Những nhóm thân Nga dựng chiến luỹ sau khi chiếm trụ sở chính quyền tại Donetsk ngày 7/4/2014.
REUTERS

Căng thẳng bất chợt gia tăng tại miền đông của Ukraina. Phe thân Nga đồng loạt tấn công chiếm trụ sở chính quyền tại Donetsk, Kharkiv và cơ quan an ninh ở Lougansk vào đêm ngày 06/04/2014. Trụ sở chính quyền tỉnh Kharkiv đã được giải tỏa nhưng ở Donetsk, phe thân Nga tự tuyên bố thành lập « Cộng hòa nhân dân Donetsk". Thủ tướng Arseni Iatsenouk tố cáo Matxcơva tiến hành kế hoạch « chia cắt lãnh thổ Ukraina » tạo cớ để đưa quân xâm lấn.
Từ Kharkiv, Ukraina, thông tín viên Sébastien Gobert tường thuật :

Nhiều cơ quan chính quyền ở Donetsk và Kharkiv ở miền Đông rơi vào tay phe thân Nga mà chính quyền Kiev gọi là những kẻ muốn chia cắt đất nước. Tại Lougansk, một thành phố cực đông của Ukraina, những người theo Nga đã chiếm trụ sở cơ quan an ninh. Nhiều vụ xô xát xảy ra đó đây nhưng cảnh sát Ukraina, trong mọi trường hợp cố tránh đối đầu mãnh liệt.

Đây không phải là lần đầu tiên miền Đông Ukraina bị căng thẳng nhưng lần này các vụ tấn công cơ quan Nhà nước dường như được điều hợp chặt chẽ. Ở Donetsk, phe thân Nga đòi hỏi tổ chức trưng cầu dân ý. Họ ra tối hậu thư buộc Kiev phải chấp thuận vào trưa nay nếu không phe này sẽ tự lập chính phủ thay thế.

Không loại trừ khả năng phe thân Nga sẽ tấn công chiếm đóng các cơ quan hành chánh và phi trường.Thủ tướng Arseni Iatseniouk quyết định xử lý tình hình miền Đông Ukraina một cách dứt khoát. Ông đích thân đến tận nơi trong ngày hôm nay để tìm một giải pháp đối đầu với phe thân Nga đòi ly khai. Phản ứng của thủ tướng Ukraina cho thấy là từ trước đến nay Kiev không ứng phó đủ mạnh và có nguy cơ bị mất vùng lãnh thổ này.

Phe thân Nga đòi tuyên bố Donetsk độc lập, quân Nga rục rịch động binh
Trưa nay, nhóm hoạt động thân Nga đã tuyên bố thành lập nước « Cộng hòa nhân dân » tại Donetsk, một tỉnh có 1 triệu dân. Theo phóng viên AFP tại chỗ, cơ quan chính quyền Donetsk bị phong tỏa bằng rào cản. Cờ Ukraine bị ném xuống đất và họ cấm lá cờ Nga lên thay. Một đại diện của nhóm này bước ra tuyên bố với phóng viên thông báo quyết định « thành lập nhà nước độc lập cộng hòa nhân dân Donetsk » nhưng không cho nhà báo vào tòa nhà.

Lập tức, hãng thông tấn Nga Interfax cho biết phe thân Nga tổ chức trưng cầu dân ý vào ngày 11/05 tới. Còn bản tin mạng địa phương Ostros khẳng định họ đã quyết định « gia lập liên bang Nga ».

Bình luận về những biến chuyển mới này, AFP cho biết Kiev lo ngại lực lượng 40.000 quân Nga đang áp sát biên giới sẽ tràn qua miền Đông Ukraina như lời đe dọa của Putin «sẵn sàng bảo vệ người Nga bằng mọi phương tiện».

Vào lúc phe thân Nga biểu tình tấn công các cơ quan chính quyền tại phía đông Ukraina, Bộ trưởng nội vụ Ukraina Arsen Avakov tố cáo đích danh tổng thống Nga Putin và tổng thống Ukraina bỏ chạy Ianoukovitch « chỉ đạo và trả tiền » cho các vụ bạo loạn tại miền Đông Ukraina.

Tổng thống lâm thời Ukraina Olexander Tourtchinov thông báo hủy bỏ chuyến viếng thăm Litva (Lithuania) và đã triệu tập cuộc họp khẩn cấp Hội đồng An ninh Quốc gia. Tổng thống Cộng hòa Sec (Tiệp) Milos Zeman cảnh báo là « vở kịch đã sắp hạ màn ». Ông kêu gọi Liên Minh Bắc Đại Tây Dương Nato phải đưa quân sang Ukraian nếu quân Nga tràn sang xâm lấn
Theo RFI