Việt Nam đứng thứ 5 trên thế giới về bỏ tù ký giả

Ủy ban Bảo vệ Ký giả - viết tắt là CPJ vừa công bố một danh sách xếp hạng các quốc gia bỏ tù các ký giả nhiều nhất thế giới trong năm 2014. Mười quốc gia có tên trong danh sách này bao gồm: Trung Cộng, Iran, Eritrea, Ethiopia, Việt Nam, Syria, Ai Cập, Miến Điện, Azerbaijan và Thổ Nhĩ Kỳ .
Trung Cộng đứng đầu danh sách này, với 44 ký giả, blogger, người cầm bút đang bị giam giữ trong tù. Việt Nam được xếp thứ 5 trong danh sách này với một loạt các ký giả, blogger bị bắt dồn dập thời gian qua, như Trần Huỳnh Duy Thức, Tạ Phong Tần, Lê Quốc Quân, Hoàng Khương, Nguyễn Hữu Vinh tức Anh Ba Sàm, Trương Duy Nhất, Võ Thanh Tùng, Hồng Lê Thọ, Nguyễn Quang Lập, … tổng cộng khoảng 18 người.

Thông báo của CPJ nói rằng, riêng trong năm 2014, có 220 nhà báo bị bỏ tù trên thế giới, tăng thêm 9 người so với năm 2013. Vẫn theo CPJ thì đây là năm thứ ba mà số người cầm bút bị bỏ tù trên thế giới vượt qua con số 200, cho thấy tình trạng vi phạm nhân quyền đáng ngại tại các quốc gia kể trên. Tại Trung Cộng, 29 nhà báo bị cầm tù vì bị cáo buộc về tội “chống nhà nước.”

Tại Việt Nam, các ký giả, blogger, nhà văn bị bắt theo các loại cáo buộc như: tuyên truyền chống lại nhà nước – theo Điều 88 ; âm mưu lật đổ chính quyền – theo Điều 79 ; lợi dụng các quyền tự do dân chủ, xâm hại tới lợi ích của nhà nước, tổ chức và cá nhân – theo Điều 258 được quy định trong Bộ luật Hình sự của nhà nước CSVN. Trong 2 năm trở lại đây, CSVN “ưa dùng” Điều 258 hơn Điều 88 để bắt giữ, xét xử và bỏ tù các ký giả, blogger.

Mỗi khi có việc bắt bớ như vậy, giới hoạt động trong nước, các tổ chức bảo vệ nhân quyền quốc tế và chính phủ các nước tự do đều lên án, yêu cầu nhà cầm quyền CSVN tôn trọng nhân quyền và phải trả tự do ngay lập tức, vô điều kiện các ký giả, blogger đó.

Nhưng dường như mọi sự phản đối đó không được chính quyền CSVN lưu tâm. Họ chỉ lưu tâm tới khi cần điều gì đó từ Phương Tây, họ sẽ “mặc cả”, trao đổi bằng cách trả tự do trước thời hạn hoặc gần đây là trục xuất những tù nhân lương tâm – như một biểu hiện “cải thiện tình hình nhân quyền” tại Việt Nam. Trên thực tế, tình hình nhân quyền Việt Nam vẫn chưa có cải thiện nào đáng kể.

Bất chấp quá trình đàm phán Hiệp định Thương mại tự do (FTA) với Liên hiệp Âu Châu (EU) hay Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) với Hoa Kỳ, CSVN vẫn bắt giữ thêm các blogger – như Hồng Thọ Lê và Nguyễn Quang Lập. Do vậy, những hiệp định này vẫn còn xa vời với CSVN, bởi lẽ cải thiện nhân quyền là điều kiện bắt buộc trong quan hệ đối tác thương mại giữa Phương Tây và CSVN.

Vấn đề CSVN đang quan tâm hơn là giữ vững “vai trò lãnh đạo” và chế độ độc đảng toàn trị hiện hành. Do vậy, việc bắt giữ, kết án các ký giả, blogger không có gì là lạ, trong bối cảnh lòng tin của người dân vào chế độ không còn, sự thật về CSVN ngày càng rõ hơn – Bắt giữ các ký giả, blogger nhằm “bịt miệng” tiếng nói của sự thật.

Luật sư Lê Công Định – một cựu tù chính trị đã chia sẻ trên trang Facebook cá nhân về các tội danh và hình phạt đối với các ký giả, blogger bị CSVN bắt giữ, nhân việc cơ quan an ninh CSVN chuyển tội danh của blogger Nguyễn Quang Lập từ Điều 258, sang Điều 88 – vốn có khung hình phạt cao hơn. Anh Định kể, các nhân viên an ninh thẩm vấn anh đã trả lời: "Hình phạt thì đã có và không cần thay đổi, chỉ chuyển tội danh vì tình hình chính trị-xã hội nay khác đi so với ban đầu". Điều đó cho thấy sự “mơ hồ” của các điều luật và sự tùy tiện trong việc áp dụng để bắt giữ, xử tội các ký giả và blogger tại Việt Nam.

Nhật Nam / SBTN