Kim Jong Un phát biểu với giới sĩ quan quân đội, ảnh chụp công bố hôm 26/04/2015 - Reuters

Bắc Triều Tiên là đất nước khép kín nhất thế giới, những gì diễn ra đó vẫn luôn là bí ẩn. Những thông tin từ bên trong đất nước cộng sản này cứ vì thế mà nuôi dưỡng thêm những suy diễn, phỏng đoán cũng như bàn luận hấp dẫn từ bên ngoài. Nhật báo Le Monde có bài viết mang tựa đề : « Tại Bắc Triều Tiên, khó mà phân định thực hư » đề cập đến thực tế này.

Le Monde dẫn ra thí dụ gần đây nhất, hôm 13/05 vừa qua, tình báo Hàn Quốc bất ngờ tung ra tin Bộ trưởng Quốc phòng Bắc Triều Tiên Hyon Yong-choi đã bị hành quyết bằng pháo phòng không hôm 30/04 chỉ vì một lỗi nhỏ « phạm thượng » với lãnh tụ.

Ngay lập tức tin được loan truyền nhanh như điện trên kháp thế giới, khiến dư luận quốc tế sửng sốt. Thế nhưng ngay ngày hôm sau, cũng chính cơ quan tình báo này bổ sung thêm rằng, nguồn tin họ đưa ra không được kiểm chứng ?

Theo tác giả bài viết thì ngay khi tin vụ hành quyết này được tung ra, dù là từ cơ quan tình báo, nhưng các chuyên gia về Bắc Triều Tiên ở Seoul đã tỏ hoài nghi. Cheong Seong-chang, chuyên gia về Bắc Triều Tiên thuộc Viện Sejong lập luận rằng nếu ông Phó nguyên soái, bộ trưởng Quốc phòng kia đã bị hành quyết thì « ngay lập tức những hình ảnh của nhân vật này sẽ bị loại khỏi truyền thông chính thức. Thế nhưng, ông ta vẫn xuất hiện trong một bộ phim tài liệu được phát liên tục trên truyền hình trong những ngày từ 05/05 đến 12/05 ».

Ngoài ra tên ông ta vẫn được nhắc đến trên tờ báo đảng Rodong Sinmun, trong số các lãnh đạo cao cấp dự buổi hòa nhạc hôm 29/04/2015. Cũng có thể ông đã bị bắt ngay sau buổi hôm đó chăng ?

Nhưng những người am hiểu về chế độ Bắc Triều Tiên cho rằng theo thường lệ khi những quan chức bị thanh lọc hoặc bị hành quyết thì, tên của họ phải biến khỏi các mặt báo từ nhiều ngày trước.

Chuyên gia Cheong Seong-chang cho rằng đôi khi tình báo Hàn Quốc vẫn tung ra các thông tin không kiểm chứng vì dụng ý riêng của họ.

Năm 2013 cũng tình báo Hàn Quốc đã loan tin về vụ cô ca sĩ nổi tiếng Hyong Song-wol được cho là bồ cũ của Kim Jong Un, bị hành quyết. Thế nhưng, chỉ vài tuần sau cô ca sĩ này lại thấy xuất hiện trong một chương trình truyền hình Bắc Triều Tiên. Chỉ có tin về vụ bắt giữ Jang Song-theak, dượng rể của Kim Jong un, được cho là khá xác thực.

Chuyên gia Andrei Lankov, thuộc Đại học Kookmin Hàn Quốc được Le Monde trích dẫn cho rằng : « cho dù thông tin của tình báo Hàn Quốc có sai đi, thì một điều rõ ràng là giữ vị trí quan trọng dưới chế độ Kim Jong Un luôn mang những rủi ro ».

Khi có thông tin về những vụ hành quyết rợn người bằng vũ khí hạng nặng ở Bắc Triều Tiên, nhiều cơ quan ở bên ngoài còn dùng đến phương tiện ảnh vệ tinh để cố gắng phân tích, xác thực cách thức hành quyết. Mặc dù vậy đến bây giờ, theo le Monde, cái cách « nghiền nát những kẻ phản bội » của chế độ Bình Nhưỡng vẫn không thể kiểm chứng xác nhận được.

Ngoài chuyện nội bộ, chính quyền Bắc Triều Tiên còn khiến cho cả thế giới phải phát sốt vì những suy đoán khi chính họ tung ra tin bắn thử thành công tên lửa đạn đạo từ tàu ngầm hôm 9/5. Các nhà phân tích thì hoài nghi về tiến bộ nhanh quá mức này của Bắc Triều Tiên trong lĩnh vực chế tạo vũ khí chiến lược.

Nhưng các nhà chính trị của những nước liên quan như Mỹ hay Hàn Quốc thì dường như không xem thường thông tin về vụ thử tên lửa. Cho dù chẳng ai có thể kiểm chứng để xác thực thông tin. Le Monde kết luận, quả thực phân định rạch ròi thực hư trong trường hợp ở Bắc Triều Tiên là một công việc khó khăn.

Che đậy thông tin từ bên trong
Vẫn là câu chuyện thông tin ở Bắc Triều Tiên, nhân hôm nay kênh truyền hình Pháp France 5 phát bộ phim phóng sự điều tra của hai nhà báo Pháp, thực hiện tại Bắc Triều Tiên, Le Monde có bài viết « Cuộc điều tra dưới sự theo dõi chặt chẽ » kể lại hành trình làm phim tài liệu mang tiêu đề : « Bắc Triều Tiên ảo vọng vĩ đại » của hai nhà báo, qua đó cho thấy ngay cả khi đã ở bên trong đất nước khép kín này rồi, thì việc tìm kiếm những thông tin xác thực cũng là một việc không hề đơn giản.

Bài viết khẳng định ngay một điều : « Bắc Triều Tiên là một đất nước kỳ lạ và phức tạp đối với những nhà báo ngoại quốc. .... mảnh đất Đông Á nằm dưới sự trị vì liên tục của triều đại nhà họ Kim này luôn coi các nhà báo là kẻ thù. Trong chế độ Cộng sản đó thông tin là công cụ tuyên truyền cho công lao và lợi ích của quyền lực ».

Để thực hiện bộ phim tài liệu « Bắc Triều Tiên ảo vọng vĩ đại » hai nhà báo Pháp Michael Sztanke và Julien Alric đã phải mất hai năm thương lượng để được phép vào Bắc Triều Tiên làm phim. Tại Bình Nhưỡng, hai nhà báo Pháp được đón tiếp chu đáo đên mức họ không bao giờ được phép rời khách sạn nếu không có người hướng dẫn, chỉ được ghi hình ở những nơi có thể minh họa cho thành quả vĩ đại của chế độ, mọi nơi họ được đến đều có sự xắp xếp, dàn cảnh trước. Bộ phim không thể nói hết được những gì diễn ra bên trong Bắc Triều Tiên nhưng nó cho thấy một thực tế khác là chế độ Bình Nhưỡng vẫn muốn giữ đất nước này sau lớp màn mờ mờ ảo ảo che đậy thực tế.
Theo RFI