do ngôn luận, bình đẳng như nhau trước pháp luật. Tuy nhiên phải có ý thức đối với một vị lãnh đạo mới lên nhậm chức, có nghĩa là tôn trọng sự lựa chọn của công dân Mỹ đã bầu Trump. Dẹp bỏ qua mọi thành kiến cá nhân phe phái. Nước Mỹ cưu mang cho ta được tới đây thở sinh khí tự do. Ít ra theo luân lý Á Đông ta phải biết điều. Thêm một chuyện nữa nếu sách lược Trump làm TC từ bỏ tham vọng đường lưỡi bò thì là người VN chống đảng cộng sản VN làm tay sai, và ta chống Trung Cộng phải vỗ tay mừng Trump mới phải.

26.01.2017

Lê Hải Lăng