ASEAN : ARF gia tăng áp lực lên Trung Quốc về vụ cải tạo đảo

Tranh chấp chủ quyền tại Biển Đông là trọng tâm của Hội nghị Ngoại trưởng Hiệp hội Đông Nam Á ( ASEAN) lần thứ 48 và Diễn đàn An ninh Khu vực ASEAN (ARF). REUTERS

Tranh chấp chủ quyền tại Biển Đông là trọng tâm của Hội nghị Ngoại trưởng Hiệp hội Đông Nam Á (ASEAN) lần thứ 48 và Diễn đàn An ninh Khu vực ASEAN (ARF) mở ra từ ngày 4 đến 6/08/2015 tại Kuala Lumpur. Thủ đô Malaysia kể từ ngày mai là điểm hẹn của ASEAN với các đối tác quan trọng trong vùng Châu Á Thái Bình Dương, từ Mỹ đến Trung Quốc, từ Nhật Bản đến Úc, từ Ấn Độ đến Nga. Mọi người rất chú ý đến sự hiện diện của Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Kerry và đồng nhiệm Trung Quốc Vương Nghị.
Các hành vi của Trung Quốc tại các vùng có tranh chấp ở Biển Đông, như cải tạo bãi đá, xây đảo nhân tạo, xây dựng trên đó các cơ sở quân sự, nhằm mở rộng quyền kiểm soát một vùng biển, nơi hơn 80 % thương mại của thế giới phải đi qua, đã gây lo ngại cho các quốc gia trong vùng. Các hoạt động của hải quân, không quân Trung Quốc sẽ được mở rộng vì những mục tiêu chiến lược và kinh tế.

Do vậy theo một quan chức cao cấp của bộ Ngoại giao Mỹ, tranh chấp chủ quyền tại Biển Đông sẽ là « trọng tâm » của ARF lần này : Hiệp hội các nước Đông Nam Á cũng như Hoa Kỳ « quan ngại trước quy mô, tầm mức, nhịp độ và sự can dự của Trung Quốc trong các hoạt động xây dựng » đảo nhân tạo. Vẫn theo quan chức nói trên được hãng thông tấn Pháp AFP trích dẫn, ARF và Hội nghị Ngoại trưởng ASEAN là cơ hội để các nước Đông Nam Á trực tiếp bày tỏ quan ngại với phía Bắc Kinh về những hành vi mà nhiều quốc gia coi là mang tính khiêu khích.

Philippines, Việt Nam, Malaysia, Brunei và Đài Loan cùng tuyên bố chủ quyền đối với một số đảo ở Biển Đông. Nhưng Trung Quốc khẳng định chủ quyền đối với gần hết diện tích vùng biển này bất chấp phản đối của các nước láng giềng và quốc tế. Trước mắt Philippines và Việt Nam là hai quốc gia mạnh mẽ lên tiếng phản đối các hành vi lấn chiếm của Trung Quốc. Các thành viên còn lại của ASEAN thận trọng, tránh làm phật lòng Bắc Kinh, một đối tác thương mại lớn của ASEAN.

Tuy nhiên theo giới phân tích, ASEAN đang mất dần kiên nhẫn trước những tuyên bố khẳng định chủ quyền « không thể chối cãi » của Bắc Kinh đối với những vùng biển được cho là có nhiều tiềm năng dầu khí này.

Cuối tuần qua, Ngoại trưởng Malaysia Anifah Aman tuyên bố với báo chí là Trung Quốc và ASEAN đang đạt được những tiến bộ về một bộ luật ứng xử tại Biển Đông – COC để tránh xảy ra xung đột. Tuy nhiên giới quan sát ghi nhận những tuyên bố lạc quan của Ngoại trưởng Malaysia, nước đang giữ chức chủ tịch luân phiên ASEAN, hoàn toàn trái ngược với quan điểm được Ngoại trưởng Philippines đưa ra gần đây.

Phát biểu trước tòa án thường trực Liên Hiệp Quốc tại La Haye ông Albert del Rosario khẳng định trong nhiều năm, Trung Quốc đã tìm mọi cách để phá hỏng mọi cố gắng xây dựng bộ Quy tắc ứng xử COC : « Thái độ không khoan nhượng của Trung Quốc trong 13 năm qua đã khiến bộ Quy tắc ứng xử COC trở thành mục tiêu gần như không thể với tới ». Nhiều nhà nghiên cứu khác đã chia sẻ quan điểm của Manila.

Chuyên gia về Đông Nam Á của đại học Stanford- Hoa Kỳ, Donald Emmmerson, dự báo Bắc Kinh không bao giờ muốn có Bộ quy tắc ứng xử COC. Và cho dù là có phê chuẩn bộ luật đó đi chăng nữa thì trên thực tế Trung Quốc cũng sẽ không tôn trọng, bởi vì văn bản này mang tính ràng buộc và hạn chế tầm hoạt động của Bắc Kinh đối với vùng biển này.

Chuyên gia về Đông Nam Á, Donald Emmerson khuyên các nước ASEAN chớ nên nuôi ảo tưởng về bộ Quy tắc ứng xử COC.
Theo RFI

Trung Quốc có thể xây thêm phi đạo thứ hai ở Trường Sa

Ảnh chụp bố phòng của Trung Quốc tại Đá Chữ Thập (Fiery Cross Reef, đá ngầm Vĩnh Thử theo tiếng Trung Quốc, Kagitingan theo Philippines), Trường Sa từ máy bay do thám Hoa Kỳ P-8A Poseidon, ngày 21/05/2015. Reuters

Bắc Kinh có thể đang chuẩn bị xây dựng thêm một phi đạo thứ hai dài 3.000 mét trên một đảo nhân tạo ở quần đảo Trường Sa. AFP hôm nay 03/08/2015 dẫn nguồn tin từ một cơ quan tư vấn ở Washington cho biết như trên.

Theo Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (CSIS), Trung Quốc đã xây dựng một đường băng dài 3.000 mét trên Đá Chữ Thập (Fiery Cross) thuộc cụm Nam Yết. Đây là phi đạo dài nhất ở khu vực Trường Sa, có thể sử dụng cho các hoạt động tác chiến.

Asia Maritime Transparency Initiative thuộc CSIS cho biết, việc xây dựng phi đạo tại Trường Sa đã có từ gần 40 năm qua, và bốn nước đang đòi hỏi chủ quyền đều sở hữu các đường băng. Nhưng Trung Quốc bị tố cáo muốn tạo lợi thế cho yêu sách chủ quyền của mình, qua các chương trình bồi đắp đảo nhân tạo, gây căng thẳng tại Biển Đông.

Trang web của CSIS thông tin, phi đạo của Bắc Kinh trên Đá Chữ Thập, nằm cách đất liền gần nhất của Trung Quốc là đảo Hải Nam đến 1.000 kilomet, đang trong « giai đoạn hoàn tất » sau khi khởi công vào năm ngoái.

Ảnh vệ tinh chụp một rạn san hô khác là Đá Xu Bi (Subi Reef) thuộc cụm Thị Tứ, nơi gần bốn triệu mét vuông đất đã được bồi đắp, cho thấy có thể Bắc Kinh sẵn sàng xây dựng thêm một phi đạo thứ hai có chiều dài tương đương.

CSIS viết : « Một căn cứ không quân của Trung Quốc trên Đá Chữ Thập có thể gia tăng khả năng phòng bị, giúp Bắc Kinh triển khai các phi cơ thám thính trên biển và các phi đội chiến đấu cơ trong khu vực. Như vậy Trung Quốc có thể dễ dàng sử dụng các căn cứ không quân để tuần tra hoặc tung ra các hoạt động tấn công giới hạn vào các quốc gia khác đang đòi hỏi chủ quyền trên Biển Đông, thậm chí cả các cơ sở của Hoa Kỳ ».

Cũng theo CSIS, Đài Loan đã nâng cấp phi đạo dài 1.195 mét trên đảo Ba Bình (Itu Aba Island) thuộc cụm Nam Yết. Malaysia sở hữu đường băng dài thứ nhì trong khu vực trên Đá Hoa Lau (Swallow Reef) thuộc cụm An Bang, có chiều dài 1.368 mét. Đường băng của Philippines ngắn hơn một chút, nhưng trên một mặt bằng rất xấu. Còn phi đạo của Việt Nam, được xây dựng sớm nhất tại Trường Sa vào năm 1976, cũng là phi đạo ngắn nhất với 550 mét bề dài.

Việt Nam, Philippines, Malaysia là ba nước thành viên của ASEAN đang đòi hỏi chủ quyền tại quần đảo Trường Sa, thêm vào đó là Brunei. Quan ngại đang tăng lên trước sự hung hăng của Bắc Kinh trong yêu sách chủ quyền.

Trung Quốc cho đổ một lượng cát khổng lồ để mở rộng và gia cố các rạn san hô ở Trường Sa, xây dựng các công trình mà theo Bắc Kinh là nhằm xúc tiến an toàn hàng hải, nghiên cứu khoa học, cũng như các mục đích quân sự.

Hoa Kỳ vốn có một mạng lưới căn cứ quân sự tại châu Á và tích cực tiến hành các hoạt động giám sát, đặc biệt chỉ trích các hoạt động xây đảo nhân tạo của Bắc Kinh, đồng thời kêu gọi các bên khác ngưng việc xây dựng.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Dương Vũ Quân (Yang Yujun) thứ Năm tuần rồi tuyên bố : « Phía Mỹ làm ngơ và bóp méo các sự kiện, dùng ‘‘mối đe dọa quân sự Trung Quốc’’ để gieo rắc bất đồng giữa Trung Quốc và các quốc gia láng giềng tại Biển Đông. Chúng tôi cực lực phản đối hành động này ».

Người ta đang chờ đợi vấn đề bồi đắp và xây dựng đảo nhân tạo của Trung Quốc được đưa ra mổ xẻ trong hội nghị cấp cao về an ninh của ASEAN diễn ra vào ngày mai, với sự hiện diện của các quan chức Mỹ và Trung Quốc.

Tuần trước, hải quân Trung Quốc đã rầm rộ tập trận bắn đạn thật tại Biển Đông, huy động hơn 100 tàu chiến, mấy chục phi cơ, các tiểu đoàn tên lửa và các đơn vị truyền tin.

Theo RFI