Quốc hội Việt Nam thông qua Luật an ninh mạng, 6/2018, bị chỉ trích bóp nghẹt tự do Internet. AFP

Sau khi bài viết này được đăng tải, chúng tôi nhận được thông tin từ một nguồn rất thân cận rằng Facebook Việt Nam tại Singapore thuê một số công ty hay người bên trong Việt Nam để xem xét các nội dung đăng tải trên Facebook liên quan đến chính trị, chống tham nhũng,... Chúng tôi không có nguồn khác để kiểm chứng việc này.
 
Ngày 8/11/2018, nhà báo Lê Trung Khoa, chủ tờ báo mạng Việt ngữ ở Đức tên là Thời Báo thông báo trên trang Facebook của ông và của trang Thời báo.de rằng ông sẽ cùng với Luật sư Nguyễn Văn Đài sẽ có cuộc thảo luận truyền hình trực tiếp trên Facebook về việc điều trần về tình hình nhân quyền Việt Nam tại Nghị viện châu Âu.
Một tiếng sau đó, trang Facebook của ông Khoa cũng như của trang Thời báo bị Facebook khóa lại.
Ông Nguyễn Văn Đài là một luật sư bất đồng chính kiến tại Việt Nam, là một tù nhân chính trị tại Việt Nam trước khi ông được Chính phủ Việt Nam cho phép ông sang Đức tị nạn chính trị vào tháng sáu năm nay 2018.
Ông Lê Trung Khoa đã gửi thư khiếu nại đến Tổ chức phóng viên không biên giới, Chính phủ Đức, Quốc hội Châu Âu về việc này.
Sau đó ông Khoa nhận được điện thoại từ Facebook tại Đức, vào ngày 22/11/2018 xin lỗi ông, cũng như giải thích lý do tại sao tài khoản của ông và tờ Thời báo bị
khóa lại. Ông Lê Trung Khoa nói với đài RFA:
“Họ nhận rằng họ bị một bên thứ ba nào đó lợi dụng một chức năng của họ. Bên thứ ba đó đưa một tài khoản vào làm quản trị viên của một trang nào đó, sau đó trang này vi phạm tiêu chuẩn của Facebook, nên Facebook tự động khóa trang này lại đồng thời khóa luôn tài khoản bị đưa vào làm quản trị viên.”
Ông Lê Trung Khoa không hề hay biết việc trang Thời báo của mình được đưa vào làm quản trị viên của một trang vi phạm điều luật của Facebook.

Đồng thời ông Lê Trung Khoa cũng nhận được thư xin lỗi từ Facebook tại Đức, lặp lại nguyên nhân trang Thời báo. de bị khóa, đồng thời hứa sẽ khắc phục sơ hở kỹ thuật này.
Theo thông tin từ ông Lê Trung Khoa, có nhiều tài khoản Facebook của người Việt bị trường hợp giống như của ông. Một trong những người bị như vậy là ông Bùi Thanh Hiếu, tức bogger Người Buôn Gió, một cây bút thường hay đưa ra những chỉ trích Chính phủ Việt Nam. Ông Bùi Thanh Hiếu nói với Đài RFA:
“Có một trang nào đó mở ra rồi add mình vào làm admin, nhưng khi mình vào thì trang này hoàn toàn trống. Sau đó mình nhận thông báo rằng trang này vi phạm những tiêu chuẩn cộng đồng, rồi bị khóa lại và mình cũng bị khóa luôn.”
Việc được thông báo vi phạm tiêu chuẩn cộng đồng đã từng xảy ra với nhiều blogger, Facebooker được nhiều người đọc tại Việt Nam.
Một trong những người đó là nhà báo Võ Văn Tạo tại Nha Trang. Ông Tạo nói với RFA về trường hợp của ông:
“Khi mới xảy ra vụ Vũ Nhôm, tôi có ghi một status trên trang Facebook rằng nếu Vũ Nhôm không phải là người của công an thì đây là cơ hội để Bộ Công an nói lên điều đó. Vậy mà Facebook của mình bị khóa, rồi Facebook gửi mình một thông báo nói mình vi phạm tiêu chuẩn cộng đồng, mình tự hỏi sao tiêu chuẩn cộng đồng gì lạ vậy!”
Vũ Nhôm là biệt danh của ông Phan Văn Anh Vũ, mang quân hàm thượng tá công an, bị bắt vào đầu năm 2018, hiện đang bị ra tòa về những vụ án khác nhau liên quan đến tham nhũng. Trước khi ông Vũ bị bắt đã có lời đồn đoán rằng ông là sĩ quan công an. Status của nhà báo Võ Văn Tạo là muốn đề cập đến nghi vấn này.
Sau khi ông Bùi Thanh Hiếu được trả lại trang Facebook của mình, ông nhận thấy trang của ông không còn được nhiều người tìm thấy trên mạng nữa. Ông nói với RFA:
“Như trang của anh Lê Trung Khoa là một trang báo có đăng ký ở Đức thì dễ, chứ còn trang cá nhân của tôi thì kiện cũng chẳng ăn thua gì. Có lẽ là họ đã bắt tay với chính quyền cộng sản để hạn chế sự tương tác của trang Facebook của mình.”
Cùng thời điểm xảy ra vụ việc của ông Lê Trung Khoa, đài RFA cũng nhận được nhiều nguồn tin cho rằng Facebook đã hợp tác với Chính phủ Việt Nam để khóa tài khoản của những người chỉ trích.
Chúng tôi có đặt câu hỏi với Facebook bằng email là có chuyện này xảy ra hay không. Facebook không trả lời trực tiếp vào câu hỏi mà viết rằng Facebook luôn tìm cách giữ an toàn cho cộng đồng Facebook Việt Nam.
Vào ngày 5/12/2018, bà Lê Diệp Kiều Trang, Giám đốc Facebook Việt Nam làm việc tại Singapore tuyên bố nghỉ việc từ cuối năm nay. Một nguồn tin từ mạng Zing.com đặt nghi vấn rằng bà Trang đã gặp rắc rối trong nội bộ nhân sự.
Ông Lê Trung Khoa cũng đặt câu hỏi về bên thứ ba trong lời xin lỗi của Facebook gửi đến ông, rằng đó là một người nào đó bên trong bộ phận điều hành của Facebook, hay là Chính phủ Việt Nam?
 
Toàn văn bức thư xin lỗi của Facebook gửi đến ông Lê Trung Khoa (Lê Trung Khoa dịch)
 
Kính gửi ông Khoa Lê,

Trước tiên tôi xin cảm ơn ông đã đặt những câu hỏi về trường hợp của tờ báo trực tuyến Thoibao.de. Những trường hợp như thế này chúng tôi rất coi trọng. Sau một thời gian sưu tra, tôi có những thông tin chi tiết hơn và tôi có thể trả lời ông về vụ việc khóa trang Facebook của tờ báo trực tuyến Thoibao.de đã xảy ra như thế nào.

Trang Facebook của ông tạm thời bị khóa do một cuộc tấn công thâm độc vào một trong những quản trị viên của một trang Facebook khác. Một trong những quản trị viên của trang Facebook này chính là tờ báo trực tuyến Thoibao.de, mà không hề biết mình đã bị đưa vào làm quản trị viên của một trang khác trên Facebook.

Nội dung của trang Facebook khác này đã vi phạm những nguyên tắc của chúng tôi và do đó đã bị xóa bỏ một cách xác đáng. Trong bối cảnh đó, chúng tôi cũng đã thực hiện biện pháp khóa trang Facebook của Thoibao.de vì mọi thứ đều cho thấy rằng quản trị viên Thoibao.de có liên quan đến cả hai trang Facebook.

Khi chúng tôi biết rằng người dùng (chủ tài khoản của trang Thoibao.de trên Facebook) đã không hề biết mình bị đưa vào làm quản trị viên một trang khác mà trang này lại vi phạm các nguyên tắc của chúng tôi, chúng tôi đã ngay lập tức khôi phục tài khoản người dùng và trang Facebook của Thoibao.de.

Chúng tôi biết rằng, không chỉ việc khóa trang Facebook của ông, mà đặc biệt là thời điểm bị khóa

đã gây ra cho ông một sự thất vọng lớn. Facebook đã có biện pháp ngay lập tức để có thể ngăn chặn trong tương lai những hành vi thâm độc như vậy bởi bên thứ ba lạm dụng nền tảng cơ sở Facebook của chúng tôi. Chúng tôi đã lấp một lỗ hổng trong nền tảng cơ sở Facebook, ngay từ bây giờ không còn có thể tự động đưa thêm người vào quản trị một trang Facebook hoặc một nhóm trên Facebook mà không có sự đồng ý của người đó. Những sự tấn công như thế này không còn có thể xảy ra được nữa.

Chúng tôi làm việc quyết liệt để chống lại sự lạm dụng nền tảng cơ sở Facebook của chúng tôi. Chúng tôi sẽ tiếp tục có những biện pháp đối với các vi phạm những nguyên tắc của chúng tôi, và sửa lỗi, khi chúng tôi biết được.

Bất cứ lúc nào tôi cũng sẳn sàng đón nhận những câu hỏi của ông.

Tôi, thay mặt cho Facebook, đặc biệt muốn xin lỗi về sự cố này.

Trân trọng

(chữ ký)

Marie-Teresa Weber

Người phụ trách chính sách công cộng (Public Policy Manager) của Facebook.
Theo RFA