Phe đối lập tiếp tục biểu tình phản đối kết quả cuộc bầu cử tổng thống, tại Minsk, Belarus, ngày 17/08/2020. REUTERS - Vasily Fedosenko

Bước ngoặt ở Belarus 
Nhân dân xuống đường, tựa của La Croix với ảnh một phụ nữ, nắm tay đưa cao cùng với 200.000 người biểu tình hôm Chủ Nhật. Liberation minh họa « Bước ngoặt ở Belarus » với bức ảnh một thanh niên choàng lá cờ trong rừng người trùng điệp. Le Monde đăng một loạt bốn bài : Lukachenko đối mặt với một cuộc đình công lớn chưa từng thấy đòi lật đổ chế độc tài. Một phóng viên Nga kể lại 24 giờ trong bàn tay cảnh sát Belarus cùng với hàng trăm người biểu tình bị tra tấn trong một nhà giam. Tại Nga, chính quyền và đối lập cũng theo dõi diễn biến tình hình tại nước láng giềng.
Liên Hiệp Châu Âu phải hỗ trợ đối lập
Le Monde giải thích vì sao phải can thiệp và Liên Hiệp Châu Âu phải ngăn chận « cuộc chiến chống nhân dân » ở Belarus, tựa của bài xã luận.

Mỗi buổi chiều, tại Minks và các thành phố lớn, người dân Belarus cùng nhau nối vòng tay lớn đối đầu với lực lượng cảnh sát chống bạo động của nhà độc tài Lukachenko từ khi kết quả bầu cử tổng thống ngày 09/08/2020 được thông báo : 80,2%. Đối thủ Svetlana Tsikhanovkaia, chồng bị giam, bản thân bị đe dọa, phải chạy sang Litva lánh nạn, sau khi can đảm thách thức nhà độc tài qua thùng phiếu. Tỷ lệ 9,9% theo kết quả chính thức, là hoàn toàn phi lý nếu thấy những đám đông ủng hộ diễn văn tranh cử và quan sát cuộc kiểm phiếu. Lựu đạn cay, dùi cui, vòi rồng, đạn cao-su, đạn thật, bắt giam hàng ngàn người là cách trả lời của chế độ đang hụt hơi đáp lại cuộc tranh đấu ôn hoà của người dân không còn chấp nhận một chế độ độc tài và gian lận. Sau khi nhấn mạnh đến lập trường ôn hoà chừng mực của nữ ứng cử viên Svetlana Tsikhanovkaia, chỉ mong có một điều duy nhất là tổ chức bầu cử tự do, và thái độ bình tĩnh của người biểu tình, phản ánh tinh thần trách nhiệm và quyết tâm của đối lập bài xã luận nhận định : thế nhưng, nếu không được bên ngoài trợ giúp, thì phong trào xuống đường, một mình khó có thể cảnh tỉnh được Lukachenko, lãnh đạo Belarus đến nhiệm kỳ sáu, lắng nghe tiếng nói của lý trí .
Theo nhật báo độc lập, Liên Hiệp Châu Âu đừng có tiếp tục hy vọng thuyết phục Lukachenko xa rời ảnh hưởng của điện Kremlin, tiến hành cải cách để hết bị châu Âu trừng phạt.
Nhà độc tài Belarus đã chứng tỏ là một cao thủ đi dây, sử dụng Bruxelles chống Matxcơva và ngược lại.
Putin, cũng trong tình trạng « tái đắc cử vất vả », tuy nhanh chóng chúc mừng nhưng sự giúp đỡ của Matxcơva gắn liền với điều kiện Belarus phải « tăng cường hội nhập » vào Liên bang Nga.
Trong phương trình này, Liên Hiệp Châu Âu phải lên án chính sách đàn áp của chế độ, phải ủng hộ khát vọng dân chủ của người dân muốn tổ chức bầu cử tự do. Liên Hiệp Châu Âu phải sẵn sàng ban hành các biện pháp trừng phạt chế độ Lukachenko để nhanh chóng làm chấm dứt một điều không thể dung thứ được là chiến tranh chống lại nhân dân ngay trong lòng châu Âu, Le Monde thúc giục.
Liệu Lukachenko hết thời ?       
« Nga thận trọng » còn « Lukachenko bám trụ, phản kháng tăng tốc », « Dân chúng động viên với qui mô lớn ». Với các tựa trên đây, Le Figaro trở lại tình hình hôm Chủ Nhật : Ít nhất 200.000 người xuống đường nhưng Lukachenko nhất định không nhượng bộ, không đối thoại.
Rất có thể đây chỉ là cứng rắn bên ngoài theo nhật báo thiên hữu. Tại Belarus, loan truyền nhiều tin đồn về sức khỏe không mấy tốt của cựu giám đốc nông trường thời Liên Xô cũ. Gần đây, Lukachenko ít xuất hiện trước công chúng, thường hủy bỏ nhiều cuộc hẹn. Trong buổi mít-tinh phản biểu tình trong ngày Chủ Nhật, ông động viên tinh thần phe nhà trong hơi thở yếu. Tình trạng phe Lukachenko bỏ hàng ngũ bắt đầu đầu lan rộng : đại sứ tại Slovakia, rồi cựu bộ trưởng Văn Hóa nguyên là đại sứ tại Paris, hàng chục nhà báo các đài truyền hình Nhà nước…
Le Figaro nêu câu hỏi : vì sao những người hiểu biết bộ máy quyền lực của nhà độc tài dám bỏ hàng ngũ mà không sợ bị trừng phạt nếu họ không biết Lukachenko hết thời ?.
Trong bài « Nga thận trọng đối với chế độ Minsk », nhật báo thiên hữu trích một nhận xét ví von: Lukachenko là một chiếc va-li không quai xách của Putin, cất vào tủ không dễ mà mang đi thì khó.
Bản thân tổng thống Nga cũng bị đe dọa nếu đường phố làm chao đảo chế độ ở Belarus. Trên La Croix, chuyên gia Nga Andrei Kolesnikov cho rằng chuyện gì xảy ra được ở Minks thì sẽ có thể xảy ra tại Matxcơva. Trong những cuộc biểu tình ở miền Viễn Đông chống chính quyền trung ương vào thứ Bảy mỗi tuần đã xuất hiện biểu ngữ « Hoan hô Belarus ».
Theo RFI