Trong khi Biển Đông sôi động, từ chuyện khoan dầu cho tới các hội nghị quốc tế, ngư dân vẫn không được chính phủ bận tâm nhiều. Thậm chí, lực lượng kiểm ngư cũng không có đủ tiền... Thê thảm là như thế.
Báo Dân Việt ghi nhận: Không đồng tình với cách sửa chữa “chây ì”, khắc phục kiểu chắp vá của công ty TNHH Đại Nguyên Dương (doanh nghiệp đóng tàu 67 hư hỏng). Nhiều ngư dân Bình Định mong muốn gặp trực tiếp Thủ tướng để trình bày khó khăn.
Bản tin kể cụ thể, như trường hợp nhiều tháng nay, ngư dân Nguyễn Văn Lý - Chủ tàu BĐ 99004 TS tỏ ra khá mệt mỏi bởi các cuộc họp với công ty TNHH Đại Nguyên Dương nhưng chưa thống nhất được ý kiến sửa chữa. Doanh nghiệp không chấp nhận yêu cầu khắc phục từ phía chủ tàu.
Ông Lý nói: “Sau 2 lần lấy mẫu thép trên tàu đi kiểm định thì kết quả đều cho thấy doanh nghiệp dùng thép Trung Quốc không đạt chất lượng để đóng tàu. Tôi yêu cầu phải tháo con tàu ra, đóng toàn bộ lại thép mới theo đúng hợp đồng mà họ không chịu. Nếu chờ lấy thử mẫu thép nào không đạt thì thay, ngư dân sẽ chết đói mất. Doanh nghiệp cứ dọa đóng mới lại tàu họ tuyên bố phá sản, chấp nhận ở tù vì không đủ năng lực tài chính. Lúc mời mọc đóng tàu thì họ “ru” ngư dân như ru con ngủ, giờ thì gặp sự cố lâm cảnh nợ nần thì lại đối xử với chúng tôi như vậy”.
Trong khi đó, báo Dân Trí ghi lời ông Bộ Trưởng: Kiểm ngư rất thiếu tiền, tiền sửa tàu còn chưa có... Bộ trưởng Nông nghiệp & Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường than với UB Thường vụ Quốc hội trong phiên thảo luận về Luật Thuỷ sản (sửa đổi) sáng 14/8....
“Biển đông sôi động như thế thì lực lượng kiểm ngư hết sức quan trọng, cần được quy định trong luật, nhưng hoạt động mới có hơn năm trời thì làm sao tổng kết được mặt mũi thế nào. Thực tế lực lượng rất thiếu tiền, tàu kiểm ngư cũng là do bạn giúp, tiền sửa còn chưa có. Tiền không cho thì tổng kết sao” - Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường than khó.
Mặt khác, RFA kê chuyện: Chiếc tàu khoan thăm dò Deep Sea Metro I đến vùng nước thuộc cảng Labuan, Malaysia trong ngày 14 tháng 8 sau khi rời vùng biển Việt Nam.
Hãng tin Reuters cho biết tàu khoan thăm dò Deep Sea Metro I sau khi rời Việt Nam vào ngày 14 tháng 8 đã đến vùng biển thuộc Cảng Labuan, Malaysia. Lần cuối chiếc tàu được báo cáo ở khu vực khoan thăm dò tại vùng biển Việt Nam là ngày 30/7/2017.
Vào tháng qua Hãng Repsol của Tây Ban Nha cho biết hoạt động khoan thăm dò phải ngưng lại sau khi công ty này đã chi ra 27 triệu đô la tại giếng khoan. Việc ngưng khoan thăm dò là do áp lực từ phía Trung Quốc.
Tàu Deep Sea Metro I được thuê thực hiện hoạt động khoan thăm dò tại lô 136/3 của Việt Nam. Lô này nằm trong đường đứt khúc 9 đoạn mà Bắc Kinh đơn phương vạch ra để tuyên bố chủ quyền tại Biển Đông.
Theo Reuters thì một nguồn tin ngoại giao cho biết quyết định của Hà Nội cho ngưng khoan thăm dò tại lô 136/3 được đưa ra sau khi có một phái đoàn của Việt Nam sang làm việc tại thủ đô Trung Quốc.
Chính quyền Hà Nội chưa bao giờ xác nhận về hoạt động khoan thăm dò tại lô 136/3 bắt đầu khi nào và bị ngưng ra làm sao; tuy nhiên vào tháng qua khi được hỏi về vụ việc, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Hà Nội lên tiếng cho rằng Việt Nam có quyền khai thác dầu khí trong vùng thuộc chủ quyền và quyền tài phàn của nước này.
Việt Nam được cho biết gần đây trở thành quốc gia có tiếng nói mạnh mẽ nhất chống lại tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc tại khu vực Biển Đông. Tin nói chính Hà Nội yêu cầu phải đưa vào tuyên bố chung cuộc họp ngoại trưởng lần thứ 50 tại Manila, Philippines vừa qua quan ngại về hoạt động bồi lấp đảo nhân tạo và quân sự hóa của Trung Quốc ở Biển Đông.
RFA cũng nhắc rằng:
“Trung Quốc, Đài Loan và 4 quốc gia khác thuộc Hiệp hội các nước Đông Nam Á- ASEAN có tuyên bố chủ quyền tại vùng biển giàu tài nguyên thiên nhiên và là tuyến đường biển quan trọng này. Bốn nước ASEAN có tuyên bố chủ quyền tại Biển Đông là Brunei, Malaysia, Philippines và Việt Nam.”
Trong khi đó, bản tin RFI cho thấy Liên Âu và ASEAN vẫn có vẻ như còn lạnh cẳng về Biển Đông: Tuy Liên Hiệp Châu Âu và ASEAN đang tăng cường hợp tác về an ninh và quốc phòng, Biển Đông dường như vẫn là điều cấm kỵ trong quan hệ giữa hai khối. Đó là nhận định chung của Asia Times trong một bài viết đang trên mạng hôm nay, 14/08/2017.
Trong các cuộc gặp gỡ song phương tại Manila từ ngày 6 đến 8/8/2017 vừa qua, Liên Hiệp Châu Âu và Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á ( ASEAN ) đã đồng ý sẽ tăng cường hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng và an ninh. Kế hoạch hành động EU-ASEAN cho giai đoạn 2018-2022, được thông qua tại Manila, có bao gồm cả vấn đề an ninh hàng hải, một vấn đề nóng bỏng đối với Đông Nam Á do các tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông. Kế hoạch hành động này còn đề ra ra những chương trình hợp tác về cứu trợ nhân đạo và cứu nạn thiên tai, các chiến dịch duy trì hòa bình, quân y và chống khủng bố.
Thế nhưng, khi được Asia Times hỏi về việc Ủy Ban Châu Âu có sẳn sàng gởi các chiến hạm đến tuần tra ở các vùng biển Đông Nam Á theo thỏa thuận với ASEAN hay không, một phát ngôn viên của Liên Hiệp Châu Âu trả lời rằng “phạm vi và quy mô của hợp tác EU-ASEAN sẽ được xác định trong tiến trình thực hiện kế hoạch hành động vừa được thông qua”.
Hiểu theo ngôn từ ngoại giao, điều này có nghĩa là Liên Hiệp Châu Âu chưa sẳn sàng thực hiện các chuyến tuần tra ở Biển Đông, nơi mà 4 nước ASEAN (Việt Nam, Philippines, Malaysia, Brunei) cùng với Đài Loan đang tranh chấp chủ quyền Biển Đông với Trung Quốc.
Trong khi đó, bản tin TTXVN của nhà nước Hà Nội ghi nhận: Báo New Straits Times đưa tin ngày 14/8, Chỉ huy Đại đội đổ bộ số 3, Phó Đề đốc Rome Ruiz thuộc tàu đổ bộ tấn công USS America khẳng định sự hiện diện của hải quân Mỹ tại Biển Đông chỉ đơn thuần nhằm bảo đảm an ninh và ổn định trong khu vực.
Phát biểu trước báo giới trong buổi giới thiệu tàu USS America tại căn cứ hải quân Sepangar (Malaysia), ông Ruiz đề cập đến việc Trung Quốc gần đây liên tục cảnh báo về những hoạt động tuần tra của Mỹ trên Biển Đông.
Ông khẳng định đây chỉ là các hoạt động diễn tập tự do hàng hải.
Ông nhấn mạnh: "Theo quan điểm của chúng tôi, Mỹ đang làm những gì chúng tôi luôn làm từ trước đến nay, đó là đảm bảo cho các đối tác của Washington biết rằng chúng tôi ở đây để đóng góp cho hòa bình khu vực."
Như thế, cũng còn có thể níu áo Hoa Kỳ, trong khi Liên Âu không dám bước vào?
Trần Khải
