Maryna Viazovska tại Helsinki, Phần Lan ngày 05/07/2022. via REUTERS - LEHTIKUVA
Giải thưởng Fields về toán học – thường được gọi là ‘‘Nobel Toán học’’ – bốn năm một lần được công bố hôm nay, 05/07/2022 tại Helsinki, Phần Lan. Đây là lần thứ hai có một phụ nữ được trao giải này.
Bà Maryna Viazovska, 37 tuổi, sinh tại Ukraina, thời Liên Xô, dạy học tại Đại học Bách Khoa Lausanne Thụy Sĩ từ năm 2017, là người phụ nữ thứ hai đoạt giải thưởng khoa học này trong vòng 80 năm giải tồn tại.
Giải thưởng được trao cho nữ khoa học gia Ukraina để vinh danh việc bà đã giải quyết được bài toán gọi là ‘‘vấn đề xếp chồng nhỏ gọn’’ trong không gian 8 chiều. Bài toán thường được gọi là ‘‘bài toán người buôn cam’’, đã là vấn đề thách thức nhiều thế hệ các nhà toán học kể từ thế kỷ 16. Bài toán ‘‘xếp chồng nhỏ gọn’’ trở nên phức tạp bội phần khi đi vào các không gian toán học nhiều chiều hơn không gian ba chiều thông thường. Sắp xếp được tối đa trong một không gian hẹp là thách thức của bài toán.
Cùng với bà Viazovska, nhà toán học Pháp Hugo Duminil-Copin, 36 tuổi, được trao giải vì công trình nghiên cứu trong lĩnh vực ‘‘vật lý thống kê’’. Ông Hugo Duminil-Copin được bổ nhiệm giáo sư trong lĩnh vực toán xác suất vào năm 29 tuổi. Nhà toán học Pháp làm việc tại Institut des Hautes Etudes Scientifiques, gần Paris, và Đại học Genève, Thụy Sĩ.
Hai người đoạt giải khác là nhà toán học June Huh, 39 tuổi, công dân Mỹ gốc Hàn Quốc, và nhà toán học Anh James Maynard, 35 tuổi. Giải thưởng Fields của Liên minh Toán học quốc tế được trao tặng cho các nhà toán học dưới 40 tuổi, có các phát hiện được đánh giá là ‘‘phi thường’’.
Theo RFI