Ảnh tư liệu: Biểu tình tưởng niệm các nạn nhân chế độ độc tài, Sao Paulo, Brazil, ngày 31/03/2014 (Vanessa Carvalho / Brazil Photo Press)
Báo chí Brazil, hôm thứ Sáu, 11/05/2018, đã đăng tải một báo cáo của CIA Hoa Kỳ, được giải mật, nói về việc các tổng thống độc tài ở Brazil trong giai đoạn 1964-1985, đã đích thân ra lệnh tra tấn, hành quyết không qua xét xử, những người thuộc phe đối lập, bị coi là những « phần tử nguy hiểm, hoạt động lật đổ chế độ ».
Tài liệu ghi ngày 11/04/1974, do giám đốc CIA thời đó, William Colby soạn thảo để gửi tới ngoại trưởng Mỹ Henry Kissinger.
Theo AFP, báo cáo này của CIA đã được công bố năm 2015, nhưng ít được chú ý tới, cho đến khi nhà nghiên cứu Brazil Matias Spektor, thuộc Quỹ Getulio Vergas, tìm thấy trong tài liệu, những bằng chứng mới về chính sách của chế độ độc tài trấn áp đẫm máu phe đối lập.
Từ Rio de Janeiro, thông tín viên François Cardona, tường trình :
« Giám đốc CIA năm 1974 đã làm bản báo cáo này, dựa vào các nguồn tin từ những nhân vật cấp cao trong chính quyền độc tài Brazil, để đệ trình lên tổng thống Hoa Kỳ vào thời đó. Sau khi báo cáo được giải mật, một nhà nghiên cứu Brazil thuộc Quỹ Getulio Vargas nổi tiếng là nghiêm túc, đã cho công bố. Đây là biên bản một cuộc họp bí mật, do chính tổng thống Brazil thời đó, tướng Geisel, chủ trì. Lãnh đạo các cơ quan mật vụ thời đó còn thừa nhận đã ám sát 104 người trong năm 1973. Các cơ quan này đã được tổng thống cho phép tiếp tục thực thi chính sách ám sát. Các tiết lộ nói trên đã làm dấy lên làn sóng công phẫn tại Brazil.
Pedro Dallari, vốn là điều phối viên của Ủy ban Sự thật Brazil, đã điều tra về các tội ác, manh tính chính trị, xẩy ra dưới thời chế độ độc tài. Ông nói : Thật là kinh ngạc. Bản báo cáo cho thấy một cách rõ ràng là tổng thống quyết định tàn sát người dân Brazil như thế nào. Điều đó cho thấy là các vụ vi phạm nhân quyền nghiêm trọng do chế độ quân sự tiến hành là chính sách của Nhà nước và chính phủ, chứ không phải là hậu quả của những hành động đơn lẻ của một vài cá nhân.
Các công trình nghiên cứu của Ủy ban Sự thật đã cho phép khẳng định về cái chết hoặc mất tích của 434 người. Số nạn nhân có thể còn cao hơn nữa. Lệnh ân xá cho giới quân sự đã được thông qua dưới thời chế độ độc tài và vẫn có hiệu lực cho đến nay ».
Theo RFI
