Bạn biết mình đã tìm được người bạn đời hoàn hảo? Làm sao biết được liệu bạn đã tìm được nửa thứ hai của mình? Đây vốn là một bài toán hóc búa ngàn đời.
Có thể bạn ngấm ngầm hoài nghi rằng mình đã ổn định cuộc sống quá sớm chăng và bạn đã có thể có lựa chọn tốt hơn. Hay có thể bạn lo ngại rằng nếu bạn để người này tuột mất bạn có thế sẽ không gặp được ai như thế nữa.
Làm sao bạn có thể biết được khi nào thì chốt hạ ở một người nào đó? Liệu toán có thể giúp chúng ta tìm ra người bạn đời tốt nhất có thể không?
Nói với chương trình Thêm hay Bớt (More or Less) của BBC, nhà toán học Matt Parker gợi một cách tiếp cận khoa học để giải cái mà ông gọi là “vấn đề biết dừng ở thời điểm tốt nhất”.
“Khi bạn “phỏng vấn” đối tượng – hay theo cách nói thông thường là khi đang tìm hiểu – bạn duyệt qua các ứng viên và bạn chối bỏ một người, sau này rất khó để quay trở lại và nói, ‘Tôi đổi , hóa ra anh/chị là người tuyệt vời nhất mà tôi đã tìm hiểu,’” ông nói.
Nhưng một mặt khác, bạn cần qua đủ các đối tượng để có được khái niệm về chất lượng hiện có nói chung để lự chọn.
Về mặt toán học, ông nói, chúng ta biết rằng nếu bạn muốn chọn được đối tượng tốt nhất tính trung bình thì bạn cần nhìn vào tổng số người mà bạn sẽ tìm hiểu trong cả cuộc đời mình – cứ nói là 100 người.
Sau đó bạn lấy căn bậc 2 của con số đó, mà trong trường hợp này là 10. Dùng 10 đối tượng tìm hiểu đầu tiên của bạn để phân tích chất lượng, loại bỏ cả 10 người này, nhưng tập hợp thông tin để nghiên cứu thị trường.
“Có thể ghi lại vào một biểu bảng xem ai là người hay nhất,” ông Parker nói.
“Một khi bạn làm xong công đoạn đó, bạn tiếp tục tìm hiểu hẹn hò cho tới khi bạn gặp một người gần tốt bằng hay tốt hơn người tốt nhất mà bạn đã gặp trong số 10 người ban đầu đó. Vậy là toán giúp bạn có được lựa chọn tốt nhất, tính trung bình,” ông nói.
Tất nhiên công thức có thể là không hoàn hảo. Liệu bạn hò hẹn, tìm hiểu một người nào đó bao lâu để có thể đánh giá được chất lượng của họ? Làm sao bạn có thể đánh giá, xếp hạng ai đó một cách khách quan, và liệu “chất lượng” của họ có thay đổi qua thời gian? Liệu chất lượng của chính bạn nữa?
Chúng ta cũng giả định rằng bạn biết chắc chắn bạn sẽ tìm hiểu, hò hẹn với bao nhiêu người trong suốt cuộc đời mình.
“Bao giờ cũng vậy, một mô hình toán học chỉ tốt ở mức như giả định ban đầu, bao nhiều yếu tố được bạn tính tới, và cách bạn tính toán các giả định đó chính xác tới mức,” ông Parker nói.
“Nghiên cứu dường như cho thấy phần lớn mọi người ổn định quá sớm, và nó không phải chỉ là chuyện tìm người bạn đời của mình – nó áp dụng cho việc mua nhà, mua xe hơi cũ, và vậy là như một chỉ dẫn, nó có thể cho bạn một khái niệm tốt hơn về cần bao nhiêu mẫu để thử.
“Nhưng mặt trái của nó là những người hò hẹn tìm hiểu qua mạng sẽ rơi vào vòng tròn không bao giờ có thể ngưng khảo sát, luôn luôn nghĩ rằng có thể có một ai đó tốt hơn ngoài kia.
“Bạn không nên tuân theo thuật toán này như một tôn giáo nhưng nó là một hướng dẫn hợp lý chỉ cho bạn sơ bộ bạn nên làm gì.”
Theo BBC
