Khói bốc lên từ các tòa nhà ở Bakhmut, Ukraine, nơi diễn ra các trận giao tranh ác liệt giữa quân đội Ukraine và Nga, ngày 26 tháng 4 năm 2023.

Khi cuộc chiến ở Ukraine bước sang năm thứ ba, cuộc xung đột sẽ được quyết định không chỉ trên chiến trường mà còn ở các thủ đô phương Tây và những nơi khác xa chiến tuyến.
Với lực lượng Ukraine đang ở thế yếu, thiếu đạn dược và buộc phải rút lui ở một số khu vực, khả năng đẩy lùi cuộc xâm lược của Nga của Kyiv phụ thuộc rất nhiều vào sự hậu thuẫn quân sự, tài chính và chính trị của phương Tây.
Dưới đây là một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến sự hỗ trợ của phương Tây dành cho Ukraine trong năm tới:
Gói viện trợ của Mỹ
Các quan chức phương Tây và Ukraine cho biết, một dự luật bị kẹt tại Quốc hội Mỹ bao gồm khoảng 60 tỷ USD viện trợ cho Ukraine – phần lớn giành cho quân sự – là rất quan trọng đối với lực lượng của Kiev.
Thượng viện Hoa Kỳ đã thông qua dự luật, trong đó cũng bao gồm viện trợ cho Israel và Đài Loan, vào ngày 13/2. Tuy nhiên, dự luật này vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ các đảng viên Cộng hòa thân cận với cựu Tổng thống Donald Trump tại Hạ viện. Chủ tịch Hạ viện Mỹ Mike Johnson đã chống lại áp lực từ Nhà Trắng để kêu gọi bỏ phiếu về dự luật.
Các quan chức châu Âu cho biết họ có phần tích cực hơn về triển vọng của luật này sau khi thảo luận với các nhà lập pháp Hoa Kỳ tại hội nghị Munich nhưng dự kiến vẫn sẽ mất một thời gian trước khi biện pháp này được thông qua, nếu có.
Nguồn cung đạn dược
Phần lớn cuộc chiến diễn ra với những trận đấu pháo khốc liệt, với việc cả hai bên bắn hàng ngàn quả đạn pháo mỗi ngày.
Các nhà phân tích nói Ukraine có thể bắn nhiều đạn hơn Nga trong năm 2023 nhưng tình thế đã đảo ngược khi Moscow tăng cường sản xuất và nhập khẩu đạn dược từ Triều Tiên và Iran.
Ông Michael Kofman, một nhà nghiên cứu tại Quỹ Hòa bình Quốc tế Carnegie, một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Washington, ước tính tốc độ bắn của pháo binh Nga gấp 5 lần so với Ukraine.
Giáo sư Justin Bronk, nhà nghiên cứu tại tổ chức nghiên cứu quốc phòng RUSI của Anh, cho biết yếu tố quan trọng đối với Kiev trong năm nay sẽ là “liệu các đối tác phương Tây có thể bắt kịp việc sản xuất pháo của Nga và cung cấp cho Ukraine đạn pháo mà họ cần hay không”.
Hệ thống vũ khí
Các nhà lãnh đạo Ukraine cũng đang thúc đẩy các đối tác phương Tây cung cấp các hệ thống vũ khí mới, đặc biệt là các tên lửa tầm xa hơn để tấn công sâu hơn vào phía sau các tuyến của Nga như ATACMS của Mỹ và Taurus của Đức.
Cựu lãnh đạo NATO, Anders Fogh Rasmussen, một đồng minh thân cận của chính phủ Ukraine, cho biết: “Chúng tôi không thể tăng cường sản xuất đạn dược chỉ sau một đêm. Nhưng chúng tôi có thể đưa ra quyết định ngay lập tức để cung cấp cho người Ukraine loại vũ khí mà họ thực sự cần”.
Hoa Kỳ chỉ cung cấp ATACMS tầm trung và cũ hơn nhưng chính quyền Biden hiện đang nỗ lực cung cấp vũ khí tầm xa mới hơn. Tuy nhiên, bất kỳ động thái nào như vậy có thể phụ thuộc vào việc phê duyệt dự luật viện trợ hiện đang được Hạ viện Mỹ thông qua.
Thủ tướng Đức Olaf Scholz đã từ chối lời đề nghị từ Kiev và một số đồng minh NATO về việc cung cấp hệ thống Taurus tiên tiến. Các quan chức Đức đã viện dẫn những lo ngại rằng tên lửa có thể leo thang cuộc chiến bên trong lãnh thổ Nga và có thể được coi là sự tham gia trực tiếp hơn của Đức vào cuộc xung đột.
Chiến tranh ở Trung Đông
Cuộc chiến ở Gaza, bắt nguồn từ cuộc tấn công của Hamas vào Israel ngày 7/10, có nghĩa là các nhà lãnh đạo phương Tây có ít thời gian và năng lượng chính trị hơn để cống hiến cho Ukraine. Nếu tình hình xấu đi hơn nữa hoặc leo thang thành một cuộc chiến tranh khu vực, điều này sẽ càng dễ xảy ra hơn.
Ngoài ra, các nhà lãnh đạo ở Nam bán cầu đã cáo buộc phương Tây áp dụng tiêu chuẩn kép về thái độ của họ đối với các cuộc chiến ở Ukraine và Gaza, khiến Kyiv và các đồng minh của họ gặp khó khăn hơn trong việc tập hợp sự ủng hộ cho một hội nghị thượng đỉnh ủng hộ kế hoạch hòa bình của Ukraine.
Hội nghị Thượng đỉnh NATO
Hội nghị thượng đỉnh có thể không ảnh hưởng trực tiếp đến chiến trường nhưng có thể ảnh hưởng đến tâm trạng chính trị và tinh thần ở Ukraine.
Ukraine và một số nước ủng hộ nước này tiếp tục thúc ép NATO mời Kyiv gia nhập liên minh quân sự – mà các thành viên cam kết coi cuộc tấn công vào một nước trong số họ là tấn công vào tất cả – hoặc ít nhất là đưa đất nước này đến gần hơn với tư cách thành viên.
Tuy nhiên, các nhà ngoại giao cho biết Mỹ, cường quốc thống trị NATO, và Đức nằm trong số những nước phản đối bước đi như vậy, khi cho rằng nó có thể kéo liên minh này đến gần hơn với một cuộc xung đột trực tiếp với Nga.
Ông Rasmussen, cựu lãnh đạo NATO, đang làm việc với chính phủ Ukraine và một nhóm nhân vật quốc tế về một đề xuất vạch ra con đường rõ ràng để trở thành thành viên, với mục đích tác động đến kết quả của hội nghị thượng đỉnh Washington.
Bầu cử tổng thống Mỹ
Ông Donald Trump là người chỉ trích gay gắt NATO trên cương vị tổng thống, nhiều lần đe dọa rút khỏi liên minh. Ông cắt tài trợ quốc phòng cho NATO và thường xuyên nói rằng Hoa Kỳ đang trả nhiều hơn mức chia sẻ công bằng của mình.
Về cuộc chiến của Nga ở Ukraine, ông Trump đã kêu gọi giảm leo thang và phàn nàn về hàng tỷ USD đã được chi cho đến nay, mặc dù ông đã đưa ra một số đề xuất chính sách hữu hình.
Tổng thống Joe Biden, 81 tuổi, đã đưa ra quyết định gây tranh cãi là tranh cử nhiệm kỳ thứ hai, phần lớn vì ông tin rằng mình sẽ đối đầu với ông Trump, 77 tuổi, và vì ông cho rằng mình là đảng viên Đảng Dân chủ có thể đánh bại ông trong cuộc bầu cử tháng 11.
Tuy nhiên, các cuộc thăm dò dư luận cho thấy người Mỹ tiếp tục lo lắng về tình trạng giá cả cao cũng như đặt câu hỏi về tuổi tác, các kế hoạch kinh tế cũng như chính sách của ông ở biên giới và Trung Đông.
Ông Trump đã dẫn trước các đối thủ của mình để giành được sự đề cử của Đảng Cộng hòa bất chấp những rắc rối pháp lý ngày càng gia tăng. Tuy nhiên, một cuộc thăm dò của Reuters/Ipsos hồi đầu tháng này cho thấy cứ một trong bốn người tự nhận là đảng viên Đảng Cộng hòa và khoảng một nửa số cử tri độc lập trả lời rằng họ sẽ không bỏ phiếu cho ông Trump nếu ông bị bồi thẩm đoàn quy kết trọng tội.
Theo VOA