Tại trung tâm kiểm soát an ninh mạng Nga Kaspersky, Matxcơva ( Ảnh chụp ngày 17/10/2016) Kirill KUDRYAVTSEV / AFP

Ngày 01/11/2017, một đạo luật mới sẽ có hiệu lực tại Nga cấm người dân nước này sử dụng các phần mềm giúp truy cập Internet một cách bảo mật hoặc vô danh. Các nhà hoạt động nhân quyền và giới doanh nghiệp Internet đã lên án đạo luật này, vì họ xem đó là một hình thức tăng cường kiểm duyệt trên Internet trong bối cảnh nước Nga sắp bầu cử tổng thống.
Truy cập bảo mật hoặc truy cập qua mạng ảo VPN ( Virtual Private Network ) là những hình thức truy cập mà các công ty thường sử dụng để bảo đảm bí mật thông tin. Đây cũng là hình thức mà nhiều cư dân mạng sử dụng để vượt tường lửa, truy cập vào một số trang web bị chặn trong nước.
Đạo luật được thông qua mùa hè vừa qua và có hiệu lực từ ngày mai giao cho cơ quan kiểm soát viễn thông của Nga Roskomnadzor nhiệm vụ lập danh sách các dịch vụ cho phép truy cập vô danh. Cơ quan này có quyền ngăn chận những dịch vụ đó.
Đối với các tác giả của luật mới, mục đích của văn bản này là không cho người sử dụng Internet truy cập vào những trang web đã bị ngành tư pháp ra lệnh chặn lại, vì đó là những trang web có liên hệ với khủng bố hoặc bị xem là có nội dung quá khích, cực đoan.
Nhưng theo những người chống đối luật này, thì đây là một bước mới nhằm tăng cường kiểm duyệt Internet ở Nga. Mạng thông tin toàn cầu đã bị kiểm soát ngày càng chặt chẽ kể từ khi ông Vladimir Putin trở lại điện Kremlin vào năm 2012. Gần đây, một đạo luật khác đã được ban hành, bắt buộc các công ty công nghệ thông tin phải lưu trữ các dữ liệu của người sử dụng Internet ở Nga và khi được yêu cầu thì phải trao những dữ liệu đó cho các cơ quan chức năng.
Tổ chức Ân Xá Quốc Tế lên án luật mới của Nga là một « đòn rất mạnh đánh vào quyền tự do trên Internet ». Còn Electronic Frontier Foundation, một tổ chức bảo vệ các quyền tự do trên Internet, trụ sở tại Mỹ, thì cho rằng luật này sẽ ảnh hưởng đến các nhà báo và các nhà hoạt động vẫn sử dụng các dịch vụ đó để đăng tải những thông tin mà không để lộ danh tính.
Đạo luật tăng cường kiểm duyệt Internet có hiệu lực trong khi chỉ còn bốn tháng nữa là đến kỳ bầu cử tổng thống Nga, mà gần như chắc chắc là ông Putin sẽ tái đắc cử cho nhiệm kỳ thứ tư.
Hiện giờ, hầu như toàn bộ các tờ báo ở Nga là nằm dưới sự kiểm soát của điện Kremlin, cho nên các nhà đối lập, nhất là ông Alexei Navalny, chủ yếu sử dụng Internet và các mạng xã hội để phổ biến thông tin và quan điểm của họ.
Tuy nhiên, theo hãng tin AFP, nhiều nhà cung cấp dịch vụ VPN ở Nga đã báo trước là họ sẽ không tuân thủ luật mới, vì họ không muốn tham gia vào việc tăng cuờng kiểm duyệt Internet.
Tại Trung Quốc, quốc gia từ lâu đã kiểm soát chặt chẽ mạng thông tin toàn cầu, gần đây chính quyền cũng đã bắt đầu ngăn chận các phần mền VPN trước khi diễn ra Đại Hội Đảng lần thứ 19. Như vậy là Matxcơva đang muốn đi theo con đường của Bắc Kinh.
Theo các chuyên gia, điện Kremlin không thể kiểm soát tuyệt đối mọi thông tin liên lạc trên Internet, vì khả năng kỹ thuật của nước này còn thấp hơn rất nhiều so với Trung Quốc.

Theo RFI