Ảnh minh họa chụp tại Hà Nội trước đây. AFP PHOTO

Thường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng mới đây vừa ký Quy định số 65-QĐ/TW của Bộ Chính trị về luân chuyển cán bộ.
Theo đó, Bộ Chính trị và Ban Bí thư sẽ quyết định việc luân chuyển cán bộ các cấp gồm: Cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp; Cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh, cấp huyện không là người địa phương và các cán bộ như chủ tịch Ủy ban Nhân dân (UBND), chánh án tòa án nhân dân, viện kiểm sát nhân dân và các ngành công an, thanh tra, tài chính, thuế, hải quan cấp tỉnh, cấp huyện...
Trao đổi với RFA hôm 9/5 từ Hà Nội liên quan quyết định này, nguyên Thứ trưởng bộ Tài nguyên Môi trường - Đặng Hùng Võ, nhận định:
“Công tác cán bộ đều do Đảng quyết, còn bên chính quyền chỉ quyết định mang tính phân công, có cấp thì Thủ tướng ký, có cấp thì thủ trưởng cơ quan ký, hay chủ tịch UBND ký chẳng hạn... nhưng cán bộ thì đều do Đảng quyết. Còn vừa rồi có câu chuyện Đảng nắm sâu hơn về công tác cán bộ, thì tôi cho rằng do trên thực tế công tác cán bộ hiện nay có bất cập, cán bộ địa phương lẫn cấp bộ rơi vào vòng lao lý khá nhiều, chứng tỏ công tác cán bộ chưa chuẩn. Tất nhiên cũng có mặt khác là hệ thống pháp luật có kẽ hở, nên người ta dễ lạc. Vì vậy Bộ Chính trị đã có sự điều chỉnh nhất định về công tác cán bộ.”
Ở một nước độc đảng toàn trị như Việt Nam thì việc Đảng Cộng sản Việt Nam (CSVN) quyết định mọi thứ là điều hiển nhiên lâu nay. Tuy nhiên thông thường trước đây, chỉ có cán bộ lãnh đạo cao cấp phía chính quyền, hay cán bộ Đảng thì công tác cán bộ mới do Đảng quyết định trực tiếp. Liệu việc điều chỉnh lần này có dấu hiệu gì?
Tôi cho rằng đây là động tác luộm thuộm, ‘giật gấu vá vai’, thấy tình hình như thế thì lấy chỗ này đắp chỗ kia? Vì thực tế lâu nay đảng cũng quyết hết, chính quyền có quyết đâu?
-Nhà báo Võ Văn Tạo
Nhà báo Võ Văn Tạo khi trả lời RFA từ Nha Trang hôm 9/5, cho biết ý kiến của mình:
“Thông tin về quy định mới nhất về quản lý cán bộ cao cấp, lãnh đạo các địa phương, Kiểm sát, Tòa án, Hải quan, Thuế vụ... thì tôi nghĩ đây là một phản ứng nói nôm na là ‘giật gấu vá vai’... Thực ra các nhà nước cộng sản đều có xu hướng đảng trị tất cả, nhưng để đối ngoại... thì họ sinh thêm bộ máy song trùng là chính quyền, thậm chí đẻ thêm Quốc hội, Mặt trận... nhưng thực chất nó đều là của Đảng. Đảng thao túng hết. Họ bày ra vậy cũng là một cách để giảm nhẹ trách nhiệm cho các quan chức cao cấp nhất của đảng, để khi điều hành sai lầm thì có chỗ chịu. đảng tránh được tai tiếng, gián tiếp như thế.”
Nhưng theo nhà báo Võ Văn Tạo, điều này mâu thuẫn, ông nêu dẫn chứng:
“Từ lâu rồi, Đảng cũng đã tuyên bố công khai công tác cán bộ là của Đảng, chỉ có Đảng quyết thôi. Lần này họ cụ thể hóa hơn, và tôi cho là ‘giật gấu vá vai’ vì vừa rồi có rất nhiều cán bộ cao cấp sai phạm đến mức phải đi tù, như vừa rồi cấp tướng sai phạm tới hơn 40 ông, rồi cấp Bộ trưởng cũng một mớ, thậm chí cả Bộ Chính trị... Nên bây giờ họ giật mình, những ngành có thể tham nhũng như Viện Kiểm sát, Tòa án, hải quan thì họ siết chặt, họ hy vọng chất lượng cán bộ sẽ được nâng lên. Nhưng tôi cho rằng đây là động tác luộm thuộm, ‘giật gấu vá vai’, thấy tình hình như thế thì lấy chỗ này đắp chỗ kia? Vì thực tế lâu nay đảng cũng quyết hết, chính quyền có quyết đâu?”
Vì vậy, nhà báo Võ Văn Tạo cho rằng, sự thay đổi này chỉ là hình thức, thêm rối rắm, chồng chéo, phức tạp thêm... nhưng bản chất không có gì khác.

Ảnh minh họa: Tổng bí thư đảng công sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng (trái) và Chủ tịch nước Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc. AFP.

Có ý kiến trong công luận cho rằng, nếu Đảng muốn quản hết mọi việc của Nhà nước như vậy thì tại sao không hợp nhất hệ thống song trùng Đảng - Nhà nước?
Từ lâu ở Việt Nam, chuyện hợp nhất các chức danh của Đảng Cộng sản với các cơ quan chính quyền làm một là việc đã được bàn đến. Vậy việc thay đổi trong công tác luân chuyển cán bộ lần này có phải là dấu hiệu hợp nhất?
Việc hợp nhất đảng và chính quyền đã được thảo luận được khoảng 20 năm nay rồi, để xây dựng tổ chức và thể chế. Có vẻ là định đổi mới học hỏi theo tinh thần của Trung Quốc là một nhà hai cửa. Có nghĩa là vị trí cán bộ đã có người phụ trách thì đại diện cho cản đảng và nhà nước.
-Đặng Hùng Võ
Nguyên Thứ trưởng bộ Tài nguyên Môi trường Đặng Hùng Võ, nhận định thêm:
“Việc hợp nhất Đảng và chính quyền đã được thảo luận được khoảng 20 năm nay rồi, để xây dựng tổ chức và thể chế. Có vẻ là định đổi mới học hỏi theo tinh thần của Trung Quốc là một nhà hai cửa. Có nghĩa là vị trí cán bộ đã có người phụ trách thì đại diện cho cả Đảng và Nhà nước. Thế nhưng cũng có nhiều ý kiến trái chiều, rằng nếu như vậy dễ dẫn đến độc quyền, thành ra vẫn phải có hai vai, mang tính kiểm soát nhau, chặt chẽ hơn. Cho đến nay Việt Nam vẫn chưa thực hiện cơ chế ‘một nhà hai cửa’...”
Cơ cấu tổ chức của nhà nước độc tài cộng sản Việt Nam hiện nay, thì cứ một bộ phận của chính quyền thì song song đó có một bộ phận của Đảng. Đây được xem như là mô hình đảng cộng sản lãnh đạo mọi hoạt động của xã hội. Sự trùng lấp như vậy đã tạo nên một biên chế rất lớn cho lĩnh vực hành chính công tại Việt Nam, tiêu tốn rất nhiều ngân sách nhà nước.
Tiến sĩ Ngô Trí Long, một chuyên gia kinh tế hiện sống ở Hà Nội, cho rằng, việc tinh gọn là cần thiết:
“Vấn đề nhất thể hóa người ta đã bàn từ lâu rồi. Việc thu gọn hệ thống hành chính, chính trị của Việt Nam là không thể lùi lại được nữa, vì hiện nay nợ công rất lớn, bội chi thì cao, cho nên phải tinh giản mới giảm được chi phí thường xuyên.”
Theo ông Ngô Trí Long, với những bức bách về ngân sách quốc gia thì việc nhất thể hóa Đảng và chính quyền chắc chắn phải được thực hiện, nhưng có thể tùy theo một lộ trình nhanh hay chậm là tùy theo tình hình thực tế.
Theo RFA