Những hố bom và đống đổ nát là những gì còn lại của thị trấn Kampong Tram vào tháng 8 năm 1973, bị tàn phá trong một đợt ném bom của Mỹ.

Nửa thế kỷ sau khi Mỹ rải thảm bom xuống vùng nông thôn của Campuchia, Washington giờ muốn Phnom Penh trả lại 500 triệu đôla nợ chiến tranh.

Yêu cầu này đã khiến Campuchia phẫn nộ.

Khoản tiền cho vay này ban đầu trị giá 274 triệu đôla vào những năm 1970 khi Bộ Nông nghiệp Mỹ tài trợ cho nước Cộng hòa Khmer, khi đó là đồng minh của Mỹ trong cuộc chiến chống lại sự lan tràn của chủ nghĩa cộng sản ở Đông Nam Á, để Campuchia mua bông vải, gạo và bột mì của Mỹ.

Trong khoảng thời gian đó, Mỹ đã thả hơn 500.000 tấn chất nổ xuống vùng nông thôn của Campuchia.

William Heidt, đại sứ Mỹ tại Phnom Penh, nói Campuchia giờ đứng chung danh sách với Sudan, Somalia và Zimbabwe, các nước chưa thanh toán nợ.

"Tôi thấy Campuchia không giống như một nước chậm trễ trong việc thanh toán nợ nần... các tòa nhà mọc lên khắp thành phố, đầu tư nước ngoài đổ vào, nguồn thu của chính phủ đang tăng nhanh chóng," ông Heidt được báo The Cambodian Daily dẫn lời nói.

"Ý tôi là vì lợi ích của mình Campuchia không nên nhìn lại quá khứ mà phải xem xét giải quyết vấn đề này vì nó quan trọng đối với tương lai của Campuchia," ông nói. Đại sứ Mỹ còn cho biết thêm rằng Mỹ chưa bao giờ cân nhắc nghiêm túc chuyện xóa nợ.

Thủ tướng Campuchia phản pháo: "Mỹ gây ra vấn đề ở đất nước tôi và giờ đòi tôi trả tiền."

"Họ dội bom xuống đầu chúng tôi rồi bắt chúng tôi trả nợ. Khi chúng tôi không trả nợ, họ bảo IMF (Quỹ Tiền tệ Quốc tế) đừng cho chúng tôi vay tiền," ông nói tại một cuộc hội nghị quốc tế vào đầu tháng 3.

"Chúng ta nên lên tiếng để nói về vấn đề của một đất nước đã đi xâm chiếm nước khác và giết chóc trẻ em."

James Pringle, từng là trưởng văn phòng của Reuters ở Sài Gòn, là người không ủng hộ ông Hun Sen, nhân vật cai trị Campuchia suốt ba thập niên qua với bàn tay sắt.

Nhưng về vấn đề này ông Pringle nói ông Hun Sen "hoàn toàn đúng."

"Campuchia không thiếu Mỹ một xu khi mà nước Mỹ tiêu diệt người dân, thú vật, những cánh đồng lúa và thảm rừng của nước này,” ông viết trên The Cambodian Daily.

Nhà báo Elizabeth Becker, một trong số ít những ký giả chứng kiến cuộc diệt chủng của Khmer Đỏ, nói với Al Jazeera rằng việc Mỹ đòi Campuchia trả nợ là vô đạo đức.

Bà nói Mỹ nợ Campuchia nhiều hơn các khoản nợ có thể được trả bằng tiền.

The Cambodian Daily cho biết kể từ khi ông Donald Trump đắc cử Tổng thống Mỹ, ông Hun Sen đã nhiều lần nhắc nhở công chúng về chiến dịch ném bom của Mỹ thời Chiến tranh Việt Nam trong nỗ lực nhằm làm Washington hổ thẹn phải xóa nợ. Đáp lại, Mỹ nhắc lại lời kêu gọi chính phủ Campuchia phải hoàn trả khoản vay này.

The Cambodian Daily, Al Jazeera, The Sydney Morning Herald