Trong cùng một vụ án, ông Phùng Văn Cung và con trai là Phùng Đại Hùng bị bắt giam oan, người con gái của ông Cung là bà Phùng Thị Kim Oanh đi kêu oan cũng bị bắt giam về tội gây rối. Dù cả hai vụ án đều được chứng minh là oan sai, nhưng hơn 30 năm qua việc bồi thường vẫn chưa được giải quyết dứt điểm.
Câu chuyện từ năm 1975, ông Cung mua căn nhà số 14 đường Hoàng Văn Thụ, phường Diên Hồng, thị xã Pleiku (nay là TP Pleiku, Gia Lai) của bà Nguyễn Thị Lộc với giá 20.000 đồng. Bà Lộc nhận tiền cọc 10.000 đồng xong chuyển về Sài gòn sinh sống. Nhưng đến năm 1977 khi chính quyền thay đổi, bà Lộc quay về khởi kiện ông Cung để đòi lại nhà.
Năm 1982, TAND tỉnh Gia Lai - Kon Tum buộc ông Cung phải trả lại nhà số 14 Hoàng Văn Thụ cho bà Lộc. Riêng phần ông Cung từ khi ở đã bỏ tiền tu bổ căn nhà thì do hai bên tự thương lượng. Nhưng ông Cung không chấp hành lệnh này vì chờ TAND Tối cao xem xét giám đốc thẩm. Thế là ông bị bắt về tội “Chống đối việc thi hành án đã có hiệu lực pháp luật, chống đối cán bộ trong khi thi hành nhiệm vụ”. Ông bị TAND tỉnh Gia Lai – Kon Tum tuyên phạt 3 năm tù giam.
Con trai ông Cung, anh Phùng Đại Hùng cũng bị bắt tạm giam 2 tháng nhưng được miễn truy tố và trả tự do. Đến năm 1987, TAND Tối cao xét xử giám đốc thẩm, tuyên bố ông Cung không phạm tội, tổng số ngày oan sai là 3.011 ngày.
Trong khi cha và anh trong tù, bà Phùng Thị Kim Oanh con gái ông Cung liên tục làm đơn kêu oan, năm 1989 bà lại bị Công an thị xã Pleiku bắt tạm giam về tội “gây rối trật tự công cộng”, dù bà Oanh không hề làm gì gọi là gây rối mà chỉ đi khiếu nại cho gia đình.
Sau đó bà Oanh được thả ra với một tờ giấy ghi cho tại ngoại, gia đình bảo lãnh. Mãi đến 25 năm sau, Công an TP Pleiku mới ra quyết định đình chỉ bị can với lý do "hết thời hạn mà không chứng minh được bị can thực hiện phạm tội". Ngày 22.8.2014, Viện KSND TP Pleiku phải tổ chức xin lỗi công khai, bồi thường cho bà Oanh 510 triệu đồng vì oan sai.
Ông Phùng Văn Cung đã qua đời cách đây hơn 15 năm, nhưng vụ án oan của ông Cung và người con trai là Phùng Đại Hùng vẫn chưa được giải quyết xong. Tại phiên tòa sơ thẩm vụ án đòi bồi thường oan sai, TAND TP Pleiku bồi thường cho ông Cung 207 triệu đồng, bà Oanh kháng cáo. Ngày 9.9.2014, TAND tỉnh Gia Lai xét xử phúc thẩm, tuyên hủy án sơ thẩm, giao cho TAND TP Pleiku xét xử lại từ đầu, đến nay vụ án chưa được xét xử lại.
Chỉ với một vụ mua bán nhà cửa bình thường biến thành một vụ án oan sai, kéo dài 30 năm chưa giải quyết dứt điểm, nền tư pháp Việt Nam vẫn tỏ ra còn nhiều bất cập. Có nhiều người dân lương thiện suýt mất mạng như ông Nguyễn Thanh Chấn được minh oan mới đây vì lối điều tra, xử án rất tùy tiện của tòa án.
Tú Thanh / SBTN
