RANCHO MIRAGE, Calif. - Tổng Thống Hoa Kỳ, Barack Obama, khởi sự gặp mặt 10 lãnh đạo các quốc gia thành viên ASEAN trong một hội nghị quan trọng ngay trên đất Mỹ, ngày 15 Tháng Hai.

Lãnh đạo Hoa Kỳ cùng khối ASEAN họp trong hai ngày, thảo luận nhiều vấn đề về kinh tế và an ninh khu vực.

Cộng đồng người Việt tại Nam California tham gia biểu tình tại Sunnylands ngày 15 Tháng Hai. (Hình: Lâm Hoài Thạch/Người Việt)

Kinh tế, an ninh và Biển Ðông

Trong bài diễn văn ngắn gởi đến các đồng nhiệm ASEAN, ông Obama nói ông quen thuộc với khối ASEAN ngay từ thuở thiếu thời, khi sống tại Indonesia cùng thân mẫu mình. Ðến khi trở thành tổng thống Hoa Kỳ, ông quay lại khu vực này nhiều lần trong kế hoạch “xoay trục” về ASEAN, với mục đích trấn an các đồng minh đang quan ngại trước sự hiện diện có tính quyết đoán của Trung Quốc.

“Quý vị và người dân ASEAN luôn cho tôi thấy lòng hiếu khách đối với tôi, và tôi hy vọng chúng tôi có thể đáp lại tình cảm ấy trong ngày hôm nay và ngày mai. Ðó cũng là lý do tại sao tôi không tổ chức thượng đỉnh tại Washington.” Ông Obama nói.

“Thủ đô lạnh lắm. Trời thì đang tuyết, vậy xin chào đón quý vị tại Sunnylands, vùng đất ấm và xinh đẹp này.” Ông Obama dí dỏm.

Ðây là lần đầu tiên lãnh đạo các quốc gia Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Thái Lan, Brunei, Việt Nam, Lào, Myanmar và Cambodia có cuộc gặp độc lập tại Hoa Kỳ. Trung Quốc không phải là thành viên ASEAN nhưng những tuyên bố chủ quyền trên biển của Bắc Kinh khiến quốc tế quan ngại, từ đó gây nên căng thẳng với các quốc gia ASEAN.

Ðại kỳ VNCH được mang đến trong buổi biểu tình tại Sunnylands. (Hình: Lâm Hoài Thạch/Người Việt)

Cuộc họp trong ngày Thứ Hai chỉ tập trung vào chuyện kinh tế. Sang ngày hôm sau, chủ đề sẽ là an ninh khu vực, bao gồm cả khu vực Biển Ðông và chống khủng bố.

Hoa Kỳ, mặc dầu không có tranh chấp trong khu vực Biển Ðông, đã lên tiếng mạnh mẽ phản đối hành động của Trung Quốc tại đây. Các quyết định đưa tàu chiến đến gần các đảo nhân tạo đã khiến Bắc Kinh giận dữ. Hoa Kỳ nói rằng quyền lưu thông trên biển phải được bảo toàn, đồng thời thúc đẩy khối ASEAN có quan điểm thống nhất trong việc giải quyết các bất đồng theo luật quốc tế. Khối ASEAN, trong các hội nghị trước đây, né tránh chỉ trích đích danh Trung Quốc trong các văn kiện ký kết chung.

Hiệp Ðịnh TPP cũng được đưa ra thảo luận. TPP được xem như thành công quan trọng của ông Obama, giúp Hoa Kỳ, chứ không phải Trung Quốc, trở thành quốc gia định hình nguyên tắc mậu dịch trong khu vực. Hiện hiệp định còn phải chờ Quốc Hội Hoa Kỳ thông qua.

Vấn đề nhân quyền được giới vận động nhân quyền mạnh mẽ lên tiếng. Giới này chỉ trích Hoa Kỳ mời những lãnh đạo không do dân bầu đến đất Hoa Kỳ, chẳng hạn Thủ Tướng Thái Lan Prayuth Chan-ocha, người nắm quyền sau cuộc đảo chánh hồi Tháng Năm, 2014. Thủ Tướng Cambodia Hun Sen bị cáo buộc đàn áp đối lập, cũng bị chỉ trích. Ðây là chuyến thăm Hoa Kỳ chính thức của ông Hun Sen trong 31 năm làm thủ tướng Cambodia. Truyền thông Mỹ thì gọi ông Nguyễn Tấn Dũng là một "Ủy Viên Bộ Chính Trị Cộng Sản kỳ cựu."

Cùng ngày, báo chí đưa tin, Chính Phủ Hoa Kỳ thông báo rằng tổng thống Obama sẽ thăm Việt Nam vào tháng Năm.

Ông Phát Bùi, chủ tịch cộng đồng người Việt quốc gia Nam California, nghị viên thành phố Garden Grove, trả lời phỏng vấn đài KTLA tại Sunnylands về mục đích biểu tình. (Hình: Lâm Hoài Thạch/Người Việt)

Việt-Cambodia-Lào-Thái cùng biểu tình

Trong khi cuộc họp thượng đỉnh diễn ra bên trong, ở bên ngoài, hàng ngàn người Mỹ gốc Á, có Việt Nam, Lào, Cambodia, Thái Lan, bắt đầu cuộc biểu tình.

Từ 7:30 sáng Thứ Hai, tại Little Saigon, Nam California, đoàn tham dự biểu tình đã tập trung tại Hội Ðền Hùng tại góc đường Magnolia và Hazard, Westminster. Ban tổ chức gồm Cộng Ðồng Người Việt Quốc Gia Nam California và Liên Ủy Ban Chống Cộng Sản và Tay Sai.

“Ban tổ chức [cuộc biểu tình] muốn đưa tiếng nói của cộng đồng người Việt tại hải ngoại đến cho chính phủ Hoa Kỳ biết, chúng ta không chấp nhận chính quyền độc tài, độc đảng của Cộng Sản Việt Nam. Và chúng tôi cũng muốn rằng, người Mỹ gốc Việt cũng như người Việt tị nạn Cộng Sản ở hải ngoại yêu cầu chính phủ Hoa Kỳ phải đặt áp lực lên Cộng Sản, đòi hỏi có sự thay đổi về chính phủ ở trong Việt Nam, đồng thời chúng ta cũng đòi hỏi có sự đa đảng, có tự do, nhân quyền, dân chủ cho 90 triệu đồng bào trong nước.” Ông Bùi Phát, chủ tịch Cộng Ðồng Người Việt Quốc Gia Nam California, phát biểu.

Ngoài cộng đồng Việt, còn có cộng đồng Lào, Cambodia tham gia biểu tình ở Sunnylands. (Hình: Lâm Hoài Thạch/Người Việt)

Khoảng 9 giờ sáng, đoàn biểu tình được ban tổ chức mời lên hai chiếc xe bus, của công ty Xe Ðò Hoàng, bắt đầu rời địa điểm tập trung, trực chỉ hướng Sunnylands.

Khoảng 2 tiếng sau thì đến địa điểm biểu tình. Tại đây, đã có hàng ngàn người đến trước, đó là Cộng Ðồng Người Lào, Cộng Ðồng Người Cambodia, Cộng Ðồng Người Thái Lan, và rất nhiều lá cờ vàng Việt Nam Cộng Hòa. Ðoàn biểu tình của Little Saigon vừa xuống xe, tất cả mọi người giương cao cờ vàng ba sọc đỏ với những khẩu hiệu: “Ðã đảo Cộng Sản hèn với giặc, ác với dân,” “Ðã đảo Nguyễn Tấn Dũng,” “Freedom for Việt Nam,” “Down with Communist,” “Down with Red China.” Ngoài ra, còn có nhiều biểu ngữ như “No Democracy, No Deals!,” “No Human Rights! No Labor Rights”...

Lần này, đoàn biểu tình bị cảnh sát chặn lại, không cho vào đứng gần khu Sunnylands, nơi hội nghị diễn ra. Ðoàn người chỉ được đứng trên sân của ngã tư đường Bob Hope và Gerald Ford.

Một giờ trưa là giờ đông nhất. Tổng cộng bốn cộng đồng Việt, Cambodia, Lào và Thái Lan, lên khoảng trên 2,600 người. Mỗi đơn vị giơ cao cờ của quốc gia tự do của mình, đồng thời hô to khẩu hiệu chống Cộng Sản, kêu gọi tự do cho dân tộc mình.

Ðoàn biểu tình của East San Diego, khoảng hơn 10 người, đến nơi biểu tình lúc 10 giờ sáng

Người Mỹ gốc Việt, người Mỹ gốc Lào cùng biểu tình vì đồng hương Việt, Lào nơi cố hương. (Hình: Lâm Hoài Thạch/Người Việt)

Ông Nguyễn Tam Dương, đại diện của đoàn, nói với nhật báo Người Việt: “Ðoàn của chúng tôi đến đây yểm trợ cho đồng bào Việt Nam, Lào, Cambodia và Thái Lan, phản đối sự độc tài, bóc lột dân chúng của đảng Cộng Sản. Chúng tôi từng tham dự những cuộc biểu tình chống Cộng Sản và Trung Cộng tại California, chúng tôi quyết chống tới cùng đến khi nào Cộng Sản sụp đổ mới thôi.”

Ðiểm đặc biệt nhất của đoàn biểu tình của Little Saigon là khoảng gần 20 người cùng nắm chặt lá cờ vàng ba sọc đỏ thật to, đi vòng quanh địa điểm biểu tình, đồng hô to khẩu hiệu chống Cộng Sản.

Ông Nguyễn Tấn Lực, chủ tịch Cộng Ðồng Người Việt San Diego, cho biết: “Chúng tôi đi từ San Diego vào khoảng 9 giờ sáng và lên đến đây khoảng 10 giờ 30. Phái đoàn chúng tôi đi gồm hai xe. Chúng tôi đến đây trước, trong khi chờ đợi phái đoàn của Little Saigon lên thì chúng tôi đã kết hợp với cộng đồng Lào và Cambodia. Chúng tôi đã gặp những trưởng đoàn của Lào, Cambodia, và họ đều nói lên tinh thần chung là phải có tự do và nhân quyền tại Việt Nam.”

Bác Sĩ Võ Ðình Hữu, chủ tịch Cộng Ðồng Người Việt Quốc Gia Liên Bang Hoa Kỳ, nói: “Ðiều ngạc nhiên là không những người Việt của chúng ta ở khắp nơi trên nước Mỹ mà còn có những cộng đồng bạn như Lào, Cambodia, Thái Lan cũng đến tham dự cuộc biểu tình hôm nay. Và họ tới đây với cùng một mục đích duy nhất là đòi hỏi tự do, dân chủ và thanh bình trên quê hương của họ cũng như Việt Nam của chúng ta.”

Ông nói tiếp: “Có ba điểm mà chúng ta muốn nói với chính phủ Hoa Kỳ. Thứ nhất, vấn đề Việt Nam không có tôn trọng nhân quyền và tự do tôn giáo. Người Mỹ và thế giới phải áp lực với Cộng Sản Việt Nam để thả tù nhân lương tâm, và tôn trọng nhân quyền. Ðiểm thứ hai, vấn đề Biển Ðông, Trung Cộng không thể khống chế Thái Bình Dương được, và phải tôn trọng luật quốc tế hàng hải. Ðiểm thứ ba là, TPP là điểm rất tốt để tăng gia nhân sinh và kinh tế cho các nước ở Ðông Nam Á. Nhưng, tiền thu được vào đưa về cho dân của nước họ chớ không phải vào túi của những người độc tài đảng trị.”

Cuộc biểu tình sẽ còn được tiếp tục sang ngày hôm sau, Thứ Ba, 16 Tháng Hai.

Lâm Hoài Thạch/Người Việt