Ba con gấu Bắc Cực đang đến gần để xem chiếc tàu ngầm USS Honolulu của quân đội Hoa Kỳ gần Bắc Cực (Hình Hải Quân Hoa Kỳ)
Trong lúc Trung Cộng và Nga tăng cường sự hiện diện quân sự của họ ở miền cực bắc của Trái Đất, nơi có những nguồn tài nguyên phong phú, các cơ quan tình báo Mỹ đang ra sức nghiên cứu những nguy cơ đe dọa quốc phòng từ Bắc Cực. Đây là đầu tiên từ thời kỳ Chiến Tranh Lạnh Mỹ lo lắng về an ninh từ vùng băng giá cực bắc. Và đây cũng là một dấu hiệu cho thấy tầm quan trọng chiến lược đang gia tăng của khu vực này.
Trong 14 tháng qua, phần lớn trong số 16 cơ quan tình báo Mỹ đã phân công cho các nhà phân tích làm việc toàn thời gian ở Bắc Cực. Văn Phòng Giám Đốc Tình Báo Quốc Gia mới đây triệu tập một “hội đồng chiến lược,” để quy tụ các phân tích gia lại với nhau, cùng chia sẻ những điều họ tìm thấy.
Ngoài việc cậy dựa vào vệ tinh do thám của Mỹ bay quanh quỹ đạo trên không trung, và những bộ cảm biến của Hải Quân nằm sâu trong những vùng biển băng giá, các nhà phân tích thu thập những thông tin tình báo thô, từ một trạm nghe tin ở Canada mới đây được tu bổ ở gần Bắc Cực, và một chiếc tàu giám sát của Na Uy, được gọi là Marjata. Chiếc tàu này hiện nay đang được sửa chữa, trang bị thêm máy móc tối tân hơn, tại một xưởng đóng tàu của Hải Quân Hoa Kỳ ở miền nam Virginia.
Mối quan ngại đang gia tăng của chính phủ đã được cho thấy vào hôm thứ Tư tuần qua, 2 tháng 9, 2015, khi Ngũ Giác Đài xác nhận rằng lần đầu tiên họ đang theo dõi năm chiếc tàu chiến của Trung Quốc ở Biển Bering, giữa Alaska và Nga. Các giới chức nói rằng các tàu Trung Quốc đang chạy trong vùng hải phận quốc tế tiến về phía quần đảo Aleutian nhưng không đe dọa.
Sụ gia tăng chú ý cho thấy Hoa Kỳ và các thế lực khác tại Bắc Cực đang điều chỉnh như thế nào, giữa lúc tình trạng trái đất bị nóng hơn trước. Sự thay đổi khí hậu này sẽ mở ra những thủy lộ mới trên biển, và gây ra một cuộc tranh giành những tài nguyên thiên nhiên phần lớn chưa được khai thác, như dầu hỏa, khí đốt thiên nhiên và các khoáng chất. Hoa Kỳ, Nga, Canada, Đan Mạch và Na Uy đang theo đuổi thẩm quyền trên đáy biển Bắc Cực.
Cơ Quan Tình Báo Địa Lý Không Gian Quốc Gia, được gọi là NGA, đã dành ra hai năm để vẽ những tấm bản đồ mới và những biểu đồ mới, về các thủy lộ và các vùng lãnh thổ trong khu vực bao la này.
Trong một văn bản, giám đốc Robert Cardillo nói rằng cơ quan NGA của ông có ý định “mở rộng và tăng tốc độ” công việc ấy, trong khi các cơ quan khác giúp lập biểu đồ các vùng biển Bering, Chukchi và Beaufort.
“Có nhiều điều chúng ta có thể nhìn thấy bây giờ, mà chúng ta không thể nhìn thấy cách đây 10 năm,” một viên chức tình báo Mỹ giấu tên cho biết về mối quan tâm mới ở Bắc Cực.
Một phần của cuộc chuyển đổi này có thể được nhìn thấy trên những tấm bản đồ kỹ thuật số chi tiết, mà NGA công bố trong tuần qua, trong khi Tổng Thống Obama đi thăm Alaska trong ba ngày. Ông trở thành vị tổng thống Mỹ đầu tiên đến thăm một cộng đồng ở phía trên Vòng Bắc Cực.
Các bản đồ cho thấy những đường băng phi đạo, những khu vực khoan dầu, các hải cảng, các đường biên giới trên biển và lộ tuyến đường biển. NGA dự định công bố những tấm bản đồ 3D của toàn vùng Alaska vào năm 2016, và toàn bộ Bắc Cực vào năm 2017, để giúp theo dõi băng tan trên biển và băng hà rút xuống.
Tiêu điểm tình báo của Hoa Kỳ chính yếu là nhằm vào việc tăng cường quân sự của Nga ở phía cực bắc, dưới thời Tổng Thống Vladimir Putin. Hạm đội Biển Bắc của nước này đóng ở phía trên Vòng Tròn Bắc Cực tại Murmansk.
Chính phủ Nga công bố các kế hoạch trong tháng Ba 2014, để mở ra lại 10 căn cứ quân sự từ thời Liên Sô cũ, dọc theo bờ biển Bắc cực. Trong số đó có 14 sân bay, đã bị đóng cửa sau khi kết thúc Chiến tranh Lạnh. Một xưởng đóng tàu ở miền bắc nước Nga cũng đang chế tạo bốn chiếc tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân.
Thống Đốc Bill Walker của tiểu bang Alaska than phiền rằng Ngũ Giác Đài đang đóng cửa các căn cứ và giảm bớt quân, trong khi Mạc Tư Khoa lại bắt đầu xây dựng lại lực lượng quân sự từng bị giảm sau khi Liên Sô sụp đổ.
Trong chuyến thăm tiểu bang Alaska của Tổng Thống Obama, Thống Đốc Walker nói với các phóng viên, “Đó là sự tăng cường lớn nhất của quân đội Nga, tính từ thời Chiến Tranh Lạnh. Họ đang mở lại 10 căn cứ, và xây dựng thêm bốn căn cứ, và tất cả đều nằm ở Bắc Cực. Vì vậy chúng tôi ở nơi đây đang cảm thấy một chút bất an trước việc giảm bớt quân số của Mỹ.”
Để giúp theo dõi các thế lực, Canada đã tân trang lại một trạm nghe, được gọi là CFS Alert, ở mũi phía bắc của đảo Ellesmere, cách Bắc Cực khoảng 500 dặm. Trạm này là một phần của tuyến Distant Early Warning (Cảnh Báo Sớm Ở Xa). Đây là hệ thống các trạm radar theo dõi các oanh tạc cơ hoặc hỏa tiễn của Nga bay đến.
Khoảng 100 viên chức tình báo trú đóng tại CFS Alert. CFS là viết tắt của Canadian Forces Station (Trạm Các Lực Lượng Canada). Họ tìm cách chặn bắt những cuộc truyền thông liên lạc của máy bay và tàu ngầm Nga, và các tin tức tình báo tín hiệu. Canada chia sẻ những tin tức ấy với các cơ quan tình báo Mỹ.
Na Uy cũng hợp tác chặt chẽ với các cơ quan tình báo Mỹ.
Marjata là một chiếc tàu do thám tối tân, được chế tạo đặc biệt để thu thập thông tin tình báo điện tử. Chiếc tàu này đã được nhận được những thiết bị và hệ thống mới từ tháng 4, Trạm Vũ Khí Hải Quân Hoa Kỳ, trong khu vực Hampton Roads của Virginia. Trại Camp Peary, căn cứ huấn luyện của cơ quan tình báo CIA gành cho cac nhân viên mật vụ, nằm tiếp giáp với cơ sở ấy.
Marjata được điều hành bởi Cơ Quan Tình Báo Na Uy. Theo dự trù, chiếc tàu này khởi hành trong tháng 10, theo các giới chức Mỹ cho biết. Marjata sẽ tuần tra trong bùng biển Barents Sea, ở phía Đại Tây Dương của Bắc Cực, để nghe lén các hoạt động quân sự của Nga.
Theo báo Viễn Đông
