Mark Zuckerberg, nhà sáng lậpFacebook, là "hoàng đế" của thời đại kỹ thuật số. Ảnh minh họa, chụp ngày 12/04/2016.
REUTERS/Stephen Lam
Trên trang « Phân tích và Thảo luận » của Le Monde số đề ngày 11/05/2016, tác giả François Bougon phân tích hình ảnh hai "hoàng đế" mới của thế giới, Mark Zuckerberg, nhà sáng lập mạng xã hội Facebook và Tập Cận Bình, chủ tịch Trung Quốc.
« Hãy quên Barack Obama, Hillary Clinton hay Donald Trump đi ! », đây là lời mở đầu của bài báo. Người đàn ông quyền lực của Hoa Kỳ không ngụ ở Nhà Trắng, mà ở Palo Alto, bang California, trong thung lũng Silicon Valley. Mark Zuckerberg, một sinh viên tài năng sáng lập mạng Facebook, là "hoàng đế" của "thời đại kỹ thuật số". Facebook mới tròn 12 tuổi, nhưng ông chủ đã trở thành huyền thoại.
Những "vùng đất mới" mà Facebook sẽ chinh phục là thực tế ảo và trí tuệ nhân tạo. Tuần báo The Economist trong một số phát hành vào tháng 04/2016 đã nhận xét : « Từ thời đế chế Roma, chưa bao giờ biểu tượng "ngón tay cái giơ cao" (Like) lại trở thành biểu tượng quyền lực lại có thế lực và phổ biến đến như vậy ».
Tập Cận Bình là vị "hoàng đế" của đất nước có hơn 1,3 tỉ dân và hơn 700 nghìn người sử dụng internet, một vương quốc mà bất kỳ tập đoàn internet nào của Mỹ cũng thèm muốn. Tập Cận Bình củng cố vị trí "hoàng đế" theo cách riêng của mình. Người đứng đầu nhà nước Trung Quốc tỏ ra không bị cám dỗ trước sức hút của mạng "Lianpu" (Facebook theo tiếng Hoa).
Ông không hề quên rằng Facebook từng là công cụ huy động và đấu tranh đòi dân chủ từ khi xảy ra phong trào "Mùa Xuân Ả Rập". Sau khi bị chặn tại Trung Quốc từ năm 2009 sau loạt bạo động ở tỉnh Tân Cương theo Hồi Giáo, Bắc Kinh tỏ ra ủng hộ các tập đoàn tin học trong nước, đặc biệt là Alibaba của tỉ phú Jack Ma, cạnh tranh với nước ngoài để xây dựng một nền kinh tế kỹ thuật số.
Dĩ nhiên, chủ tịch họ Tập sẵn sàng chào đón các doanh nghiệp nước ngoài trong lĩnh vực này, nhưng với điều kiện họ « chỉ cần tôn trọng luật pháp và quy định của Trung Quốc ». Theo tác giả bài viết, điều đó có nghĩa là phải tôn trọng hệ thống kiểm soát và kiểm duyệt, thường được coi là "Vạn Lý Trường Thành ảo".
Google và Yahoo! đã thất bại. Mark Zuckerberg lại muốn thành công tại Trung Quốc. Vì vậy, bất chấp mọi chỉ trích, ông chủ của Facebook không ngừng đưa ra những lời hứa với Bắc Kinh, chí ít là cũng nói chuyện bằng tiếng Hoa với chủ tịch Tập Cận Bình. Tiếp theo là cuộc gặp với tỉ phú Trung Quốc Jack Ma và ông Lưu Vân Sơn (Liu Yun Shan) cán bộ cao cấp phụ trách tuyên truyền của nhà nước vào tháng 03/2016.
Tác giả bài phân tích đặt hàng loạt câu hỏi : Mark Zuckerberg đang chơi trò gì ? Hay ông chủ Facebook đang bán linh hồn của mình ? Sự hợp tác giữa hoàng đế thung lũng Silicon và ông hoàng của Trung Quốc sẽ mang đến cho chúng ta tương lai gì ?
Rất nhiều người bắt đầu lo sợ về sự xích lại gần nhau giữa nhóm GAFA (gồm Google, Apple, Facebook, Amazon) với Bắc Kinh. Quyết định gần đây của mạng Twitter, bị chặn tại Trung Quốc từ năm 2009, bổ nhiệm Kathy Chen làm tổng phụ trách Đại Trung Hoa (gồm Trung Hoa đại lục, Đài Loan và Hồng Kông) cũng khiến các nhà ly khai và đấu tranh vì dân chủ chỉ trích do nghi ngờ Twitter có mối liên hệ với quân đội và bộ an ninh.
Bài báo kết luận, "hoàng đế Trung Hoa" Tập Cận Bình hoàn toàn hiểu rằng các mạng xã hội phương Tây chỉ mang lại lợi ích cho chiến dịch tuyên truyền của ông. Các cơ quan truyền thông nhà nước Trung Quốc, CCTV, Tân Hoa Xã, Nhân dân nhật báo, Hoàn cầu thời báo…, đều có tài khoản trên mạng Facebook và Twitter với những thông điệp "tích cực" bằng tiếng Anh để kể lại câu chuyện thần tiên về "giấc mộng Trung Hoa".
Theo RFI
