Có lẽ từ thời điểm “Ám sát Trump” (13 tháng 7) trở về sau, cuộc tranh cử 2024 sẽ là Phò Trump và Chống Trump. Hình thức Cộng Hòa và Dân Chủ chỉ còn là cái cớ. Tất cả những chính sách, kế án quốc gia, giá trị và phẩm chất trở thành thứ yếu. Muốn Trump làm tổng thống hay không muốn Trump làm tổng thống, chính là động lực cơ bản của cuộc đầu phiếu tháng 11.
Đảng Cộng Hòa sẽ phải chấp nhận ông Trump là ứng chủ viên chính thức bất chấp một số đảng viên và cảm tình viên chống đối. Bên Dân Chủ, ai sẽ là ứng cử viên, sẽ không phải là sự quan tâm chủ yếu, dĩ nhiên có ứng cử viên này được lòng hơn ứng cử viên khác, nhưng dù là ai, lực lượng chính “chống Trump” sẽ vẫn ủng hộ. Hiện nay, Joe Biden vẫn là ứng cử viên hàng đầu cho đảng Dân Chủ mặc dù ông đang bị trở ngại về khả năng tranh cử và bị áp lực của một số đảng viên Dân Chủ và cảm tình viên yêu cầu nên thoái vị.
Số đông phò Trump một phần vì sẽ hưởng lợi, ưa thích lề lối cai trị của ông hoặc chống đối chính sách quản lý quốc gia của đảng Dân Chủ; một phần khác vì thích cá tính và hành động của ông Trump, mà không cần biết ông sẽ làm gì, lợi hại ra sao, họ là những người thường xuyên sống theo bản năng, không mấy quan tâm về ý thức; và nhóm còn lại theo Trump vì hùa, như lau sậy ngã theo chiều gió.
Số đông chống Trump vì sợ lề lối cai trị của ông, họ dự đoán những gì sẽ xảy ra dưới bốn năm tới sẽ tai hại hơn bốn năm Trump đã làm tổng thống trước đây; nhóm thứ hai ủng hộ chính sách chung của đảng Dân Chủ; và nhóm còn lại là những người chống cá tính thiếu đạo hạnh, kém phẩm chất và khả năng gian dối của ông Trump. Tuy nhiên, nhóm sợ ông Trump lên ngôi tổng thống sẽ là lực lượng chủ yếu trong việc ủng hộ ứng cử viên Dân Chủ. Nhóm này bao gồm đảng viên, cảm tình viên của đảng Dân Chủ và đảng viên, cảm tình viên đảng Cộng Hòa chống Trump.
Số phiếu của nhóm cử tri độc lập trong các tiểu bang đu đưa là quyết định sau cùng cho kết quả cuộc đầu phiếu 2024. Vì vậy, cả hai bên Phò Trump và Chống Trump đều vận động tích cực ở các tiểu bang này. Xét về chiến lược và chiến thuật vận động tranh cử, dưới thời ứng cử viên tổng thống Obama đã đưa ra phương pháp mạng lưới vận động trực tiếp từng nhà, từng khu vực, giữa người và người, không đặt hết trọng tâm vào quảng cáo, tuyên truyền, và ông đã thành công. Mạng lưới này về sau ít hiệu quả vì cả hai đảng đều sử dụng. Đảng dân Chủ muốn thành công cần phải sáng tạo một phương pháp vận động tranh cử khác, mới lạ và hiệu quả. Về mặt này, xét trong quá khứ cách đối phó với những kế sách tranh phiếu giành ghế quốc hội của đảng Cộng Hòa, đảng Dân Chủ hầu như tĩnh động, phòng thủ mà không tấn công. Hình như, bộ tham mưu của đảng Dân Chủ không có nhân tài xuất sắc với khả năng sáng tạo mà chỉ có những người lo lắng thái quá và lý luận quá nhiều, cứ nhìn cách họ chuẩn bị cho ông Biden tranh luận với ông Trump kỳ vừa qua thì sẽ hiểu. Bên đảng Cộng Hòa và ông Trump có nhiều sáng kiến tuy không phẩm chất nhưng gây thích thú phù hợp sở thích ham vui của người Mỹ, kể cả đôi mắt hung tàn.
Cái ly cái chén cái mũ cái khăn tắm cái áo thể thao đôi giày chạy bộ, vân vân, trở thành những thứ gây vui. Người Mỹ, nhất là các thế hệ trẻ, họ thích những gì sống động, nhộn nhịp, bạo động, …. miễn là gây thú vị. Cứ xem họ coi đánh banh, coi phim, tham dự trình diễn nhạc, hội họp vui chơi ngày lễ, ngày nghỉ thì sẽ hiểu rõ sở thích chung của dân Mỹ, mà dân ta ngày nay ở hải ngoại cũng thích vui không kém. Vui thì ít khi quan tâm về đạo đức, đạo lý và phẩm hạnh. Trong lãnh vực này, ông Trump vui hơn ông Biden. Trẻ nít biết ông Trump nhiều hơn.
Dự Án 2025.
Nhóm chống Trump lo sợ điều gì?
Họ lo sợ Hoa Kỳ sẽ rơi vào tình trạng “chủ nghĩa dân tộc da trắng.” Cắt đứt những liên hệ cần thiết với các quốc gia khác trong liên minh thế giới tự do. Khiến cho thế lực Nga và Trung quốc có cơ hội phát triển làm bá chủ. Cắt đứt khả năng ủng hộ các chương trình bảo vệ nhân loại tương lai chẳng hạn như chương trình khí hậu Paris. Tạo luật pháp mới ngăn chặn và giảm cấp các công dân da màu. Hà khắc với di dân. Cấm đoán nữ quyền, giới tính quyền và dĩ nhiên, gia tăng quyền lực và quyền lợi cho người da trắng. Tương lai này thể hiện trong những dự án của ông Trump tuyên bố dọc đường tranh cử. Rõ rệt nhất là sự ủng hộ của ông về dự án 2025.
“Dự án 2025 thúc đẩy một bộ sưu tập các đề xuất chính sách bảo thủ và cánh hữu do Heritage Foundation công bố nhằm định hình lại chính phủ liên bang Hoa Kỳ và củng cố quyền hành pháp trong trường hợp ứng cử viên của Đảng Cộng hòa, có lẽ là Donald Trump, giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2024. Dự án khẳng định, toàn bộ nhánh hành pháp nằm dưới sự kiểm soát trực tiếp của tổng thống theo Điều II của Hiến pháp Hoa Kỳ và lý thuyết hành pháp thống nhất. Dự án đề xuất phân loại lại hàng chục nghìn công chức liên bang thành những người được bổ nhiệm chính trị để thay thế họ bằng những người trung thành sẵn sàng hơn trong việc cho phép các chính sách của tổng thống Cộng hòa tiếp theo. […]
Kế hoạch đề xuất nắm quyền kiểm soát đảng phái đối với Bộ Tư pháp (DOJ), Cục Điều tra Liên bang (FBI), Bộ Thương mại, Ủy ban Truyền thông Liên bang (FCC) và Ủy ban Thương mại Liên bang (FTC), giải thể Bộ An ninh Nội địa (DHS) và giảm mạnh các quy định về môi trường và biến đổi khí hậu để ủng hộ sản xuất nhiên liệu hóa thạch. … Dự án 2025 khuyến nghị bãi bỏ Bộ Giáo dục, các chương trình của bộ này sẽ được chuyển giao cho các cơ quan khác hoặc chấm dứt. Việc tài trợ cho nghiên cứu khí hậu sẽ bị cắt giảm và Viện Y tế Quốc gia (NIH) sẽ được cải tổ theo các nguyên tắc bảo thủ. Dự án tìm cách cắt giảm tài trợ cho Medicare và Medicaid, thúc giục chính phủ từ chối phá thai một cách rõ ràng như một dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Dự án tìm cách loại bỏ phạm vi bảo hiểm của biện pháp tránh thai khẩn cấp theo Đạo luật Chăm sóc Giá cả phải chăng và thực thi Đạo luật Comstock để truy tố những người gửi và nhận thuốc tránh thai và thuốc phá thai trên toàn quốc.
Dự án đề xuất hình sự hóa nội dung khiêu dâm, xóa bỏ các biện pháp bảo vệ pháp lý chống lại sự phân biệt đối xử dựa trên khuynh hướng tình dục và bản dạng giới, và chấm dứt các chương trình đa dạng, công bằng hòa nhập và hành động khẳng định bằng cách để Bộ Tư pháp truy tố "chủ nghĩa phân biệt chủng tộc chống người da trắng".
Dự án khuyến nghị bắt giữ, giam giữ và trục xuất những người nhập cư không có giấy tờ đang sống tại Hoa Kỳ. Đề xuất triển khai quân đội để thực thi luật pháp trong nước. Thúc đẩy án tử hình và "tính kết thúc" nhanh chóng của những bản án đó. […] “ (Trích Wikipedia, Project 2025.)
Nếu một cử tri có ý thức tìm hiểu, nhìn kỹ những gì có thể xảy ra, dù chỉ một nửa những gì đề xuất của Dự án 2025, cũng đủ ớn lạnh. Cắt giảm Medicare, Medicaid và giảm giá da màu sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến người Việt ở Mỹ, nhất là những người lớn tuổi. Hãy nghĩ kỹ trước khi bỏ phiếu cho ai. Phò Trump hoặc Chống Trump, hãy nghĩ đến quyền lợi chung, quyền lợi sẽ làm cho Hoa Kỳ rạng rỡ mai sau, không phải vì sở thích cá nhân hay bỏ phiếu vì người quen lôi kéo.
Gậy ông đập lưng ông rồi sẽ đập ai?
Kẻ ám sát ông Trump là cư dân địa phương ở Pennsylvania, người đăng ký cử tri Cộng Hòa, một cảm tình viên của đảng, Thomas Matthew Crook, 20 tuổi. Chưa tìm ra lý do và động cơ chính thức của Crook muốn sát hại ông Trump.
Khó cần phải giải thích nhiều, một cảm tình viên của đảng Cộng Hòa, cũng có thể đã từng ủng hộ ông Trump, rồi thay đổi quan niệm, chuyển sang ủng hộ phe Dân Chủ. Khí thế ông Trump càng ngày càng gia tăng, nhất là sau khi cuộc tranh luận với tổng thống Biden, khiến cho nhiều người lo sợ ông Trump sẽ thắng và thể chế độc tài sẽ bắt đầu. Giải đoán rằng, Crook quyết định sự vắng mặt vĩnh viễn của ông Trump trong cuộc bầu cử 2024, cho dù ứng cử viên nào Cộng Hòa hay Dân Chủ đều tốt hơn. Việc anh ta làm không phải là việc đáng ca ngợi nhưng là dấu hiệu cho thấy khả năng bạo động đáng lo ngại trong tương lai. Cả hai đảng đều ở trong tình trạng bất an.
Sự bạo động mạnh nhất, trực tiếp nhất, hậu quả của bầu cử là vụ án 6/1 (January the sixth) mà trực tiếp hoặc gián tiếp do ông Trump phát động. Khi một hành động xảy ra, luôn luôn liên quan đến nhiều hành động trước đó. Tinh thần và hành vi bạo động được khuyến khích. Súng đạn không bị ngăn cấm đúng mức. Hãy nhìn lại vài trường hợp quá khứ:
1- Chủ nghĩa phát xít thích thú với bạo lực. Trong những tháng kể từ khi những người ủng hộ ông tấn công Điện Capitol để lật ngược cuộc bầu cử năm 2020—nhiều người trong số họ đe dọa sẽ gây hại cho Chủ tịch Hạ viện Pelosi và Phó Tổng thống Mike Pence—Trump đã ủng hộ những kẻ xâm lược, những kẻ bắt cóc và những kẻ giết người như những người tử vì đạo và con tin. Ông đã thề sẽ ân xá cho họ nếu trở lại nắm quyền. Các nhân viên của ông đã làm chứng về niềm vui sướng khi Trump theo dõi cảnh hỗn loạn trên truyền hình.
2- Khi DePape, một kẻ thần kinh tấn công vào nhà Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi và đập Paul, chồng bà gần chết, Donald Trump đã chế giễu chuyện này. Một trong những người con trai của Trump và những người ủng hộ Trump thân thiết khác đã hăng hái đưa ra những tuyên bố sai sự thật rằng Paul Pelosi đã tự chuốc lấy thảm họa tình dục.
3- Khi nhóm âm mưu cực đoan cánh hữu nhằm bắt cóc Thống đốc Michigan Gretchen Whitmer, bị bắt giữ, Trump đã hạ thấp mối đe dọa này tại một cuộc biểu tình. Những người ủng hộ ông hô vang "Nhốt bà ta lại". Trump cười và trả lời, "Nhốt tất cả chúng lại".
Giờ đây, hành vi bạo động mà ông Trump đã từng kích động chống lại những người khác, như hô hào treo cổ cựu phó tổng thống Pence, bắt nhốt bà Clinton, … đã tìm đến ông một cách trực tiếp. Hành vi ám sát ông Trump cho thấy sự bất mãn đã đến độ nguy hiểm. Những quyết định thiếu hợp lý trong tương lai của Tòa tối cao, của quốc hội Hoa Kỳ sẽ có ảnh hưởng châm thêm ngòi nổ cho những sự việc bất thường và bất an.
Liệu còn có vụ ám sát nào sẽ xảy ra hay không? Từ bây giờ đến ngày 5 tháng 11, thậm chí, sau đó, còn có gì sẽ xảy đến khiến chính trường Hoa Kỳ, đệ nhất dân chủ tự do, trở thành sân khấu bi hài?
Tâm trạng của ông Trump trong những lần đi tranh cử tiếp theo sẽ ra sao? Và những người tranh nhau đứng sau lưng, bên cạnh ông Trump có còn hồ hởi làm cảm tử viên nữa hay không?
Ngu Yên
