Một cảnh lễ trao trả Hồng Kông choTrung Quốc. Ảnh chụp tại Hồng Kông ngày 01/7/1997. REUTERS
Theo các tài liệu tối mật vừa được công khai hóa vào hôm nay, 30/12/2014, chính quyền Anh Quốc đã ngắm nghía quan hệ thương mại béo bở với Trung Quốc ngay cả trước khi ký thỏa thuận trao trả Hồng Kông về cho Trung Hoa Lục Địa vào năm 1984.
Theo hãng tin Pháp AFP, các tài liệu vừa được giải mật cho thấy là trước lúc cựu Thủ tướng Anh Margaret Thatcher công du Trung Quốc vào tháng 12 năm 1984 để ký kết thỏa thuận, các quan chức Anh Quốc đã thảo luận về cách thức mà bà Thatcher cần làm để tạo thuận lợi cho công việc làm ăn của Anh Quốc với Trung Quốc.
Tài liêu công bố hôm nay còn cho thấy lãnh đạo Trung Quốc lúc ấy là Đặng Tiểu Bình đã tìm cách trấn an bà Thatcher là Bắc Kinh sẽ tôn trọng cam kết của của mình trong thỏa thuận, dựa trên chính sách « một quốc gia, hai chế độ ». Thậm chí ông Đặng Tiểu Bình còn nói thêm là Trung Quốc « luôn tôn trọng những cam kết của mình ».
Thủ tướng Thatcher đã ký Thông cáo chung với Trung Quốc vào tháng 12/1984, đồng ý giao trả Hồng Kông vào năm 1997.
Khoảng 6 tuần lễ trước chuyến đi của bà Thatcher, Đại sứ quán Anh tại Bắc Kinh đã viết về cho Bộ Ngoại giao Anh, thúc giục là Thủ tướng nên « thúc đẩy hồ sơ xuất khẩu và đầu tư của doanh nghiệp Anh với danh nghĩa là tham gia vào công cuộc hiện đại hóa Trung Quốc ».
Đại sứ quán Anh còn nhấn mạnh là nên khéo léo khi nêu vấn đề này trước công chúng, « sao cho dư luận Hồng Kông không xem động thái (xúc tiến thương mại) đó là một sự lợi dụng thỏa thuận về Hồng Kông. »
Trên quan điểm này các viên chức Anh quyết định là Thủ tướng Anh không nên đi cùng với một phái đoàn doanh nhân để tránh tạo cảm giác là Anh bán đứng Hồng Kông cho Trung Quốc. Ông Peter Ricketts, một quan chức cao cấp bộ Ngoại giao Anh đã viết như trên cho cố vấn của bà Thatcher, Charles Powell vào ngày 16/11/1984.
Nhân chuyến đi vào tháng 12/1984, trong các thương lượng kinh doanh có việc phát triển một nhà máy điện hạt nhân ở Quảng Đông.
Theo RFI