Một giáo sĩ Thiên Chúa Cơ Đốc Giáo cho xem bức ảnh của một người Ai Cập bị IS sát hại tại Lybia cuối tuần qua. (Getty Images)
CAIRO – Hồi Giáo Quốc là lực lượng Hồi Giáo cực đoan hiện nay đang kiểm soát một phần ba lãnh thổ của cả Iraq lẫn Syria. Họ tuyên bố những vùng này nằm trong chế độ Caliphate do họ thành lập. Hồi Giáo Quốc đã tạo cảm hứng cho các chiến binh cực đoan ở Libya chặt đầu những người Kitô hữu Coptic bị họ bắt giữ.
Trước đó các chiến binh Libya đã cam kết trung thành với Hồi Giáo Quốc. Tổ chức này phát triển từ thành phần còn sót lại của chi nhánh Iraq trước đây của mạng lưới khủng bố al-Qaeda, dưới sự chỉ huy của lãnh tụ cực đoan Abu Bakr al-Baghdadi. Nhóm này đã yêu cầu lòng trung thành của các tín đồ Hồi Giáo trên toàn thế giới. Họ cũng thu hút những người ngoại quốc, bằng những phim video trên mạng Internet. Những cuốn phim này chiếu nhiều cảnh tàn ác. Chẳng hạn như những vụ bắn chết hàng loạt tù nhân, và chặt đầu các con tin Tây Phương. Những video này được ráp lại với những xảo thuật như phim Hollywood.
Mặc dù bị đánh bại bởi các cuộc không kích được một liên minh do Mỹ dẫn đầu thực hiện, nhóm Hồi Giáo Quốc vẫn còn là một mối đe dọa mạnh mẽ. Sau đây là một cái nhìn vào sự khai sinh của nhóm này, những tội ác của họ, và phản ứng của thế giới đối với các phần tử cực đoan.
Ngày 18 tháng Tư 2010 – Các lực lượng Mỹ và Iraq giết chết hai thủ lãnh hàng đầu của al-Qaida ở Iraq. Vụ này tạo điều kiện cho al-Baghdadi trở thành lãnh tụ của nhóm khủng bố. Nhóm này bị làm cho suy yếu đi, bởi một chiến dịch phối hợp nhằm chấm dứt một cuộc nổi dậy của người Hồi Giáo Sunni ở Iraq.
Ngày 31 tháng 10, 2010 – Các chiến binh al-Qaeda của al-Baghdadi tấn công vào nhà thờ Công giáo Đức Mẹ Ơn Cứu Rỗi ở Baghdad, trong thánh lễ đêm Chủ Nhật. Nhóm chiến binh giết chết 58 người, trong một cuộc tấn công đẫm máu nhất, nhắm vào những người Kitô Giáo, tính từ năm 2003 khi các lực lượng do Mỹ dẫn đầu tiến quân vào Iraq. Các chiến binh đòi phóng thích những phụ nữ Hồi Giáo, mà họ nói là đã bị bắt giữ bởi nhà thờ Kitô Giáo Coptic Ai Cập.
Ngày 4 tháng 10, 2011 – Hoa Kỳ treo giải thưởng $10 triệu Mỹ kim trên đầu al-Baghdadi, vì một loạt những cuộc tấn công do ông tổ chức.
Ngày 21 tháng Bảy 2012 – Trong tin nhắn tự nhận là đầu tiên của mình trên mạng Internet, al-Baghdadi hứa hẹn sẽ lấy lại phần đất đã mất tại Iraq. Ông kêu gọi các chiến binh hãy “truy đuổi và tiêu diệt các thẩm phán, các nhà nghiên cứu và những người canh gác.” Chỉ trong vòng mấy hôm, nhóm của ông bắt đầu một chiến dịch tấn công, cho nổ các xe bom, và những trận tấn công khác giết chết hàng trăm người. Al-Baghdadi cũng nhắc đến Syria. Nước này bị mắc kẹt trong một cuộc nội chiến, giữa các phiến quân phần đông là tín đồ Sunni, và Tổng Thống Bashar Assad đang bị vây khốn. Đến thời điểm này, al-Baghdadi đã bắt đầu gởi các chiến binh đến đó.
Tháng Tư 2013 – Al-Baghdadi loan báo rằng nhóm của ông đã tiếp quản Nusra Front, một chi nhánh al-Qaeda ở Syria. Nusra phủ nhận việc tiếp quản, gây ra giận dữ và đấu đá nội bộ vẫn tiếp tục cho đến hôm nay.
Tháng Bảy 2013 – Các chiến binh của al-Baghdadi mở một cuộc tấn công theo kiểu quân đội, đánh vào hai nhà tù trong khu vực Baghdad, giải thoát hơn 500 tù nhân.
Tháng Một 2014 – Các lực lượng của al-Baghdadi tràn vào Ramadi và Fallujah, trong tỉnh Anbar của Iraq. Cách mấy tuần lễ trước đó, các lực lượng an ninh Iraq đã bỏ rơi những vùng này. Các chiến binh tiến vào sau khi các lực lượng an ninh giết chết những người biểu tình, trong một cuộc xuống đường phản đối của những người Hồi Giáo Sunni, thực sự biến tình trạng bất ổn thành một cuộc nổi dậy.
Đầu tháng Hai 2014 – Al-Qaida đoạn tuyệt với nhóm al-Baghdadi, nay được gọi là Hồi Giáo Quốc Iraq và Levant. Al-Baghdadi phớt lờ al-Qaida, vì nhóm của ông bây giờ đã kiểm soát được những vùng rộng lớn của Syria. Trong số này có thành phố Raqqa, trong thực tế trở thành thủ đô của nhóm này.
Ngày 10 tháng Sáu – Các chiến binh của Al-Baghdadi chiếm được Mosul, thành phố lớn thứ nhì của Iraq. Kế tiếp họ chiếm Tikrit, quê hương của Saddam Hussein. Rồi họ chiếm được những cộng đồng nhỏ ở khu vực trung tâm của người Sunni, giữa lúc các lực lượng chính phủ tan biến đi.
29 tháng Sáu – Nhóm al-Baghdadi tuyên bố thành lập một Hồi Giáo Quốc, tức là Caliphate, trong lãnh thổ mà họ kiểm soát được ở Iraq và Syria. Họ đòi hỏi lòng trung thành từ những người Hồi Giáo trên toàn thế giới. Nhóm tuyên bố al-Baghdadi là nhà lãnh đạo của Caliphate mới. Các chiến binh tự đổi tên thành nhóm Hồi Giáo Quốc.
Ngày 5 tháng Bảy – Một người đàn ông dường như là al-Baghdadi xuất hiện công khai lần đầu tiên, làm một bài giảng tại một nhà thờ Hồi Giáo ở thành phố Mosul.
Ngày 8 tháng Tám – Hoa Kỳ bắt đầu biến nhóm Hồi Giáo Quốc thành mục tiêu của những trận oanh kích, với lý do là tình cảnh nhân đạo của những sắc tộc thiểu số ở Iraq, chẳng hạn như Yazidi.
Ngày 19 tháng Tám – Nhóm Hồi Giáo Quốc công bố một phim video cho thấy một chiến binh thánh chiến chặt đầu James Foley. Nạn nhân là một nhà báo người Mỹ, 40 tuổi, từ Rochester, tiểu bang New Hampshire. Vụ chặt đầu này là để phản ứng với các cuộc không kích do Mỹ dẫn đầu. Điều này đánh dấu cuốn phim đầu tiên trong số nhiều phim video chiếu cảnh các các chiến binh chặt đầu những người Tây Phương bị họ giam giữ.
Ngày 2 tháng Chín – Nhóm Hồi Giáo Quốc công bố một đoạn video, cho thấy một chiến binh chặt đầu Steven Sotloff, nhà báo người Mỹ gốc Israel.
Ngày 13 tháng Chín – Nhóm Hồi Giáo Quốc tung ra một đoạn video chiếu cảnh một chiến ninh chặt đầu David Haines, một nhân viên cứu trợ người Anh.
Ngày 3 tháng 10 – Nhóm Hồi Giáo Quốc công bố một đoạn video cho thấy một chiến binh chặt đầu con tin người Anh Alan Henning.
Ngày 8 tháng 11 – Các giới chức Iraq cho biết al-Baghdadi bị thương, trong một cuộc không kích vào một thị trấn Iraq ở gần biên giới Syria. Cách mấy ngày sau đó, một tin nhắn thu thanh trên mạng Internet, tự nhận là từ al-Baghdadi, kêu gọi thúc giục những người theo ông hãy “cho nổ những ngọn núi lửa thánh chiến Hồi Giáo ở khắp mọi nơi.”
Ngày 16 tháng 11 – Một video của nhóm Hồi Giáo Quốc cho thấy cảnh chặt đầu một chục binh sĩ Syria, và nhân viên cứu trợ người Mỹ Peter Kassig.
Ngày 10 tháng Một, 2015 – Một video trên mạng chiếu cảnh các chiến binh Taliban ở Pakistan cam kết trung thành với nhóm Hồi Giáo Quốc. Họ cũng chặt đầu một người đàn ông mà họ nói là một người lính. Những lời cam kết tương tự trước đây đều phát xuất từ Ai Cập, Yemen và những nơi khác ở Trung Đông. Sau đó, nhà chức trách Afghanistan thừa nhận một sự hiện diện tương tự trong nước của họ.
Ngày 24 tháng Một – Một tin nhắn nói rằng nhóm Hồi Giáo Quốc chặt đầu con tin Haruna Yukawa, một người Nhật phiêu lưu, 42 tuổi. Trước đó nhóm này đòi 200 triệu Mỹ kim để chuộc Yukawa và Kenji Goto, một nhà báo người Nhật bị họ bắt giữ. Các giới chức Nhật Bản và Jordan cố gắng thương lượng bề một cuộc trao đổi tù nhân, để giải thoát ông và Mu'ath al-Kaseasbeh, một thiếu tá phi công của Jordan bị họ bắt giữ.
Ngàu 26 tháng Một – Các chiến binh người Kurd kiểm soát được thị trấn biên giới Kobani của Syria, ở gần Thổ Nhĩ Kỳ, sau khi chiến đấu với nhóm Hồi Giáo Quốc trong nhiều tháng. Các cuộc không kích do Mỹ dẫn đầu đã giúp cho người Kurd lật ngược thế cờ.
Ngày 31 tháng Một – Hồi Giáo Quốc tung ra đoạn video, nói rằng họ đã chặt đầu Goto.
Ngày 3 tháng Hai – Nhóm Hồi Giáo Quốc công bố một đoạn video, cho thấy họ thiêu sống phi công al-Kaseasbeh trong một cái cũi. Phim này làm dấy lên công phẫn ở Jordan. Nước này liền mở ra những trận tấn công mới nhắm vào các chiến binh.
Ngày 6 tháng Hai – Nhóm Hồi Giáo Quốc nói rằng một cuộc không kích của Jordan đã giết chết con tin người Mỹ Kayla Jean Mueller. Các giới chức Mỹ sau đó xác nhận rằng cô Mueller đã chết. Nhưng họ nói rằng cái chết này không bị gây ra bởi một trận không kích của Jordan.
Ngày 15 tháng Hai – Trong một đoạn video trên mạng, các chiến binh Libya chặt đầu một nhóm Kitô hữu Coptic ở Ai Cập. Trước đó nhóm chiến binh này đã cam kết trung thành với nhóm Hồi Giáo Quốc.
Ngày 16 tháng Hai – Ai Cập mở những trận không kích tại Libya, để trả đũa cho các vụ chặt đầu.
Theo báo Viễn Đông
