Nội dung của Đài Á Châu Tự Do bị chặn trên Facebook.
Trong vòng chưa đầy một tháng, có hai bài của ban Việt Ngữ Đài Á Châu Tự Do bị Facebook giới hạn truy cập tại Việt Nam. Cụ thể là bài, ‘Thủ tướng Việt Nam kêu gọi người Việt nước ngoài chung tay chống dịch COVID-19’ được đăng vào ngày 21/4 và bài ‘Yêu cầu nhân sự Trung ương khóa XIII của ông Trọng: “Sự chỉ đạo cũ rích!”’ đăng ngày 27/4.
Phía Facebook đưa ra lý do cho việc giới hạn này qua tin nhắn chung: “Vì những hạn chế pháp lý của địa phương, chúng tôi giới hạn quyền truy cập vào bài đăng của quý vị tại Việt Nam” trên trang Facebook của Ban Việt Ngữ RFA.
Vào ngày 5/5, ông Nguyễn Mạnh Hùng, Giám đốc Sở Thông tin & Truyền thông Quảng Ngãi cho RFA biết rằng công ty nước ngoài đặt máy chủ tại Việt Nam đều phải thực hiện theo hợp đồng với chính phủ Việt Nam:
“Chắc chắn là nếu máy chủ mà đặt ở Việt Nam thì phải thực hiện theo hợp đồng Việt Nam thôi. Facebook mà đặt ở Việt Nam thì Việt Nam có cách quản lý của Việt Nam.”
Khi được hỏi cụ thể về những bài đăng của RFA bị chặn vừa qua, ông Hùng cho biết điều đó không thuộc quyền quản lý của ông. Tuy nhiên, về những nội dung nào sẽ bị chặn tại Việt Nam, ông Hùng cho rằng điều này đã được thông qua trong các Nghị định và đã được dân Việt Nam đồng tình:
“Thì những cái nói không đúng với sự thật, về cái tệ nạn, chống đối không đúng với quy định của nhà nước. Những cái mà nhà nước có quy định của mình. Những cái dân Việt Nam đồng tình rồi thông qua các Nghị định rồi.”
Theo quan sát của nhà hoạt động Lã Việt Dũng, anh cho biết các thông tin của các công ty truyền thông trên Facebook hiện nay là khá ít. Anh Lã Việt Dũng cho rằng, việc chính quyền Việt Nam tiếp tục chặn thông tin, nội dung được đăng trên Facebook với lý do sai sự thật là một việc làm mang tính chủ quan:
“Cái mà họ cho rằng không đúng thì họ cho là sai sự thật. Dù sự thật có đúng đến bao nhiêu chăng nữa, nhưng mà nếu như không đúng ý họ thì họ cũng đều ngăn chặn cả, cho rằng là điều ấy sai sự thật.”
Nhà báo Võ Văn Tạo nêu lên ý kiến của mình về việc Facebook gỡ bài, mặc dù nội dung không vi phạm quy định cộng đồng, là chuyện xảy ra thường xuyên, trong đó có chính bài viết của ông:
“Việc mà Facebook gỡ bài thường xuyên xảy ra ở Việt Nam. Tôi có rất nhiều người bạn và bản thân tôi cũng thế, cũng bị gỡ bài một cách oan uổng. (Facebook) cũng áp dụng biện pháp là ẩn, xóa bài và treo bút, ví dụ 3 ngày, 1 tuần, hay là 1 tháng…v.v. Bản thân tôi cũng đã bị một lần.”
Nhà báo Võ Văn Tạo cho một ví dụ cụ thể xảy ra trước đây khi ông đăng nội dung chất vấn liên quan vụ Phan Văn Anh Vũ, tức Vũ “nhôm”, từng làm việc cho Bộ Công an đã bị Facebook ẩn đi:
“Thì tôi có viết một câu bình luận rất là ngắn thôi, “Nếu quả tình Phan Văn Anh Vũ không phải là người của Bộ Công an, thì đây là cơ hội vàng cho Bộ Công an thanh minh trước công luận. Tại sao ông Lương Tam Quan không trả lời vào câu hỏi?”, thì đấy là một status của tôi, nó rất là bình thường, rất đúng, không vi phạm gì hết thì tự nhiên bị cất bài. Tôi cho rằng lực lượng an ninh mạng của Việt Nam đã được lệnh báo cáo bài viết đó, vì bài viết đó rõ ràng lật mặt Bộ Công an có vấn đề trong chuyện này.”
Nhà báo Võ Văn Tạo cho rằng việc cơ quan truyền thông như Đài Á Châu Tự Do bị Facebook giới hạn nội dung tại Việt Nam đã đi ngược lại với tiêu chí khách quan, công bằng mà tập đoàn này đề ra trong quá trình thành lập thương hiệu của mình. Ông Tạo cho rằng, việc Facebook nhân nhượng với chính quyền Việt Nam, tập đoàn này đã thiên về phía lợi nhuận khi họ đặt điều này lên bàn cân với quyền tự do ngôn luận.
Về vấn đề thông tin sai sự thật, nhà báo Võ Văn Tạo cũng công nhận chính quyền Việt Nam đã thắt chặt kiểm soát những thông tin thất thiệt, có thể gây hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe người dân trong mùa dịch COVID-19. Tuy nhiên, chính quyền đã lợi dụng quy định này để đồng thời kiểm soát những thông tin bất lợi cho nhà nước Việt Nam:
“Có những trường hợp thậm chí bị bắt đi tù luôn, nhưng do đăng thông tin hoàn toàn đúng sự thật, nhưng sự thật đó nó bất lợi cho Đảng và Nhà nước Việt Nam đang nắm cái độc quyền cai trị.”
Nhà hoạt động Trịnh Bá Phương cho biết anh đã chứng kiến công an hack vào tài khoản Facebook của mình:
“Em đã bị cơ quan công an, cụ thể một lần em xác minh người của Bộ Công an đã hack Facebook của em trước mặt em. Sau đó em cũng bị hack Facebook ít nhất là 2 lần. Sau đó, em phải nhờ một số tổ chức nhân quyền, trong đó có cả Ân xã Quốc tế lên tiếng. Gần đây nhất là mấy ngày trước thôi, khi mà em bị ẩn tất cả các bài viết, em cũng có nhờ tổ chức Ân xã Quốc tế để lên tiếng Facebook chấm dứt làm việc với nhà nước Cộng sản Việt Nam.”
Trong vụ việc chính quyền Việt Nam cưỡng chế đất ở Dương Nội, anh Trịnh Bá Phương cho biết việc Đài Á Châu Tự Do đưa thông tin này đã giúp cho anh và gia đình có thể tiếp cận được với những tổ chức nhân quyền quốc tế để đấu tranh lấy lại công bằng cho mình và gia đình:
“Đã có hàng nghìn công an về để bắt giam người dân Dương Nội, trong đó có bố mẹ em. Đài Á Châu Tự Do đã đưa tin rất nhiều về vụ việc này. Từ đó đã giúp cho các tổ chức nhân quyền quốc tế, các quốc gia dân chủ ở phương Tây biết thêm nhiều sự việc ở Dương Nội. Từ đó đã có các tiếng nói rất thiết thực để ủng hộ người dân Dương Nội chúng em, cũng như là yêu cầu nhà cầm quyền Việt Nam phải tôn trọng nhân quyền.”
Anh Trịnh Bá Phương cho rằng nếu việc ngăn chặn thông tin từ các cơ quan truyền thông như Đài Á Châu Tự Do tiếp tục diễn ra, anh e ngại những nạn nhân như anh sẽ gặp khó khăn trong việc tìm trợ giúp của truyền thông và các tổ chức quốc tế. Ngoài ra, quyền đấu tranh cho nhân quyền của người dân Việt Nam sẽ bị hạn chế trong tương lai.
Nhà hoạt động Lã Việt Dũng nhận định, sự thành công của Facebook ở Việt Nam đến từ việc tập đoàn này đã mang lại sự tự do biểu đạt ý kiến trong một môi trường cởi mở đến với người dân trong nước. Theo anh Dũng, khi Facebook bắt tay với chính quyền Việt Nam để hạn chế quyền truy cập vào thông tin đa chiều của người dân, thì về lâu dài sẽ tổn hại đến lợi ích của người dân và của chính tập đoàn này.
Trước sự việc trên, Đài Á Châu Tự Do đã liên lạc với người phát ngôn của Facebook, tuy nhiên vẫn chưa nhận được hồi âm.
Theo RFA
