Tiến sĩ Karin Karlekar công bố bản báo cáo có tựa đề “Press Freedom in 2012: Middle East Volatility amid global decline” trong buổi họp báo tại Newseum hôm 01/5/2013
Buổi họp báo của Freedom House được tổ chức tại Newseum, Tiến sĩ Karin Karlekar đại diện công bố bản báo cáo có tựa đề “Press Freedom in 2012: Middle East Volatility amid global decline” tạm dịch là “Tự do Báo chí năm 2012: Biến động ở Trung Đông trong bối cảnh suy sút toàn cầu”.

Mở đầu bản báo cáo với bối cảnh tỉ lệ phần trăm số người trên thế giới sống trong môi trường tự do thông tin bị giảm xuống thấp nhất trong hơn một thập niên qua, Tiến sĩ Karin Kalenkar lần lượt trình bày chi tiết về tình hình dân chủ và tự do thông tin ở các quốc gia trong năm vừa qua.

Trong tổng số 197 quốc gia và vùng lãnh thổ được đánh giá trong năm 2012 , 32% có được tự do thông tin hoàn toàn, 36% có được tự do thông tin tương đối và 32% thì không có tự do thông tin. Về số người dân bị tác động đáng kể nhất là ở hai quốc gia Trung Quốc và Ấn Độ chiếm hơn 1/3 dân số thế giới. Tỉ lệ phần trăm số người được có tự do thông tin trong năm qua cũng bị giảm về lại mức thấp nhất hồi năm 1996 khi Freedom House bắt đầu tiến hành khảo sát và đánh giá. Năm 2012, các quốc gia không có tự do thông tin lại tăng lên do Ai Cập và Thái Lan trở thành quốc gia kiểm duyệt thông tin.

Xu hướng suy giảm chung xảy ra trong bối cảnh nghịch lý, khi các nguồn thông tin cũng như phương tiện truyền thông ngày càng đa dạng. Nguyên nhân thụt lùi là do báo chí tư nhân và các phương tiện truyền thông mới vẫn tiếp tục bị các chế độ độc tài kiểm duyệt một cách tinh vi, hiệu ứng của khủng hoảng kinh tế ở Châu Âu và khó khăn tài chánh dài hạn của các cơ quan truyền thông in ấn cũng như các mối đe dọa liên tục từ các nhóm tội phạm có tổ chức và các tổ chức sắc tộc Hồi giáo.

Các nhà báo tham dự buổi họp báo. RFA photo
Sự phát triển của các phương tiện truyền thông mới tạo ra phản ứng áp chế dữ dội từ các chế độ độc tài với kiểm soát chặt chẽ về truyền hình và các phương tiện truyền thông đại chúng khác và đang có sự cảnh báo nguy hiểm khi bình luận trực tuyến về chính trị. Trung Quốc, Nga, Iran và Venezuela đã từ lâu phải dùng đến các biện pháp kỹ thuật để kiểm soát chặt chẽ các phương tiện truyền thông, bắt giữ một số nhà phê bình báo chí, đóng cửa hoặc theo dõi các phương tiện truyền thông hoặc các trang blog và cáo buộc tội phỉ báng hoặc lợi dụng tự do báo chí chống đối chính quyền. Năm 2012, Nga thi hành kiểm duyệt nội dung trên internet, thiết lập một chiều hướng tiêu cực trên phần còn lại của khu vực Á-Âu được cho là ảm đạm. Riêng Trung Quốc, thời kỳ chuyển giao quyền lực cho lãnh đạo mới của Đảng Cộng Sản trong năm qua ngay lập tức hạn chế tự do thông tin trên phương tiện truyền thông truyền thống và cả internet.

Điểm sáng Miến Điện

Tại vùng Châu Á-Thái Bình Dương, 15 quốc gia có tự do thông tin hoàn toàn, 12 quốc gia tự do tương đối và 13 quốc gia không có tự do thông tin. Bắc Hàn bị đánh giá là một trong những quốc gia thụt lùi nhất về tự do dân chủ và tự do thông tin trên thế giới. Trung Quốc, Lào và Việt Nam nằm trong danh sách các quốc gia kiểm duyệt thông tin một cách chặt chẽ. Năm 2012, ngoại trừ Miến Điện có sự cải thiện đáng kể với các thay đổi tích cực như trả tự do cho các blogger bị giam cầm và các nhà báo, chấm dứt truyền thông độc quyền, báo chí tư nhân được phát hành…Trung Quốc, Thái Lan, Campuchia bị đánh giá là thụt lùi và có chiều hướng tiêu cực.

Việt Nam nằm trong danh sách các quốc gia không có tự do dân chủ và tự do thông tin trong bản báo cáo năm 2012 của Freedom House. Trả lời câu hỏi của đài RFA rằng trong năm 2012, VN có sự cải thiện nào về tự do thông tin hay không, Tiến sĩ Karin Karlekar cho biết:

“Chúng tôi không thấy có sự cải thiện nào ở VN cả. VN vẫn bị xếp hạng là một trong những nước thụt lùi nhất ở Châu Á và trên toàn thế giới. Trong năm vừa qua, chúng tôi đặc biệt ghi nhận chính quyền vẫn tiếp tục đàn áp các blogger và xiết chặt truyền thông. Thật sự trong năm 2012 VN không có sự thay đổi nào trong trào lưu mong đợi của thế giới”.

Qua bảng báo cáo của Freedom House về tình hình tự do dân chủ và tự do báo chí cho thấy sự trượt lùi toàn cầu. Câu hỏi được đặt ra liệu rằng “điểm sáng”-Miến Điện có phải là một mô hình kiểu mẫu cho các quốc gia cần thay đổi trong bức tranh toàn cầu ảm đạm hiện nay, Tiến sĩ Karin Karlekar nói lên quan điểm của mình:

“Miến Điện có sự thay đổi khởi đầu ấn tượng cả về dân sự và tự do truyền thông. Rõ ràng quốc gia này là một kiểu mẫu khi từng là một trong những quốc gia được đánh giá có nền dân chủ thụt lùi nhất và chính quyền đàn áp nhất trên thế giới đã có những thay đổi đổi tích cực trong quá trình cải cách quốc gia. Mặc dù chúng tôi vẫn thấy quan ngại về tình trạng xung đột sắc tộc ở địa phương, Miến Điện vẫn còn nhiều hạn chế nhất là hạn chế đối với giới báo chí tuy nhiên so với 2 năm về trước, Miến Điện có sự thay đổi lớn”.

Tại Newseum có một bản đồ lớn mô tả về tình trạng tự do dân chủ và tự do thông tin của các quốc gia trên thế giới. Màu xanh tượng trưng cho quốc gia có tự do hoàn toàn, màng vàng tượng trưng cho quốc gia có tự do tương đối và màu đỏ tượng trưng cho quốc gia không có tự do.

Trên bảng xếp hạng về tự do thông tin của Freedom House trong báo cáo vừa nêu, Việt Nam ở nhóm vị trí 182 trên 197 quốc gia.
Source: RFA

RSF: Việt Nam vẫn trong nhóm 10 nước tồi tệ nhất về tự do báo chí


Bản đồ thế giới về quyền tự do báo chí 2013 (trắng: tốt nhất; đen: tồi tệ nhất)
RSF
Hôm nay, 03/05/2013, nhân ngày Tự do báo chí thế giới, tổ chức Phóng Viên Không Biên Giới (RSF), có trụ sở tại Pháp, cho công bố bản xếp hạng 2013 về tự do báo chí trên thế giới. Cũng như năm trước, thứ hạng của Việt Nam không thay đổi, đứng thứ 172 trong tổng số 179 quốc gia được xem xét, tức là vẫn nằm trong nhóm 10 nước cuối bảng, bóp nghẹt quyền tự do báo chí. Tổng bí thư đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng vẫn nằm trong danh sách 39 sát thủ của quyền tự do báo chí.
Tổ chức Phóng Viên Không Biên Giới tỏ thái độ thất vọng : Sau làn sóng « Mùa Xuân Ả Rập » và phong trào phản kháng trong năm 2011, vấn đề tự do báo chí trên thế giới dường như quay trở lại tình hình như trước.

Đối với nhiều quốc gia, thứ hạng về quyền tự do báo chí không liên quan đến những biến động chính trị. Do vậy, bảng xếp hạng năm nay giúp đánh giá tốt hơn về thái độ và ý đồ của các chế độ đối với quyền tự do báo chí trong trung hạn và dài hạn.

Dẫn đầu bảng là ba nước Bắc Âu, Phần Lan, Hà Lan và Na Uy. Ba nước cuối bảng là Turkménistan, Bắc Triều Tiên và Eritrea.

Trong năm 2013, xếp hạng của Việt Nam trong lĩnh vực quyền tự do báo chí, không thay đổi so với năm 2011-2012, đứng thứ 172 trong tổng số 179 quốc gia. Theo Phóng Viên Không Biên Giới, Việt Nam là nhà tù khổng lồ thứ hai trên thế giới đối với các công dân mạng. So với năm 2010, Việt Nam đã bị mất 6 hạng và vẫn nằm trong nhóm 10 nước tồi tệ nhất về quyền tự do báo chí.

Cũng vào dịp này, Phóng Viên Không Biên Giới cập nhật danh sách các những chính trị gia, tổ chức là kẻ thù – tạm gọi là sát thủ - của quyền tự do báo chí. Trong số 39 nhân vật hoặc tổ chức, có 5 sát thủ mới, như tổng bí thư đảng Cộng sản Trung Quốc Tập Cận Bình.

Ông Nguyễn Phú Trọng, tổng bí thư đảng Cộng sản Việt Nam có mặt trong danh sách các sát thủ của quyền tự do báo chí. Phóng Viên Không Biên Giới đã trích dẫn những phát biển của ông Trọng, để chứng minh. Lãnh đạo đảng Cộng sản Việt Nam cho rằng « báo chí không có vai trò tuyên truyền chống Nhà nước. Các nhà báo chỉ đưa các thông tin có thể chấp nhận được và không nên có những bình luận ủng hộ đa đảng… ». Vẫn theo tổ chức này, ông Trọng còn có những phát biểu liên quan đến việc bỏ tù các blogger và các nhà ly khai sử dụng internet.

Điều đáng chú ý là năm nay, Phóng Viên Không Biên Giới đã không còn xếp tổng thống Miến Điện Thein Sein trong danh sách các sát thủ của quyền tự do báo chí.
Source: RFI