Tổng thống Ukraina Volodymir Zelensky, ngày 08/05/2022, tại Kiev, khi tham gia cuộc họp trực tuyến của khối G7. © AP

Ngày Chiến Thắng phát xít Đức 09/05 cũng là một ngày kỷ niệm truyền thống tại Ukraina, nhưng do cuộc tấn công xâm lược của Nga, không có buổi lễ chính thức nào được lên kế hoạch. Tuy nhiên, vào đúng dip kỷ niệm này, hôm nay, 09/05/2022, tổng thống Ukraina đã lên tiếng khẳng định rằng nước ông sẽ không để Nga “cướp đoạt chiến thắng chống chủ nghĩa Quốc Xã” vào năm 1945. 

Trong một đoạn video công bố trên mạng, tổng thống Ukraina Volodymyr Zelenski tuyên bố: “Chúng tôi tự hào về cha ông của chúng tôi, đã cùng với các dân tộc khác đánh bại chủ nghĩa Quốc Xã trong khuôn khổ liên minh chống Hitler. Chúng tôi sẽ không để bất cứ ai thôn tính và cướp đoạt chiến thắng này”. Ông Zelensky đồng thời khẳng định: “Chúng tôi đã chiến thắng vào thời ấy, và sẽ chiến thắng vào thời nay”. 
Tuyên bố của tổng thống Zelensky được đưa ra trong bối cảnh Ukraina đang lo ngại quân đội Nga tăng cường các cuộc tấn công để cố giành lấy một chiến thắng biểu tượng. Trên trang Facebook của mình, lực lượng võ trang Ukraina sáng nay đã báo động về “khả năng cao” là Nga sẽ gia tăng các cuộc tấn công bằng tên lửa trên khắp lãnh thổ Ukraina. 
Theo bộ Tổng Tham Mưu Quân Đội Ukraina, Matxcơva cũng đã bố trí khoảng 19 tiểu đoàn tác chiến ở vùng Belgorod của Nga, ngay bên kia biên giới. Cũng nguồn tin trên cho biết là tại khu vực Donetsk, quân đội Nga tiếp tục các cuộc tấn công xung quanh Lyman, Popasna, Sievierodonetsk và Avdiivka, và quân đội Ukraina đã rút khỏi thị trấn Popasna, hiện đã đổ nát, để chiếm “các vị trí tốt hơn”. 
Riêng tại cảng Mariupol, những người lính Ukraina cuối cùng vẫn kiên quyết cố thủ trong khu công nghiệp Azovstal và thề sẽ chiến đấu đến viên đạn cuối cùng, chứ không chịu đầu hàng. 
Theo chính quyền Ukraina, hiện không còn thường dân nào trong nhà máy Azovtal. Vào tối hôm qua, tám chuyến xe buýt chở thường dân di tản từ Mariupol đã đến được Zaporizhia. Trong số 174 thường dân được tản cư, có khoảng 40 người đến từ nhà máy Azovstal. 
Dù ngày Chiến Thắng phát xít Đức không được Ukraina tổ chức chính thức, nhưng tại thủ đô Kiev, một số cư dân vào tối hôm qua, 08/05 cũng đã tập hợp tại trung tâm thành phố để kỷ niệm sự kiện một cách tượng trưng. Từ Kiev, đặc phái viên Murielle Paradon và Sami Boukhelifa ghi nhận: 
“Một bài hát ca ngợi Ukraina vang lên trên quảng trường Maidan ở trung tâm thủ đô Kiev, nơi có hàng chục lá cờ Ukraina nhỏ, màu vàng và xanh lam, được cắm trên các bãi cỏ, mỗi lá tượng trưng cho người lính đã ngã xuống.  
Vào đêm trước ngày 09/05 này, Volodymyr Dimitrov đã cùng gia đình đến đây tri ân tất cả những người đã hy sinh để bảo vệ đất nước, những người anh hùng trước đây và hiện nay. Dmitrov cho biết: “Ngày Chiến Thắng là một phần di sản của chúng tôi, một phần lịch sử của chúng tôi. Cha ông chúng tôi đã chiến thắng trong cuộc chiến. Rõ ràng, đây là một ngày quan trọng đối với chúng tôi. Chúng tôi đã đánh bại chủ nghĩa phát xít vào khi ấy và kỷ niệm sự kiện đó là điều quan trọng. Về nguyên tắc, lịch sử dạy chúng ta là không nên phạm phải những sai lầm tương tự. Chúng ta phải khôn ngoan để tiến về phía trước.” 
Cùng với vợ và ba đứa con, Dimitrov đã không rời bỏ Kiev để đi nơi khác lánh nạn. Trong hai tháng qua, họ đã sống theo nhịp điệu của còi báo động và các cuộc oanh kích của Nga, nhưng bây giờ tình hình đã lắng dịu đi nhiều.  
Bà Oksana Dimitrova nghẹn ngào tâm sự: “Thật là một niềm vui khôn tả khi được sống gần như bình thường trở lại. Mùa xuân đã trở lại, những bông hoa này gần như khiến chúng tôi quên rằng chiến tranh vẫn chưa kết thúc. Nhưng chúng tôi phải tiếp tục chiến đấu và tự vệ. Theo truyền thống, ngày 9 tháng 5 là một ngày lễ, và con cái chúng tôi thường đi đặt một vòng hoa dưới chân một đài tưởng niệm Kiev. Nhưng năm nay thì chúng tôi sẽ lặng lẽ ở nhà”. 
Người mẹ này giải thích lý do: một quả bom có ​​thể rơi xuống bất cứ chỗ nào. Tại Ukraina, cả chính quyền lẫn dân chúng đều lo ngại giao tranh bùng phát dữ dội trở lại vào ngày lịch sử này”. 
Theo RFI