Bên cạnh 260 nạn nhân là thanh niên dự lễ hội âm nhạc, mỗi ngày trôi qua, người ta lại phát hiện thêm nhiều người Do Thái bị Hamas thảm sát man rợ tại các kibboutz - báo chí Pháp ngày 12/10/2023 có nhiều phóng sự tường thuật. Sau cú sốc, người dân Israel trở nên cứng rắn hơn, chính quyền không thể không phát động tấn công quy mô vào phe khủng bố, dù thiệt hại sẽ rất lớn


Binh sĩ Israel khiêng thi thể của một nạn nhân bị giết hại trong vụ thảm sát ở kibboutz Kfar Aza, ngày 12/10/2023. AP - Erik Marmor

Le Monde đưa tít lớn « Tầm cỡ vụ thảm sát tại Israel ». Quân đội Israel đã mở cửa kibboutz Kfar Aza cho báo chí quốc tế, nơi quân khủng bố Hamas đã sát hại dã man thường dân. Tương tự, Le Figaro nhấn mạnh « Kfar Aza, vụ thảm sát làm cả thế giới kinh hoàng », khiến châu Âu và Hoa Kỳ đồng loạt lên tiếng ủng hộ Nhà nước Do Thái. Cả hai tờ báo đều đăng trên trang nhất hình ảnh những người lính mang xác các nạn nhân đi, mặt đất đầy những túi đen chứa thi thể. 
La Croix chạy tựa « Israel phát hiện mình dễ tổn thương » : Quy mô của vụ tấn công khủng bố hôm 07/10 cho thấy sự mong manh của hệ thống an ninh Israel, dù là tâm điểm của khế ước xã hội. Libération đăng ảnh xe tăng, binh lính với dòng tựa « Israel vào trận ». Năm ngày sau vụ tấn công khủng bố của Hamas, việc thành lập chính phủ tình trạng khẩn cấp cho thấy cuộc hành quân có thể sớm diễn ra.
Thảm sát tại các kibboutz : Trẻ em cũng không tha !
Tại kibboutz Kfar Aza, trước sự chứng kiến của phóng viên ngoại quốc, các quân nhân Israel kiểm tra từng căn nhà một để tìm những kẻ khủng bố còn ẩn náu, mìn gài lại, lựu đạn chưa nổ hay người sống sót, nhưng tất cả người dân đều đã bị giết sạch.
Tử khí bốc lên khắp nơi, ngoài vườn, trên sân thượng, trong phòng ngủ...Địa điểm này chỉ mới được tái chiếm cách đó một hôm. Kibboutz này có cư dân hầu hết là sinh viên và các cặp vợ chồng trẻ, đã bị tấn công đầu tiên. Quân khủng bố chia làm ba mũi, chưa kể từ trên trời bằng dù lượn, nã vào bằng súng trường, lựu đạn, rốc-kết. Những ngôi nhà nhỏ và những mảnh vườn xinh xinh bị đốt cháy, các tay súng lùng sục từng hang hốc để hạ thủ kể cả những em bé.
Yonatan El Koubi, lính dù dự bị 26 tuổi nhìn cảnh tượng với vẻ kinh hoàng. Anh cho Le Monde biết đang đi du lịch ở Los Angeles nhưng đã lên chuyến bay đầu tiên để về nước. Tướng về hưu Itai Veruv thổ lộ với Libération, chưa bao giờ trông thấy cảnh kinh hoàng như vậy trong đời. Xúc động cũng thấy rõ nơi các nhà báo. La Croix dẫn lời Mael Benoliel, phóng viên của i24News và BFMTV, theo những người lính đầu tiên đến nơi vào tối thứ Bảy, họ tìm thấy xác 40 em bé. Cách đó vài cây số, ở kibboutz Beeri, cùng một cảnh tượng thảm sát : 108 thi thể đã được phát hiện, đủ cả nam phụ lão ấu.
Phương Tây kinh hoàng trước những hình ảnh thời Trung Cổ
Sự man rợ của Hamas tại kibboutz Kfar Aza và Beeri - lạnh lùng sát hại trẻ em, thiêu sống cả gia đình, hãm hiếp và bắt cóc phụ nữ - gây kinh hoàng cho tất cả các quốc gia dân chủ. Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen thẳng thừng tố cáo hành động « gây chiến » và « khủng bố » của Hamas, tái khẳng định quyền tự vệ của Israel và châu Âu đứng bên cạnh Nhà nước Do Thái « trong bi kịch này ». 
Libération cho biết nhiều nước châu Âu kêu gọi thay đổi chính sách về Palestine của Liên Âu, mà việc tài trợ đã gián tiếp nuôi dưỡng Hamas. Hoa Kỳ gởi ngay hàng không mẫu hạm với 75 tiêm kích, oanh tạc cơ cùng với các chiến hạm khác. Trong khi đó, các nước « phương Nam » tỏ ra nhập nhằng, như đối với cuộc xâm lăng Ukraina.
Thủ lãnh khủng bố trong bóng tối : « Ai có súng dùng súng ! »
Về kẻ đứng phía sau cuộc tấn công khủng bố vừa qua, Le Figaro, Le Monde và Les Echos cùng mô tả chân dung của Mohammed Deif, « bóng ma khủng khiếp », « nhà chiến lược trong bóng tối », « thủ lãnh nhánh vũ trang của Hamas ». Từ Gaza cho đến Đông Jerusalem, tên ông ta thường xuyên được người Palestine hô vang trong những cuộc biểu tình. Nhưng người ta chẳng biết được gì nhiều về Mohammed Deif, ngoài một tấm hình rất mờ chụp hồi bị tù năm 1989. Và một giọng nói cất lên mỗi lần Hamas lao vào chiến tranh.
Sáng thứ Bảy 07/10, chính ông ta là người loan báo mở màn chiến dịch « Trận lụt Al Aqsa », tấn công quy mô cả trên không, trên biển và đất liền vào 22 địa điểm của Israel. Từ hai mươi năm qua, Deif hứa hẹn « kết thúc tội chiếm đóng », mà theo các chuyên gia về an ninh, đó là sự tự sát. Bị đặc nhiệm Israel truy lùng từ thập niên 90, Mohammed Deif là « tên khủng bố hàng đầu », đã biến nhánh vũ trang của Hamas thành một quân đội có thể bắn hỏa tiễn đạn đạo sang Tel Aviv, cho biệt kích xâm nhập vào lãnh thổ Israel để ám sát, bắt cóc.
Deif đã thoát chết ít nhất 8 lần, được cho là mất một mắt và một bàn tay, sống sót sau một vụ oanh tạc làm một trong những người vợ của ông ta bị thiệt mạng. Ngay cả cha vợ cũng chỉ gặp mặt con rể đúng một lần hồi hỏi cưới năm 2007. Deif là tác giả của làn sóng khủng bố tự sát đã giết hại khoảng mấy chục người Israel đến năm 2006. Ông ta giữ im lặng trong nhiều năm, cho đến thứ Bảy vừa rồi mới xuất hiện, kêu gọi : « Ai có súng hãy cầm súng, thời cơ đã đến ».
Hamas phạm tội ác chiến tranh hay tội ác chống nhân loại ?
Le Figaro nhận thấy bức màn được vén lên mỗi ngày về những tội ác mà quân Hamas đã gây ra hôm 07/10. Tại những kibboutz gần Dải Gaza, những người lính của Tsahal lần lượt phát hiện thêm những xác người dân Israel bị sát hại. Luật quốc tế định nghĩa rõ, « tội ác chiến tranh » là những hành vi trong một cuộc xung đột, vi phạm các công ước nhân đạo như Genève. Còn « tội ác chống nhân loại » là khi những vụ giết chóc, đày ải, tra tấn diễn ra « trong khuôn khổ một cuộc tấn công vào thường dân ».
Ông Jean-Maurice Ripert, cựu phó tổng thư ký Liên Hiệp Quốc nhận định « Hamas đã vi phạm tất cả luật pháp quốc tế », và Hiến chương Liên Hiệp Quốc cho phép Israel tự vệ. Hy vọng Nhà nước Do Thái trong quyết tâm diệt trừ hẳn tổ chức khủng bố được nước ngoài vũ trang vẫn tôn trọng các quy định về nhân đạo. Theo ông, Liên Hiệp Quốc yếu đi là vì Trung Quốc ngăn trở rất nhiều cuộc tranh luận, với sự tiếp sức của Nga.
Vắng bóng « hiến binh quốc tế »
Le Monde nêu ra lời tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, vốn muốn đóng vai trò trung dung, kêu gọi « Israel ngưng oanh tạc » và « người Palestine ngưng quấy rối thường dân Israel », bởi vì « chiến tranh cũng có những tiêu chí và đạo lý của nó ».
Nhưng nhật báo Pháp nhắc nhở, hiện không còn « sen đầm quốc tế » nào. Trật tự nào sẽ được áp dụng ? Liệu có ai chú ý tới nỗ lực của đặc phái viên Liên Hiệp Quốc về hòa bình Trung Đông, Tor Wenneslandveef ? Cú sốc của vụ tấn công khủng bố ngày 07/10 không chỉ về tiêu chí hay đạo lý như ông Erdogan nói, mà còn làm rung chuyển cả thăng bằng địa chính trị vốn mong manh trên thế giới.
Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan mới cách đây hai tuần còn nói rằng « Trung Đông yên tĩnh hơn hẳn so với hai mươi năm trước ». Yên tĩnh cho đến nỗi Hoa Kỳ - trong bối cảnh phe cực đoan ngăn trở việc bổ nhiệm các viên chức cao cấp - không có đại sứ ở Israel lẫn Ai Cập, Koweit hay Oman. Rốt cuộc, ai sẽ gánh lấy cái « nghiệp » bất khả thi là thiết lập đối thoại giữa Israel và Palestine ? Libération kể ra : Hoa Kỳ đang vào mùa tranh cử, Trung Quốc không có ảnh hưởng gì trong khu vực. Châu Âu, vừa là đồng minh của Israel lại vừa cung cấp viện trợ thiết yếu cho Palestine, đang trong cú sốc và bị chia rẽ ; Nga thì đang rình rập chờ thủ lợi.
Dân Israel : Từ kinh hoàng đến phẫn nộ
Về phía người dân Israel, sau cơn choáng váng, họ trở nên cứng rắn hơn.Les Echos dẫn lời Jean-Luc Ayash, giám đốc một nhà trẻ tư nhân ở phía bắc Tel Aviv, tự cho là cánh tả, nói : « Tôi không còn nhận ra tôi nữa. Cho tới nay, tôi vẫn thương tiếc những nạn nhân vô tội Palestine bị Israel không kích ở Dải Gaza. Nhưng giờ đây tôi cho rằng như vậy là đáng kiếp ».
Những hình ảnh thi thể trẻ em, phụ nữ, thanh niên bị phân xác đã nhắc lại những vụ thảm sát người Do Thái thời Sa hoàng Nga, thậm chí Shoah (diệt chủng người Do Thái) của Đức quốc xã. Nhưng lần này là ngay trên lãnh thổ Do Thái ! Ngay cả một nhật báo rất thiên tả như Haaretz cũng nhìn nhận : « Nhiều người nghĩ rằng cần phải biến Dải Gaza thành tro bụi, kể cả với cái giá nhiều nạn nhân là dân thường. Hai triệu người Palestine sẽ phải chịu đau khổ vì một thế lực độc tài được dân chúng ủng hộ ».
Đối lập Israel tham gia chính phủ khẩn cấp và nội các thời chiến
Năm ngày sau vụ tấn công, thủ tướng Benjamin Netanyahou loan báo thành lập một chính phủ khẩn cấp trong tinh thần đoàn kết dân tộc, với nhiều khuôn mặt đối lập - Les Echos và Le Figaro lưu ý.
Chiến tranh gắn kết dân tộc Do Thái. Ông Netanyahou và nhân vật đối lập Benny Gantz - cựu tổng tham mưu trưởng quân đội và cựu bộ trưởng quốc phòng - thỏa thuận lập ra « nội các thời chiến ». Ngoài ba thành viên : Benjamin Netanyahou, đương kim bộ trưởng quốc phòng Yoav Gallant, Benny Gantz ; còn có hai chính khách thuộc đảng của ông Gantz nhưng không có quyền quyết định. Nội các này chỉ xử lý vấn đề an ninh, vì Benny Gantz không muốn liên quan đến những quyết định khác của ông Netanyahou. Ông Gantz nổi tiếng từ cuộc chiến tranh chống Hamas ở Gaza năm 2014, kéo dài 50 ngày.
Chính phủ cũng được mở rộng, gọi là « chính phủ khẩn cấp ». Năm thành viên đảng đối lập của Benny Gantz trở thành bộ trưởng không bộ, và chính phủ hiện thời của Benjamin Netanyahou được 64/120 nghị sĩ ủng hộ, nay tăng lên 76. Một chỗ trong nội các chiến tranh cũng được dành cho Yair Lapid, thủ lãnh đảng cánh trung Yesh Atid nếu đảng này muốn tham gia. Thủ tướng Netanyahou cũng chấp nhận việc hai thủ lãnh đảng cực hữu, Itamar Ben Gvir và Bezalel Smotrich hiện là hai bộ trưởng, không có mặt trong nội các này.
Khả năng Hamas dẫn dụ Tsahal vào bẫy chiến tranh đô thị
Trong bối cảnh người dân đang phẫn nộ trước các vụ thảm sát, cuộc tiến công trên bộ vào Dải Gaza, hôm thứ Bảy vẫn được coi là giải pháp cuối cùng, nay không thể tránh khỏi. Đặc phái viên Libération tại miền nam Israel ghi nhận tất cả các thành phần của lục quân đều có mặt tại khu vực gần Dải Gaza : lính xe tăng, công binh, quân y, tay súng bắn tỉa…Nhiều người là quân dự bị có trình độ cao : kỹ sư, kịch tác gia, chuyên gia kiểm toán…
Chuyên gia Pierre Razoux cảnh báo « Hamas tìm cách thu hút Tsahal vào chiếc bẫy một cuộc chiến tranh đô thị ». Việc phong tỏa Gaza giúp tránh được thiệt hại trong ngắn hạn và làm Hamas yếu đi, nhưng không giải quyết được vấn đề con tin. Nhất là nếu quân khủng bố phổ biến cảnh họ bị hành quyết sẽ khiến thủ tướng Netanyahou gặp nhiều khó khăn trong nội bộ. Theo ông Razoux, một trong những giải pháp là Israel có thể kết hợp với những hoạt động « cú đấm » để tìm kiếm các con tin ở những nơi đã định vị được, mà lực lượng đặc biệt gọi là « Hit and Run » (tiến đánh và bỏ chạy).
Hamas có 35.000 quân, chắc chắn đã chuẩn bị nhiều bẫy rập trên đường phố, trong các tòa nhà, trên nóc cao ốc…Để kiểm soát được Gaza, quân đội Israel cần khoảng 200.000 chiến binh cho chiến dịch này, tức 40 % lực lượng kể cả quân dự bị. Mục tiêu là cắt Gaza làm nhiều khúc, vô hiệu hóa những điểm quan trọng.
Thiệt hại lớn lao khó tránh
Xe tăng sẽ canh giữ các đại lộ, ngã tư, những đơn vị bộ binh cơ giới đột phá để vào được các tòa nhà và địa đạo. Bộ binh được trực thăng triển khai vào ban đêm, dưới sự bảo vệ của drone và chiến đấu cơ, đồng thời tiến vào các tầng hầm, ngõ hẻm, căn hộ, trên nóc nhà, kiểm tra từng tòa nhà một để giải cứu con tin, chấp nhận khả năng những người này có thể bị sát thương trong trận đánh.
Đó sẽ là một chiến dịch kéo dài và tốn kém. Đành rằng quân đội Israel được huấn luyện chu đáo, hỏa lực mạnh, có nhiều phương tiện công nghệ. Tất cả binh sĩ đều có kính ngắm hồng ngoại loại mới nhất, drone và robot giám sát, máy quét nhìn xuyên tường…Nhưng đối diện với họ là hàng mấy chục ngàn kẻ thù sắt máu được vũ trang đầy đủ, ngoài ra còn có thể lôi kéo thanh niên tại chỗ tham gia. Thiệt hại sẽ rất lớn : trong chiến tranh đô thị, khoảng 5 % tử thương và 25 % bị thương, chưa kể chấn thương tâm lý đối với những người lính trẻ. Thường dân Palestine cũng phải trả giá, vì trước khi tiến hành mọi cuộc tiến công trên bộ, bom luôn được rải thảm.
Nhưng liệu có cách nào khác ? Hai nhân vật chống đối thỏa thuận Oslo, thủ lãnh Ismael Hanniyeh của Hamas và Benjamin Netanyahou của đảng Likoud, nay so găng không thương tiếc. Hanniyeh tại nơi lưu vong sang trọng ở Qatar, còn Netanyahou trong ngôi biệt thự được canh phòng cẩn mật ở Césarée. Nhà văn kiêm nhà ngoại giao Pháp Jean Giraudoux từ thế kỷ trước đã cảnh báo : « Đặc quyền của các nhân vật quan trọng là quan sát thảm họa từ sân thượng ».

Theo RFI