Mark Zuckerberg được chào đón như một du khách tại vịnh Hạ Long hồi năm 2011
Ý kiến nói chính phủ Việt Nam thấy mạng xã hội như hiện nay đã ngoài tầm kiểm soát khi bàn luận về phát ngôn của giới chức và tất nhiên "không thích vậy".
Mới đây tại buổi gặp gỡ các doanh nghiệp phía Nam, Bộ trưởng Thông tin Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh Việt Nam cần có mạng xã hội và công cụ tìm kiếm riêng, khác biệt với Google, Facebook.
"Việt Nam muốn hùng cường, phát triển thì phải dựa vào công nghệ. Trọng trách này đặt lên vai các doanh nghiệp công nghệ thông tin. Sự chuyển đổi này mang sứ mạng cho hàng nghìn năm. Việt Nam muốn thay đổi thứ hạng trên bản đồ thế giới thì phải đi nhanh, đi đầu để có lợi thế", Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu tại buổi gặp mặt.
Trong đó, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đặc biệt nhấn mạnh việc cần có mạng xã hội và công cụ tìm kiếm "made in Vietnam".
"Mạng xã hội Facebook vận hành nhờ vào sự đóng góp từ người dùng. Vì vậy, họ phải được tham gia quyết định luật chơi trên nền tảng đó. Mạng xã hội phản ánh đời sống thực nên những giá trị đạo đức cơ bản của con người phải được tôn trọng. Đồng thời, nền tảng mạng xã hội cũng phải tuân thủ pháp luật nước sở tại," Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng phân tích.
Đã đến lúc chúng ta viết một mạng xã hội mới, nhân văn hơn, thực sự coi trọng khách hàng hơn và đưa người dân làm chủ thể tri thức. Đồng thời người dùng cũng phải được chia sẻ giá trị khi tham gia cuộc chơi đó", Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nói.
Ông kêu gọi các doanh nghiệp công nghệ thông tin Việt Nam tạo ra mạng xã hội đối trọng, khác biệt Facebook.
Tôi dẫn chứng khá dài dòng như vậy để nói rằng chính phủ Việt Nam thấy được, mạng xã hội như hiện nay đã ngoài tầm kiểm soát và tất nhiên chính phủ Việt Nam không thích vậy.
Giả thuyết là nếu Việt Nam có mạng xã hội riêng đủ mạnh, kể cả công cụ tìm kiếm theo kiểu "Một câu hỏi-một kết quả" thì có thể làm thay đổi tình hình không?
Hình chỉ mang tính minh họa
’
Cốt lõi là lợi íchCó vẻ như phát biểu mới đây của ông Huỳnh Đức Thơ, chủ tịch Đà Nẵng không hề liên quan nhưng thật ra rất liên quan.
Ngày 11/7, chủ tịch Thơ phát biểu rằng Đàng Nẵng đang "vật lộn" với kết luận của Thanh tra Chính phủ.
"Hai năm nay chúng ta phải vất vả, có thể nói là vật lộn với kết luận 2852 của Thanh tra Chính phủ. Trong kết luận này, có vài chục dự án với hàng ngàn lô đất mắc kẹt. Chúng ta đã tập trung tháo gỡ và tìm mọi cách, vận dụng tất cả những quy định đang có nhằm khơi thông nguồn vốn đầu tư nhưng thực sự không được bao nhiêu," ông Thơ chia sẻ.
"Đầu năm nay, thành phố khởi công dự án của Nhật hơn 120 triệu đô la, rất đáng mừng. Nhưng nhìn lại thì hàng loạt dự án lớn đều nằm im bất động, rêu mốc phủ đầy".
Dù có nhiều khó khăn, nhưng theo Chủ tịch Đà Nẵng Huỳnh Đức Thơ, thành phố đã cố gắng để thực hiện các kết luận và nhận được sự đánh giá cao của trung ương.
"Chúng ta liên tục kiến nghị với các bộ ngành, với Chính phủ và thủ tướng, mục đích là nhanh chóng kết thúc các kết luận thanh tra của cơ quan trung ương với thành phố nhằm giúp môi trường kinh tế, chính trị của thành phố ổn định", ông Thơ nói.
Những cây bút trên mạng xã hội cũng đã bày tỏ thái độ đồng tình với phát biểu của chủ tịch Thơ, dù ông Thơ là đối tượng thường xuyên bị họ chỉ trích.
Qua rồi cái thời "quân lệnh như sơn" hay nhân danh những điều tốt đẹp để xoay chuyển xã hội, lợi ích đẻ ra trực tiếp từ giới tư sản mới được ủng hộ mạnh mẽ của tầng lớp trung lưu là bản chất phía sau, mà ông Thơ chỉ là người phát biểu thay họ, nhà nước địa phương tồn tại hay không tồn tại, phát triển hay dậm chân tại chỗ không từ những mệnh lệnh nữa mà phải tuân theo các quy luật kinh tế.
Luật chơi từ nay có thêm người chơi mới.
Chủ tịch Thơ là người quá am hiểu điều đó nhưng ông phát biểu rất khéo.
Sự liên quan là ở đây, cho dù kiểm soát được mạng xã hội nhưng chính phủ Việt Nam vẫn phải lệ thuộc vào những tay chơi mới.
Sự ổn định hay lộn xộn, không phải từ mạng xã hội mà từ sự cân đối quyền lực của những nhóm lợi ích.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dự một sự kiện của VinFast hồi tháng 6/2019
Hình ảnh chủ tịch Vingroup Phạm Nhật Vượng dùng xe điện chở Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và các vị lãnh đạo khác trong một sự kiện mang tính biểu tượng rất cao về sự cân bằng này.
Kinh tế tư nhân đang đóng góp 40% cho GDP và các nhà doanh nghiệp cam kết nếu chính phủ Việt Nam tạo điều kiện, kinh tế tư nhân có thể đóng góp đến 80% GDP, đó là một sức mạnh, nội lực quốc gia, mọi chính sách có liên quan đều phải cân nhắc.
Thứ đến là những bất ổn ở khắp các địa phương liên quan đến đất đai. Cái này không phải do mạng xã hội hoặc Facebook đẻ ra mà chính từ những yếu kém trong quản trị và chính từ Luật Đất đai, ai cũng thấy cần sửa đổi điều cốt lõi là "aở hữu toàn dân", nhưng đến giờ nó vẫn vậy.
Phát biểu rất thận trọng của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam về Biển Đông cũng như những bài báo thận trọng của báo giới Việt Nam cho thấy vấn đề này nhạy cảm và khó kiểm soát như thế nào, mạng xã hội không thể làm thay đổi quan hệ Việt Nam-Trung Quốc mà chỉ nói lên cảm xúc của người dân.
Chìm sâu trong những phát ngôn thiếu nhạy cảm đối với mạng xã hội thật ra là thái độ lo ngại của chính phủ với sự phát triển khó kiểm soát của những giai tầng mới, vấn đề mới.
Đã có những người chơi mới trong "Trò chơi vương quyền".
Hoàng Trúc gửi tới BBC News Tiếng Việt từ TP HCM
