Nhắc đến biến cố 30 tháng 4 năm 1975 thì hầu hết người Việt sống ở hải ngoại đều bùi ngùi thương cảm khi nhắc đến cái chết oai hùng của 5 vị tướng đã tự tử trong thời gian kể trên. Nay tôi xin góp nhặt tin tức được kể lại từ nhiều người thân cận tướng Nguyễn Khoa Nam về cuộc sống đời thường của ông. Đầu tiên là anh Ngoan hồi trước là Trung úy tùy viên của tướng Nam kể lại trong những lần họp mặt anh em trong các cử cà phê sáng. Là tướng Nam thường hút thuốc lá Bastos đen nặng, mà lại hút nhiều mỗi khi chiến sự gia tăng. Chiếc gạt tàn bằng sành đến sáng là đầy ắp, anh Ngoan phải mang đi đổ.

Tướng Nam là người sùng đạo Phật, tối nào trước khi đi ngủ, ông đều tụng kinh. Trong phòng ngủ của ông có cuốn kinh và cái chuông nhỏ để gần đầu giường. Hằng năm anh Ngoan đều có mời tôi đến dự đám giỗ hai tướng Nam và Hai tại tư gia của anh. Trong nhà anh Ngoan có bàn thờ hai ông tướng, hàng ngày anh chị đều đốt nhang. Đám giỗ thường tổ chức trước sau ngày 30 tháng 4 vào ngày cuối tuần để anh em đến dự được. Anh chị Ngoan tự bỏ tiền ra mua thức ăn và cũng tự nấu nướng có khi cũng được sự trợ giúp của vài chị ở gần nhà. Khách mời toàn là những người đồng đội cũ thuộc Sư đoàn 7 bộ binh và các đơn vị trực thuộc. Chừng đâu được vài ba chục người. Ai đến đều mang theo ít thức ăn hay bia rượu, đi tay không cũng không sao, miễn hàng năm anh em gặp nhau một lần cũng đủ lắm rồi.

Cách đây chừng 15 năm thì cũng khá đông, chừng bốn năm chục người. Nay thì khá lắm là ba chục, chết từ từ hết rồi, hoặc đau bịnh không đến được.Cũng làm lễ chào cờ, mặc niệm, anh Ngoan chủ nhà đứng lên nhắc vài kỹ niêm với hai ông tướng mà mọi người trìu mến gọi là 601, tức danh hiệu truyền tin của Tư lịnh Sư đoàn 7 bộ binh hồi trước. Cúng xong xúm nhau dọn xuống ăn, nhắc vài kỹ niệm cũ, tên vài địa danh mà hồi còn trẻ họ đã chiến đấu, dưới quyền hai ông thầy cũ. Kỹ niệm cũ trùng trùng nhắc sao cho xiết , mà người còn ngồi tại đây mỗi ngày một già yếu ốm đau. Còn lại chăng là âm hưởng xa vời của tình huynh đệ chi binh còn đọng trong lòng nhiều nỗi xót xa của tuổi già bóng xế. Trên bàn thờ hai ông Tướng năm nào cũng cúng con cua luộc và ổ bánh mì thịt. Hỏi anh Ngoan thì được biết tướng Nam rất thích ăn cua luộc. Còn tướng Hai thì sáng nào cũng sai tài xế chạy ra mé ngoài cổng trại Đồng Tâm là bản doanh của Bộ Tư lịnh sư đoàn 7 bộ binh mua cho ông một ổ bánh mì thịt. Vì bận rộn biến cố 30 tháng 4 xảy ra dồn dập nên tướng Hai quên ăn. Sau khi Dương Văn Minh đầu hàng, mãi tới khuya thấy cửa phòng tướng Hai vẫn đóng kín, mọi người phá cửa mới hay ông đã tự tử chết bằng thuốc độc, khúc bánh mì mua buổi sáng vẫn còn trên bàn. Do đó mỗi năm đám giỗ thì trên bàn thờ hai ông Tướng lúc nào cũng có con cua luộc và ổ bánh mì.

Trung tá Ngô Đức Lâm Thiết đoàn trưởng Thiết đoàn 6 Ky binh thường kể cho chúng tôi nghe là năm 1974 lúc Thiết đoàn hành quân ở Long khốt gần biên giới Việt Miên thì tướng Nam thình lình xuống thăm. Mâm cơm trưa chưa kịp ăn, Trung tá Lâm đành mời ông tướng cho phải phép. Nào ngờ tướng Nam sà vào ngồi ăn luôn, lót mũ sắt ngồi ăn bữa cơm dã chiến của thiết giáp. Món ăn chỉ có tô cá rô kho khô, rau muống đồng luộc và chén cà pháo mấm nêm thôi. Thế mà tướng Nam khen rối rít, còn dặn lần sau tới nhớ cho ông ăn món cà pháo mắm nêm độc dáo của Thiết đoàn 6 Kỵ binh đãi tướng Tư lịnh Sư đoàn. Âu cũng là những giai thoại khó quên của vị anh hùng Vị quốc vong thân Nguyễn Khoa Nam mà con cháu đời sau của dân tộc Việt Nam sẽ luôn nhắc đến.
  
..
  
Tướng giữ thành

Tưởng niệm anh linh Tướng Nguyễn Khoa Nam tuẫn tiết ngày 30 -4 -1975.
Đồng tôn kính anh linh 4 Tướng: Nguyễn Văn Phú, Lê Văn Hưng, Trần Văn Hai, Lê Nguyên Vỹ.

Đài Sài Gòn loan bản tin buổi sáng
Quân lịnh cuối cùng : Ngưng chiến – Bàn giao
Thế nước biến cả sơn hà xao xuyến
Lòng quân dân cuồn cuộn nổi ba đào

Tướng Tư lịnh buông bút chì xanh đỏ
Trung tâm hành quân chi chít bản đồ
Nhìn dãy giang sơn đồng bằng châu thổ
Còn dằng co theo thế trận răng cưa

Điếu Bastos trong gạt tàn đầy ắp
Dòng khói xanh còn lan tỏa triền miên
Tư lịnh nhíu mày lòng đau như cắt
Dấu chân chim hằn khuôn mặt chữ điền

Gió sông Hậu thổi qua giòng Bassac
Mang niềm đau về cửa biển sông Tiền
Tin chiến bại khiến lòng quân ngơ ngác
Lan xa dần qua biên giới Việt-Miên

Tướng Tư lịnh xuống bậc thềm tam cấp
Nhìn đăm đăm cờ tổ quốc đang bay
Gió lay động lá tướng kỳ dưới thấp
Nghĩa keo sơn ràng buộc nước non nầy

Thế trận biến lấy chi đền nợ nước
Tình non sông còn nặng chĩu bên lòng
“Đất nước còn, không còn anh cũng được
Đất nước không, anh có cũng là không “

Tư lịnh ghé thăm từng giường bịnh viện
Những thương binh vừa mới mổ chiều qua
Anh lính cụt chân nói không thành tiếng :
Đừng bỏ em ! trong nước mắt chan hòa

Tư lịnh vỗ vai thương binh sọ nảo
Băng trắng tinh còn quấn nửa bên đầu
Tiếng nói nghẹn ngào niềm đau thăm thẳm :
Không ! chẳng bao giờ anh bỏ em đâu

Một lời nói như khắc sâu vào đá
Nặng ngàn cân bia sử mãi lưu danh
Người ở lại với miền Nam châu thổ
Chín nhánh sông dài bát ngát đồng xanh

Người nằm xuống cùng hồn thiêng sông núi
Chết hiên ngang linh khí kết thành thần
Ân nghĩa nặng nề quê hương bờ cõi
Tiếng còn lưu : danh tướng chết theo thành

Người chết lâu rồi, người còn ở lại
Từ cuối chân mây đêm bấc lạnh lùng
Ngày hiển thánh cả giống nòi mong mỏi
Của những anh hồn hữu thủy hữu chung

Hồ Thanh Nhã


Biển Đông

Người đi ra biển Đông
Trùng dương muôn lớp sóng
Chiếc thuyền sao bé bỏng
Chở bao niềm ước mong

Người vừa thoát cửa sông
Tàu biên phòng rượt đuổi
Tràng liên thanh đỏ chói
Chấm dứt đời long đong

Người đi về thiên thu
Tháng Ba mùa lặng gió
Biển dù không bão tố
Bỗng chốc dậy mây mù

Vừa thoát ách ngưu đầu
Gặp ngay loài mã diện
Chiếc thuyền con trên biển
Trăm oan hồn về đâu ?

Con tàu lạ đâm ngang
Chơi vơi bờ sinh tử
Bên kia bầy thú dữ
Rực đỏ mắt hung tàn

Người chết trên mạn thuyền
Máu loang vùng biển tối
Trẻ thơ chưa biết nói
Vật vờ làn nước đen

Những bào thai hải tặc
Chín tháng trời cưu mang
Chén cơm chan nước mắt
Não nề miệng thế gian

Con thuyền trong đêm tối
Sóng lớn dậy trùng dương
Điên cuồng cơn bão tới
Rước người về thủy cung

Lời đồng dao đây đó
Câu sấm truyền lan xa
Bao giờ Minh chúa hiện ?
Mười phần chết còn ba

Đêm nhìn sao Bắc đẩu
Đối chiếu hướng hải đồ
La bàn kim bất động
Mặt kính mờ nước mưa

Con thuyền không bánh lái
Sóng nước đùa nhấp nhô
Mười ngày đêm chịu đói
Thủy táng mồ trẻ thơ

Oan hồn từ muôn phương
Kết tụ vầng mây xám
Bao cuộc đời ảm đạm
Nằm dưới đáy trùng dương

Mênh mông bờ vô định
Nghiệp báo chín tầng sâu
Giống nòi còn nhận lãnh
Quả báo đến khi nào ?

Người đi về biển Đông
Thấy chết từ trên bến
Ba phần trôi trên biển
Bảy phần cõi mông lung…

Trong tận cùng tuyệt vọng
Niệm hồng danh Quan âm
Ánh mắt mờ trông ngóng
Lời cầu kinh âm thầm

Con thuyền vô khẳm nước
Tàu kéo về Bidong..
Thuyền nhân oà tiếng khóc
Thấy mái nhà Galang

Oan hồn trôi lênh đênh
Nhấp nhô đầu ngọn sóng
Nghĩa địa buồn không tên
Bờ quạnh hiu quên lãng…

Một hôm đoàn người về
Nén nhang bờ hải đảo
Lời cầu kinh siêu độ
Về thế giới bên kia

Hồn về từ chân mây
Hồn nương theo ngọn sóng
Hồn bay theo gió lộng
Về chứng giám hôm nay…

Lời cầu kinh giải oan
Lan xa đầu ngọn gió
Hồn nương ánh sương tan
Ngàn thu miền tịnh độ…

Hồ Thanh Nhã


        Tàu đêm

Một con đường sắt dài vô tận
Nối lại tình thương ở cuối trời
Tôi ngẩn ngơ nhìn ga xép lạnh
Muôn đời…chỉ đứng một mình thôi

Tàu sang chở hết buồn xa xứ
Còn lại trăm năm mấy nhịp cầu
Ai thấy tình ai rơi rớt lại
Bên đường và mãi đến ngàn sau ?

Còi xé đêm dài buồn nửa đêm
Toa tàu thấm lạnh gió rừng êm
Ngoài kia sương muối rơi nhiều lắm
Lòng cũng mênh mông mấy nỗi niềm

Tàu qua Mương Mán qua Sông Phan
Tiễn biệt ngưòi đi biết mấy lần
Ánh lửa rừng đêm ga vắng cháy
Mang buồn muôn dặm. .nặng hành trang

Hồ Thanh Nhã

  
Viễn Tây

Muốn đến thăm em phải đi về hướng biển
Về bên kia dãy núi mờ xa
Bỏ lại sau lưng mặt trời vừa mọc
Bông tuyết đầy thành phố Oklahoma

Đường ngàn dặm đo tấc lòng viễn khách
Nhớ tiếng mẹ ru từ thuở nằm nôi
Thương sao quá võng trưa Hè kẽo kịt
Đường sao dài như xa lộ 40 ?

Bỏ lại sau lưng vầng đông vừa mọc
Đồng cỏ giếng dầu cây phủ tuyết đêm qua
Chiếc Greyhoud mang tâm tình mới lạ
Khách đường xa ngao ngán bước quan hà

Amarillo ! Thị trấn còn yên giấc
Ánh đèn đêm mờ nhạt trong màn sương
Người khách Mễ dụi mắt nhìn quanh quất
Còn bao xa tới trạm nghỉ bên đường ?

Đồng cỏ ngút ngàn đàn bò đen ngơ ngác
Địa danh gì gợi nhớ thuở hoang sơ ?
Tuccumcari ! nghe như tiếng chim rừng ca hót
Lùi về xa …thuở vó ngựa chinh Tây xây dựng cơ đồ

New Mexico trải dài qua cửa kính
Du khách buồn hướng mắt chân trời xa
Người da đỏ lên xe rồi xuống bến
Đồng cỏ dài vẫn nối tiếp đi qua

Ôi ! Hiu quạnh rừng thông và tuyết trắng
Arizona mờ mịt màn sương đêm
Ngủ nửa giấc cứ ngỡ về Đà Lạt
Nhớ quê hương sao bàng bạc nỗi niềm ?

Đất khách rộng dù trăm sông ngàn suối
Vẫn thương hoài dãy đất hẹp quê hương
Miếng Pizza buồn nhai mà miệng đắng
Nhớ vô cùng tô hủ tiếu Trung Lương

Đây Phoenix với thông xanh đường phố
Rừng thông xanh nối tiếp rừng thông xanh
Từng ngọn núi…kéo dài thêm dãy núi
Nhớ quá Trường sơn, xa vắng Ngũ hành

Xa lộ 10 tiếp đèo cao núi thẳm
Đường ngược chiều tách đồi trọc chênh vênh
Đất xuống thấp bỏ dãy đèo ở lại
Thung lũng dài núi đá dựng hai bên

Muốn đến thăm em phải băng qua sa mạc
Ranh giới Ca Li buồn như thuở sơ khai
Hai giờ xe…cây gai và núi trọc
Có gió hú lưng trời bàng bạc mây trắng bay

Lặng trong gió hàng cây Palms rủ lá
Thiếu vắng màu xanh..nhàn nhạt lá vàng Thu
Phố xá Palm Springs phủ cát vàng sa mạc
Đường về nhà em..thăm thẳm sương mù

Viễn Tây đó ! bãi cát vàng Long Beach
Thái Bình Dương.. đau tấc dạ tha hương
Phía bên kia, đằng sau muôn lớp sóng
Là quê hương mòn mỏi bóng thiên đường

Giờ gặp lại em giữa thủ đô tị nạn
Không có quà gì mang tặng em đâu !
Chỉ có nỗi xót xa hằn lên ánh mắt
Đếm đắng cay…từng sợi bạc trên đầu

Hồ Thanh Nhã