Nhiều người Việt xuống đường mỗi khi có quan chức cao cấp của Việt Nam thăm Hoa Kỳ
Gần đây báo chí Quận Cam có loan tin hội đồng một số thành phố ở đây đã hoặc sẽ thông qua nghị quyết không khuyến khích quan chức chính quyền cộng sản ở Việt Nam tới thăm thủ phủ của người Việt tại California, Hoa Kỳ.

Quyền thị trưởng thành phố Garden Grove, bà Dina Nguyễn, được dẫn lời nói họ thông qua nghị quyết như vậy để bày tỏ thái độ với những "vi phạm quyền con người," mà họ coi là "đáng khinh bỉ" ở Việt Nam, từ việc bắt những người có quan điểm khác với chế độ tới chuyện sách nhiễu người theo đạo.
Báo Orange Counter Register nói tuần tới, một thành phố khác, Westminster, cũng sẽ làm tương tự như Garden Grove vào đúng tuần mà thị trưởng người Việt đầu tiên của thành phố, ông Trí Tạ, sẽ tuyên thệ nhậm chức.

Ông Trí Tạ nói với Orange Counter Register:

"Nhân quyền và dân chủ là những quyền con người căn bản. Thực tế là sau 37 năm [kể từ khi kết thúc chiến tranh], những người cộng sản Việt Nam vẫn tiếp tục vi phạm quyền con người.

"Làm sao chúng tôi có thể nói chuyện với họ nếu họ vẫn cứ vi phạm nhân quyền, nếu họ vẫn bắt người?"

Luật sư Nguyễn Quốc Lân, một ủy viên hội đồng thành phố Garden Grove thậm chí nói "tuyệt đại đa số" người Việt ở địa phương ủng hộ việc lập ra một vùng mà ông mô tả là "phi cộng sản".

'Cô lập chính trị'

Cây viết David Whiting của Orange Counter Register hôm 4/12 đã đặt câu hỏi "Liệu không khuyến khích các chuyến thăm chính thức của Việt Nam có phải là cách làm ngoại giao khôn ngoan?"

Tác giả nói có những lý do lịch sử đưa đến quan điểm hiện nay của cộng đồng Việt Nam ở Orange County trong đó có chuyện nhiều người mất thân nhân ở Việt Nam, 165.000 người chết trong trại cải tạo sau chiến tranh, hàng ngàn người bị hành hạ, tra tấn.
David Whiting đặt câu hỏi liệu các nhà lãnh đạo cộng đồng có cần đóng vai trò khác với các thành viên của cộng đồng hay không.

Cây viết nói quyền thị trưởng Dina Nguyễn đã dẫn cả lời cựu Tổng thống Abraham Lincoln để bảo vệ cho quan điểm của chính quyền thành phố Garden Grove.

Nhưng David Whitting cũng chỉ ra rằng chính Lincoln, người đại diện cho Liên hiệp miền Bắc trong cuộc nội chiến 1861-1865 đã có quyết định để cho những tay súng của Liên hiệp miền Nam trở về với gia đình bất chấp chuyện họ đã gây ra cái chết của 625.000 người Mỹ.

Tác giả nói quyết định của Lincoln không giúp cải thiện nhân quyền nhưng đã bắt đầu quá trình hòa giải kéo dài cho tới hôm nay.

David Whitting cũng dẫn báo cáo của Human Rights Watch nói bản thân Hoa Kỳ cũng "tiếp tục có những chính sách lạm dụng [quyền lực] để trấn áp khủng bố trong đó có việc giam giữ vô thời hạn và duy trì các phiên xét xử có vấn đề của tòa án binh tại Guantanamo Bay" và "hệ thống luật hình sự bị ảnh hưởng xấu bởi khác biệt chủng tộc và những bản án nặng nề."

Vấn đề tác giả đặt ra là vậy người ta sẽ phải có phản ứng thế nào trước những phán xét về tình trạng nhân quyền của những nước khác nhau.

Nhưng câu hỏi chính được đưa ra là liệu các nhà lãnh đạo phải đi đầu hay đi theo cộng đồng khi ra các nghị quyết ảnh hưởng tới quan hệ quốc tế và liệu cộng đồng ở Orange County và cả người dân ở Việt Nam sẽ được lợi hơn vì sự cô lập chính trị?

Quá khứ...

Nhìn vào lịch sử hàng ngàn năm của Việt Nam, sự tồn tại của cả Đảng Cộng sản và cộng đồng người Việt ở Hoa Kỳ chưa phải là dài.

Đảng Cộng sản ra đời đầu năm 1930 và 45 năm sau cộng đồng người Việt đáng kể bắt đầu hình thành tại Hoa Kỳ sau cuộc chiến mà trong đó hàng triệu người Việt và 58.000 lính Mỹ thiệt mạng.

Hiện có khoảng hơn ba triệu đảng viên Cộng sản trong khi cộng đồng người Việt ở Hoa Kỳ có hơn 1,5 triệu thành viên theo Bấm thống kê của Hoa Kỳ năm 2010, tăng gần 40% so với 10 năm trước và có dự đoán không chính thức cho là sẽ đạt tới bốn triệu vào năm 2030.

Giáo sư Bấm Hiền Đức Đỗ từ San Jose State University nhắc lại trong một nghiên cứu về cộng đồng người Việt rằng có tới 54% người Mỹ phản đối việc nước này nhận người Việt nhập cư trong khi chỉ có 36% tán thành, theo thăm dò của Gallup vào tháng Năm năm 1975.

Lý do chính là người Mỹ sợ họ sẽ mất công ăn việc làm vào lúc nạn thất nghiệp đang ở mức hơn 8% và cũng sợ chính phủ sẽ bỏ quá nhiều tiền để giúp dân nhập cư vào lúc Hoa Kỳ đang chịu suy thoái kinh tế.

Cũng theo Giáo sư Hiền, số người Việt ở Hoa Kỳ trước năm 1975 chỉ khoảng 15.000 người, đa số là sinh viên sang học hay vợ của lính Hoa Kỳ.

Bất chấp chính sách phân tán người Việt của chính phủ Hoa Kỳ, một số bang vẫn có số lượng người Việt lớn trong đó có California, Texas, Louisian, Washington, Virginia và Pennsylvania

...và tương lai

Ông Nguyễn Ngọc Thịnh, người lập ra Đảng Dân chủ Hoa Kỳ ở Việt Nam, nói ông nhận thấy một thay đổi đáng kể trong cộng đồng người Việt ở Hoa Kỳ.

Trong cuộc bầu cử Tổng thống mà ứng viên Đảng Dân chủ Barack Obama thắng cử, lần đầu tiên có nhiều người Mỹ gốc Việt bỏ phiếu cho Đảng Dân chủ hơn so với Đảng Cộng hòa, đảng được cộng đồng xem là ủng hộ mạnh mẽ hơn cho chế độ Việt Nam Cộng hòa trước đây và cho các giá trị dân chủ và nhân quyền trên thế giới.

Ông Thịnh, người tới Hoa Kỳ từ năm 1975, và lần đầu tiên về lại Việt Nam hồi năm 1990, nói ông nhận thấy có những tiến bộ về tình hình nhân quyền ở Việt Nam cho dù còn "quá chậm".
Vị doanh gia đang hoạt động ở thành phố Hồ Chí Minh cũng nói giới trẻ trong cộng đồng người Việt ở Hoa Kỳ cũng có cái nhìn như ông và trong khi những người "chống đối cực đoan" có giảm đi nhưng số người muốn có thay đổi ở Việt Nam và phản đối các trấn áp nhân quyền lại tăng lên.

Nhưng ông nhận định việc phản đối các quan chức Cộng sản tới thăm Hoa Kỳ chỉ là quan điểm của cộng đồng người Việt của một số nơi chứ không phải của tất cả cộng đồng người Việt ở Hoa Kỳ.

"Đó là chính sách không có lợi và bắt nguồn từ sự hận thù và lo sợ hơn là suy nghĩ chín chắn.

"Chúng ta có thể không đồng ý với những gì người khác nói nhưng cũng nên nghe họ," ông Thịnh nói.

Vị doanh gia có nhiều năm làm việc tại Việt Nam cũng nói giới trẻ trong cộng đồng người Việt ở Hoa Kỳ không có các "suy nghĩ nằm trong cộng đồng" mà hướng tới các giá trị quốc gia và thế giới.

Ông nói ông cũng nhận thấy điều tương tự ở giới trẻ tại Việt Nam.

Điều này tạo hy vọng trong tương lai sẽ có một sự hòa giải và hòa hợp trọn vẹn giữa thế hệ lãnh đạo mới của Việt Nam và giới trẻ cấp tiến trong cộng đồng người Việt ở Hoa Kỳ.
Source: BBC