Cảnh sát cơ động tấn công vào tang lễ ông Dương Văn Mình. Ảnh người dân cung cấp

Sau khi hàng trăm cảnh sát cơ động và người mặc đồ bảo hộ y tế tại tỉnh Tuyên Quang vào ngày 12/12/2021 bố ráp, đánh đập và bắt giữ ít nhất 56 tín đồ khi họ dự tang lễ ông Dương Văn Mình, người sáng lập ra đạo Dương Văn Mình... thì đến ngày 26/1/2022, báo chí Nhà nước Việt Nam tiếp tục đăng bài tuyên truyền cho rằng đạo Dương Văn Mình là tà đạo.
Ông Vũ Quốc Dụng, Giám đốc Điều hành của tổ chức nhân quyền VETO! Mạng lưới Những người Bảo vệ Nhân quyền, có trụ sở tại Đức, khi trả lời RFA hôm 28/1, nhận định:
“Các phương tiện tuyên truyền cho rằng họ theo "tổ chức tôn giáo bất hợp pháp Dương Văn Mình" hoặc theo tà đạo một cách vô căn cứ. Bằng chứng hiển nhiên nhất là các đoàn tuyên truyền của chính quyền đã bỏ chạy khi bị tín đồ chất vấn về chứng cứ của những lời nói xấu trong các băng hình hay băng phát thanh ở chợ hay thôn xóm có người theo đạo Dương Văn Mình. Các đoàn chính quyền nói là họ làm theo lệnh của cấp trên nên không thể trưng bằng chứng. Tuy nhiên đến hôm nay báo chí nhà nước và các băng đĩa tuyên truyền vẫn không loại bỏ những lời xuyên tạc này.”
Ông Vũ Quốc Dụng cho biết thêm, giới nghiên cứu học thuật trong và ngoài nước xem Đạo Dương Văn Mình là một hiện tượng tôn giáo mới có nhiều đặc tính của người dân tộc H’mong và kêu gọi nhà nước phải khoan dung với cái mới, cái lạ nếu nó không làm hại bất cứ ai. Luật Quốc tế không cho phép nhà nước đơn phương quyết định rằng niềm tin nào là phù hợp với người dân. Ông Dụng nói tiếp:
“Chúng tôi đang vận động quốc tế chú ý đến hiện tượng đàn áp tôn giáo và sắc tộc thiểu số này với hy vọng rằng chính quyền Việt Nam phải ngưng vi phạm chính luật pháp của mình và những cam kết với quốc tế.”
Các phương tiện tuyên truyền cho rằng họ theo "tổ chức tôn giáo bất hợp pháp Dương Văn Mình" hoặc theo tà đạo một cách vô căn cứ.
-Ông Vũ Quốc Dụng
Cơ quan chức năng Việt Nam từ năm 2013 đã chỉ đạo các tỉnh Cao Bằng, Bắc Kạn, Tuyên Quang, Thái Nguyên... xử lý các hoạt động của tổ chức Dương Văn Mình và cho rằng đạo Dương Văn Mình là tà giáo. Sau đó, nhiều tín đồ theo đạo này đã bị bắt giữ.
Chỉ trong năm 2014, tại hai tỉnh Bắc Kạn và Tuyên Quang đã có ít nhất sáu tín đồ theo đạo Dương Văn Mình bị tuyên hàng chục tháng tù giam với cáo buộc tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân... theo Điều 258, Bộ Luật Hình sự năm 2013.
Một người H’mong đang tị nạn tại Thái Lan tên Huy, khi trả lời RFA hôm 28/1, nói:
“Việc chính quyền coi một đạo nào là tà giáo là hoàn toàn sai, bởi vì ai cũng có quyền tự do tôn giáo của mình... Và kể cả bây giờ em đưa một cục đá lên, em thờ nó thì cũng không sai, vì cơ bản đó là quyền tự do của em. Bây giờ chính quyền nói đó là một tà giáo và tìm cách triệt phá nó và tìm cách giết hại nó để nó không tồn tại nữa thì là sai hoàn toàn. Vì bất kỳ một tôn giáo nào, đạo giáo nào, tà giáo hay chính giáo, thì đó cũng chính là quyền tự do tôn giáo của mỗi người.”
Anh Huy cho biết thêm về tín ngưỡng Dương Văn Mình khi làm việc cùng các tín đồ tôn giáo này từ Việt Nam:
“Ông Dương Văn Mình nói được Chúa trao trách nhiệm truyền những tư tưởng mới, bỏ những tư tưởng lạc hậu của người H’mong đi... Truyền tư tưởng mới đến cộng đồng và sống làm sao cho cuộc sống tốt hơn... Khi nhiều người theo đạo này thì chính quyền bắt đầu nói đây là tà giáo và tìm cách triệt tiêu. Em đã từng nói chuyện với rất nhiều người trong cộng đồng, có cả một chị vừa kể vừa khóc về tình trạng bị chính quyền chặn đường đánh đập, họ đến phá dỡ, ngăn cản tổ chức các ngày lễ... chị vừa kể vừa khóc mà em không biết phải nói gì nữa.”
Phóng viên của Đài Á Châu Tự Do nhiều lần gọi vào số điện thoại của Văn phòng chủ tịch UBND các tỉnh Cao Bằng, Bắc Kạn, Tuyên Quang, Thái Nguyên... cũng như Vụ Dân tộc thiểu số để xin phỏng vấn về vấn đề đạo Dương Văn Mình, nhưng mọi cố gắng đều không thành công.
Một tín đồ đạo Dương Văn Mình không muốn nêu tên vì lý do an ninh, khi trả lời RFA kể lại việc bị chính quyền đàn áp trước đây:
“Trước đây, chính quyền dùng lực lượng đánh phá nơi bảo quản đồ tang lễ, họ chặn ngay trước cửa nhà, bao vây cả làng xóm không cho bà con chúng tôi tiếp cận. Họ đã dùng xăng đốt chỗ bảo quản đồ tang lễ của bà con sắc tộc H’mong. Nhà tang lễ này dùng để giữ đồ của những người qua đời. Họ cho là tà đạo và không cho người H’mong dùng và bảo bà con chúng tôi làm như thế là trái pháp luật.
Ngày xưa người H’mong chết thì treo trong nhà bảy ngày bảy đêm và sau đó mới đem chôn. Bác Mình (Dương Văn Mình) bảo là chỉ để 24 tiếng để người thân về thấy người qua đời rồi lấy đi chôn, không đọc kinh mà chỉ lấy thánh giá, con cóc, con ve sầu để tiễn người qua đời đi thôi nhưng chính tuyền bảo cái này là tà đạo chính quyền không cho phép bà con H’mong chúng tôi đổi mới như thế.”
Theo báo cáo về tự do tôn giáo của chính phủ Hoa Kỳ, đã có ít nhất 60 nhà tang lễ của người H’mong theo đạo Dương Văn Mình từ năm 2013 đến năm 2020 bị công an phá hủy.

Công an chỉ huy một lực lượng dân quân hùng hậu cũng đã tấn công phá nát các nhà tang lễ của người H'Mong ở Cao Bằng năm 2013. File photo.

Giám đốc Điều hành của tổ chức nhân quyền VETO! - Ông Vũ Quốc Dụng, nhận định thêm:
“Đây là một trường hợp điển hình cho việc vi phạm quyền tự do tôn giáo ghi trên Công ước Quốc tế về Quyền Dân sự và Chính trị (ICCPR) mà Việt Nam là thành viên. Hiện nay người theo đạo Dương Văn Mình đang bị công an bắt buộc phải ký giấy bỏ đạo và hành vi này vi phạm đến quyền tự do đi theo một tôn giáo hay niềm tin tự chọn - là một quyền tuyệt đối bất khả xâm phạm theo luật quốc tế và Hiến pháp Việt Nam.
Từ sau đám tang của ông Dương Văn Mình hồi tháng 12 năm ngoái công an cũng bắt tín đồ của tôn giáo này không được tham gia vào việc thờ phượng Vàng Chứ (Trời trong tiếng H’mong), tuân thủ tín điều, thực hành và truyền giảng niềm tin và như thế xâm phạm vào quyền tự do biểu thị tôn giáo hay niềm tin của họ.”
Ông Dụng cho biết, Tổ chức VETO! có rất nhiều bằng chứng về việc chính quyền tỉnh Tuyên Quang đã mượn cớ chống COVID-19 để giam giữ trái phép và tra tấn dã man 56 tín đồ trong các nhà giam công an huyện Hàm Yên và các trung tâm cách ly tập trung ở tỉnh Tuyên Quang trong một tháng rưỡi qua. Ông Dụng nói tiếp:
“Chính quyền Việt Nam đã giam giữ trái phép cả những em bé từ 3 đến 12 tuổi của đạo này đến 40 ngày trong các trung tâm cách ly tập trung. Việc giam tín đồ trong các trại này cho đến khi họ bị nhiễm COVID-19 không phải là hành vi dã man mà là tra tấn.”
Kể cả bây giờ em đưa một cục đá lên, em thờ nó thì cũng không sai, vì cơ bản đó là quyền tự do của em. Bây giờ chính quyền nói đó là một tà giáo và tìm cách triệt phá nó và tìm cách giết hại nó để nó không tồn tại nữa thì là sai hoàn toàn.
-Anh Huy

Năm 1989, ông Dương Văn Mình, một người H’mong khi đó 28 tuổi nói với những người H’mong khác cho biết rằng, tục cúng ma tốn kém của người H’mong phải kết thúc. Ông nói chính mình là người được Chúa cử để hướng dẫn người dân bỏ tục cúng ma. Vào năm 1990, ông Dương Văn Mình dựng lên một nhà tang lễ để mọi người đến cầu nguyện Chúa và cử hành lễ tang theo nghi thức mới. Cùng năm đó, ông bị bắt và tuyên án tù 5 năm về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản của nhân dân và tuyên truyền mê tín dị đoan. Bản án ấy đã đeo bám suốt cuộc đời của Dương Văn Mình và những người nghe theo ông về cải cách phong tục cũ xưa của người H’mong.
Hơn 30 năm qua, chính quyền Việt Nam tuyên bố tính đồ theo đạo Dương Văn Mình là người dân chống đối chính sách nhà nước, tuyên truyền mê tín dị đoan, lừa gạt người dân...
Tuy nhiên một vị tướng quân đội người H’mong là Thiếu tướng Sùng Thìn Cò - Đại biểu Quốc hội tỉnh Hà Giang, khi phát biểu trước Quốc hội vào ngày 26 tháng 3 năm 2021 cho rằng, lực lượng công an, chính quyền địa phương đã kết luận vội vàng về đạo Dương Văn Mình: “Xin nói thật với các đồng chí là cái tổ chức Dương văn Mình là do sức ép của cái phong tục lạc hậu nên ông ấy đã bỏ phong tục tập quán cũ, ông ấy làm tập quán mới, vẫn là phong tục của người H’mong thôi… Người chết không quá 24 tiếng đồng hồ, không uống rượu chè, không mổ trâu, mổ bò, và người ta chỉ làm ma có một lần thôi, sau đó là mang đi chôn, chôn chặt, không thờ cúng sau này nữa.”
Theo ông Sùng Thìn Cò, chỉ vì lễ tang kiểu mới không có khèn, không có trống mà chính quyền địa phương cho Dương Văn Mình là tổ chức bất hợp pháp, mê tín dị đoan, rồi gây ra những xô xát với người H’mong.
Tiến sĩ Nguyễn Khắc Cường, chuyên gia tại Viện Tôn giáo và Tín ngưỡng thuộc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh khi trả lời báo chí nhà nước cũng đã từng khẳng định, nghi thức thờ cúng của đạo Dương Văn Mình giúp người H’mong đỡ tốn kém, tiết kiệm thời gian cho những sự kiện quan trọng.
Trong sách giáo khoa dưới mái trường cộng sản XHCN nhiều chục năm qua, thường xuyên có những câu chuyện rằng cán bộ cách mạng đã làm cho người dân tộc thiểu số bỏ đi những tập tục mê tín dị đoan, đi theo nếp sống mới tiến bộ. Thì nay những hành vi dân sự của các nhà truyền giáo và người thiểu số hoàn toàn phù hợp với điều đó, lại bị chính Đảng cộng sản cầm quyền không hài lòng và cho là mê tín, tà đạo, chống chính quyền...

Theo RFA