Hàng ngàn người biểu tình ở New York phản đối Tòa Án Tối Cao hủy bỏ quyền được phá thai quy định trong Hiến Pháp, ngày 24/06/2022. REUTERS - CAITLIN OCHS
Ngay lập tức sau phán quyết của Tòa Án Tối Cao Hoa Kỳ hôm 24/06/2022, không còn xem phá thai là quyền được Hiến Pháp bảo vệ, hàng ngàn người Mỹ đã xuống đường chống đối « một bước tụt hậu » đưa đất nước trở về với thời điểm 50 năm về trước.
Từ New York đến Boston hàng ngàn người biểu tình hô to khẩu hiệu đòi « tự quyết định về thân thể của mình ». Thông tín viên đài RFI Loubna Anaki từ quảng trường Washington Square, đảo Manthattan tường trình :
« Judy Bryer, một phụ nữ cao tuổi phẫn nộ. Bà đã nhiều lần bị câu lưu trong các đợt biểu tình đòi quyền được phá thai hồi cuối thập niên 1960. Giờ đây bà không thể ngồi yên. Judy nói : "Tôi không bao giờ có thể nghĩ rằng chúng ta quay lại với thời kỳ 50 năm về trước. Tôi kinh tởm thấy đất nước này đang đi về đâu".
Trong đám đông, tất cả mọi người cùng nhấn mạnh rằng cần phải khẩn cấp hành động vì quyền phá thai, nhưng không chỉ có thế. Một người biểu tình thứ hai mạnh mẽ lên án Tối Cao Pháp Viện : "Tất cả những quyết định cho thấy quyền lực được đặt trong tay Tòa Án Tối Cao một định chế vừa kỳ thị, vừa tôn sùng chủ nghĩa thượng đẳng. Các thẩm phán quyết chí tấn công vào tất cả, từ chuyện ngừa thai đến các cuộc hôn nhân đồng tính. Nước Mỹ trong tương lai có nguy cơ trở nên điên lọan".
Tại New York phá thai vẫn là quyền riêng tư của phụ nữ được luật pháp của tiểu bang này và các giới chức địa phương bảo vệ. Nhưng sự che chở đó không làm thuyên giảm cú sốc do quyết định Tối Cao Pháp Viện vừa ban hành, nhất là trong bối cảnh mà mới ngày hôm trước, cũng Tòa Án Tối Cao đã hủy một đạo luật của bang New York cho phép người dân tiếp tục mang súng ở những nơi công cộng.
Một phụ nữ khác trong cuộc biểu tình tự hỏi "không biết là những bang cho phép phụ nữ phá thai giữ được lập trường đó tới bao giờ. Không chắc chắn cả". Tương tự như tại New York hàng ngàn người đã xuống đường ở nhiều nơi phản đối phán quyết của Tối Cao Pháp Viện. Nhiều chiến dịch kêu gọi biểu tình khác tiếp tục diễn ra trong những ngày tới. »
Phản ứng của chính giới và quốc tế
Hôm qua, 24/06/2022, tổng thống Biden nói đến « một ngày buồn thảm » cho nước Mỹ, một « sai lầm thảm khốc đe dọa sức khỏe và sinh mạng của phụ nữ ». Chủ tịch Hạ Viện, Nancy Pelosi lên án « ý đồ đen tối nhằm tước đoạt quyền của nữ giới tự định đoạt về sức khỏe và khả năng sinh đẻ » của chính họ. Cựu tổng thống Barack Obama nêu bật điều phi lý là quyền phá thai của nữ giới lại bị đặt trong tay những chính trị gia muốn « tấn công vào những quyền cơ bản của hàng triệu phụ nữ Hoa Kỳ ».
Bên phía đảng Cộng Hòa, cánh bảo thủ hoan nghênh phán quyết cả Tối Cao Pháp Viện. Cựu tổng thống Donald Trump xem đây là « ý của Thượng Đế » trong lúc các nhà bình luận thì nói đến một « thắng lợi muộn màng » của Donald Trump. Cựu phó tổng thống Mike Pence trên Twitter hài lòng vì « sai lầm lịch sử » nay đã được « điều chỉnh ». Hiệp hội chống phá thai Pro Life Campaign xem hôm 24/06/2022 là một ngày « đáng ghi nhớ đối với quyền của con người ».
Phán quyết của Mỹ về luật phá thai đã gây chấn động trên toàn thế giới. Tòa thánh Vatican hoan nghênh quyết định này và trong thông cáo cho biết thêm là khi một nước lớn như Hoa Kỳ đưa ra quyết định như vậy thì cả thế giới sẽ phải « suy nghĩ ».
Tổng thống Pháp, Emmanuel Macron và thủ tướng Anh, Boris Johnson, đồng thanh xem phá thai là một « quyền cơ bản phải cần được bảo vệ ». Paris bày tỏ « sự liên đới với phụ nữ Mỹ » trong lúc Luân Đôn tiếc là Hoa Kỳ đã có một bước « thụt lùi lớn ». Canada nói đến một quyết định « khủng khiếp ». Tổ Chức Y Tế Thế Giới nhấn mạnh « Hoa Kỳ phải tôn trọng các quyền của nữ giới ».
Sau cùng nhiều tập đoàn Mỹ như Tesla, Disney … đã lập tức tuyên bố ủng hộ quyền phá thai của nhân viên và sẵn sàng giúp đỡ những ca cần thiết về tài chính.
Theo RFI