Chuyến đi của Tập Cận Bình tới Moscow được truyền thông nhà nước Trung Quốc thổi phồng lên với các bài báo minh họa hình ảnh hai nhà lãnh đạo nâng ly chúc mừng, nhấn mạnh tình hữu nghị bền chặt giữa Trung Quốc và Nga. Tập Cận Bình được mô tả là một nhà lãnh đạo thế giới có thể thách thức Washington.

Rõ ràng là Trung Quốc không ngại tăng cường quan hệ với Nga vào thời điểm mà các nhà lãnh đạo khác ngược lại, đang xa lánh. Tại Moscow, Tập Cận Bình cho biết một chương mới trong mối quan hệ giữa hai nước đã bắt đầu, ông cũng đã mời Vladimir Putin đến thăm Trung Quốc vào cuối năm nay. Hai nước đã ký Thỏa thuận hợp tác chiến lược và làm sâu sắc hơn quan hệ kinh tế kéo dài đến năm 2030.

Không nghi ngờ chút nào rằng mối quan hệ này cần thiết với Nga. Cuộc chiến xâm lược Ukraine đã đẩy lùi đất nước này, và dĩ nhiên hơn bao giờ hết Nga đang rất cần đồng minh. Nhất là khi phương Tây đang làm mọi cách để hạ bệ nền kinh tế Nga và Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) ở Hague đã phát lệnh truy nã Putin.

Nhưng Trung Quốc, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, được gì khi giúp đỡ một nước Nga ngày càng bị cô lập?

Đối với Đảng Cộng sản Trung Quốc, đó là về lợi ích riêng. Trung Quốc đã chọn dựa trên những gì được cho là có lợi cho mình. Liên quan đến cuộc chiến ở Ukraine, Trung Quốc luôn muốn tỏ ra trung lập nhưng vẫn sát cánh với Nga. Việc Tập Cận Bình chọn Nga là điểm đến đầu tiên sau khi được bầu lại làm chủ tịch nước tại Đại hội đại biểu nhân dân cũng là cách thể hiện điều đó. Ở Putin, ông Tập tìm được một đồng minh để chia sẻ sự thù địch của mình với Hoa Kỳ.

Đảng Cộng sản của Trung Quốc là sự tương phản rõ rệt nhất của các nền dân chủ tự do, và Trung Quốc luôn tỏ ra mình bị xúc phạm bất cứ khi nào bị chỉ trích vi phạm nhân quyền như ở Tân Cương hay các nơi khác. “Đó là những công việc nội bộ”, câu trả lời thường xuyên của họ. Về vấn đề đó, thì rõ ràng Nga là đồng minh của Trung. Cả hai nước đều muốn một thế giới "đa cực". Điều này có nghĩa là không ai can dự vào cách người khác quản lý công việc của họ và những từ như dân chủ có thể được diễn giải một cách tự do.

Trung Quốc cũng có thể sử dụng cuộc chiến ở Ukraine - điều mà nước này vẫn đang làm - để mua khí đốt và dầu mỏ với giá ưu đãi, khi phương Tây giảm nhập khẩu năng lượng từ Nga. Ngoài ra, Trung Quốc cũng đâu muốn nhìn thấy một nước Nga suy yếu nghiêm trọng và Putin bị hất cẳng, điều đó cũng sẽ ảnh hưởng đến Trung Quốc.

Về cuộc chiến Ukraine, Putin ca ngợi Tập về kế hoạch hòa bình mà ông Tập đề xuất vào tháng trước, đồng thời đổ lỗi cho Kyiv và phương Tây đã từ chối kế hoạch này. Tập Cận Bình đã nhắc lại rằng Trung Quốc hoàn toàn trung lập đối với cuộc chiến ở Ukraine, nhưng trên thực tế, Trung Quốc không hề yêu cầu quân đội Nga rời khỏi Ukraine, điều kiện tiên quyết để Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ngồi vào bàn đàm phán. Thay vào đó, Tập Cận Bình đã thể hiện sự ủng hộ hơn nữa đối với người bạn thân Putin khi ông sử dụng thuật ngữ tiếng Nga để nói rằng "mối quan tâm về an ninh" của tất cả các quốc gia phải được tôn trọng. Bằng cách sử dụng kiểu nói đó, ông đã ngụ ý như những gì Nga thường nói rằng Nga bị NATO đe dọa và buộc phải xâm lược Ukraine.

Nguyên Hòa