Ông Trần Huỳnh Duy Thức trong một lần gặp gỡ gia đình tại trại giam trước đây.

Trần Huỳnh Duy Thức

Ngày của Mẹ lòng con trĩu nặng

Những ước mơ phận sự chưa tròn

Đêm lệ rơi những cơn khát mặn

Những phận đời khô khốc tình thương

Đường đã mở con quyết bước không chờn

Cho ngày mai Việt Nam mình xán lạn

Dâng lên Mẹ nứt căng tràn cuộc sốngTâm linh Người tiếp sức nối vòng tay.

Đó là bài thơ của người tù chính trị Trần Huỳnh Duy Thức gửi cho mẹ ông từ lao ngục.

Bài thơ ấy cũng giống như một bài thơ tuyệt mạng khi ông công bố rằng ông sẽ tuyệt thực cho đến chết để đòi những người cộng sản phải thực hiện một chế độ dân chủ. Một đòi hỏi, một thách thức mà những người lạc quan nhất trong thời điểm hiện nay cũng khó có thể tin là có thể xảy ra.
Ông Trần Huỳnh Duy Thức bị bắt cách đây gần bảy năm, và chịu một bản án nặng nhất, 16 năm, mà những người cộng sản dành cho những người tù chính trị trong thời gian mấy chục năm qua.

Ông và các đồng chí bị bắt vì cổ súy cho một cuộc đấu tranh bất bạo động, và cho đến bây giờ ông không hề nhận một tội nào mà những người cộng sản gán cho ông.

Blogger Minh Không viết rằng “Anh không nhận bất kỳ một tội danh nào, không đàm phán thỏa thuận bất kỳ một điều gì. Chỉ giữ lấy duy nhất niềm tin của mình, đổi lấy bản án 16 năm ngục tù nhẹ như sợi nắng.”

Một người bạn tù của ông là nhà báo Trương Duy Nhất, khi biết ông bị chuyển ra trại giam Nghệ An, và tuyên bố tuyệt thực, đã nhắn gửi ông Thức câu nói nổi tiếng của chính mình trước vành móng ngựa là “Có loại tù làm người ta nhục nhã, nhưng có loại tù chỉ khiến họ vinh quang!” Ông Nhất viết rằng câu nói đó giành cho Trần Huỳnh Duy Thức.

Một tác giả viết trên Dân Làm Báo đặt câu hỏi tại sao Trần Huỳnh Duy Thức?

“Vì sao Trần Huỳnh Duy Thức, câu này là câu hỏi cũng được. Hỏi vì sao những góp ý, phản biện chân thành, quý giá của anh lại gánh những bất công như vậy? Vì sao nhà cầm quyền sợ anh đến mức dùng bản án khắc nghiệt cho anh như vầy. Vì sao và vì sao? Hỏi nhưng tôi đã có sẵn câu trả lời: chính vì khí phách của anh, vì kiến thức của anh, vì con đường mà anh đã chọn - Nên cho tôi đổi lại Vì sao Trần Huỳnh Duy Thức là câu khẳng định chứ không còn là câu hỏi nữa: vâng sự dấn thân vì nước nhà của anh sáng như một vì sao: vì sao mang tên Trần Huỳnh Duy Thức.”

Tác giả Vo Vi Vu viết rằng sự hy sinh và dấn thân của Trần Huỳnh Duy Thức sẽ không uổng phí, còn những kẻ bức hại ông hiện nay sẽ bị lương tâm chất vấn mãi mãi:

“Rồi đến ngày thế lực bóng tối sẽ bị diệt vong. Những người đang tâm đẩy anh vào lao tù, dùng cường quyền và luận điệu dối trá để bách hại anh, tòa án lương tâm sẽ mãi chất vấn họ và con cháu họ. Còn những ai yêu nước, thương dân, cầu tiến, yêu mến sự thật, đối với họ anh mãi là tấm gương soi chiếu ngàn đời. Anh cứ an tâm thực hiện những lý tưởng mà con tim, lương tâm anh hối thúc. Em tin anh sẽ chiến thắng. Anh có về với đất thì trái tim, tinh thần anh sống mãi trường tồn.

Chẳng có sự tồn tại nào vĩnh cửu ở cái chợ đời nhiều trái ngang này. Đến một ngày những nấm mồ của những người đang đàn áp, cưỡng bức, chống lại anh rồi cũng mọc lên bên cạnh nấm mồ anh. Dầu nấm mộ họ có to, có hào nhoáng, hoành tráng cỡ nào thì cũng chẳng vĩ đại bằng nấm mồ nhỏ bé nơi không bao giờ chôn được tấm lòng và lý tưởng sáng đẹp của anh.
Anh hãy yên tâm, nếu hơi thở anh cạn kiệt, thì sẽ có hàng ngàn lá phổi khác, hấp thụ từ hơi thở của anh để tiếp tục thở thay anh. Nếu nhịp tim anh ngừng đập, sẽ có hàng triệu con tim khác: những con tim biết yêu thương, mến sự thật sẽ nhịp đập thay cho trái tim anh. Nửa thế kỷ có vẻ dài nếu tính năm tháng nhưng thật ngắn ngủi với một cuộc đời.”

Tuy nhiên những đồng chí của ông không khỏi băn khoăn với một quyết định can đảm nhưng đầy nghiệt ngã. Luật sư Lê Công Định, người đồng chí, người bạn tù, của ông Thức nói rằng:

“Tôi biết rằng khi anh quyết định như vậy là anh đã suy nghĩ rất kỹ. Thực tình mà nói tôi ủng hộ tư tưởng của anh nhưng trước một quyết định ngặt nghèo như vậy thì tôi cảm thấy lo vì người như anh Thức không thể thiếu cho phong trào đấu tranh cho tương lai của Việt Nam, và sự có mặt của anh cổ võ cho chúng ta rất nhiều.”
Người đàn ông cô đơn

Cuộc đấu tranh cho tương lai của Việt Nam bước sang một giai đoạn mới qua những cuộc biểu tình lớn nhất từ hơn 41 năm qua dưới chế độ cộng sản. Họ đấu tranh cho một Việt Nam có môi trường trong sạch, một chính quyền minh bạch, họ bắt đầu bỏ qua những biểu tượng của chủ nghĩa cộng sản là những lá cờ đỏ, vốn xuất hiện trong những cuộc đấu tranh đầu tiên của những nông dân mất đất.

Blogger Nikonian mượn lời cố thi sĩ Trần Dần để mô tả khung cảnh của cuộc đấu tranh hôm nay:

“Tôi đi. Và tôi thấy trong đám đông đó chỉ thấy màu xanh của biển cả. Tôi không “thấy mưa sa trên màu cờ đỏ”, không thấy T shirt cờ đỏ sao vàng mà chỉ thấy áo in hình cá, hình biển.”

Ba cuộc biểu tình liên tục bị đàn áp, trong đó cuộc biểu tình ngày 15 tháng Năm bị cả một bộ máy an ninh khổng lồ trấn áp ngay từ lúc chưa khởi sự, những người biểu tình bị bắt ngay khi ra khỏi nhà, những con phố Sài Gòn vắng ngắt.

Giữa những con phố vắng một người đàn ông tọa kháng biểu tình.

Hình ảnh người đàn ông đó, qua ống kính của Bùi Dzũ dường như trở thành một khoảnh khắc lặng lẽ, đầy bi kịch của nước Việt Nam đương đại.

Bùi Dzũ viết rằng:

“Dường như, người đàn ông ấy quá cô đơn.

Cô đơn giữa những ma trận bủa vây thế thời, thời thế. Cô đơn giữa quê hương nắng cháy như muốn thiêu đốt tất cả những ước mong lẫn nguyện cầu. Tôi tự hỏi sao anh ta phải ra ngồi đó, lòng anh ta đem theo những gì cho thì tương lai của chính mình, và những thế hệ tiếp nối nữa?

Người đàn ông cô đơn. Một dân tộc cô đơn vì mãi chẳng thể tìm thấy một tiếng nói chung, thì làm sao chung sức, chung lòng…”

Đinh Sĩ Phúc tiếp lời:

“Người đàn ông cô đơn này vô tình đã làm được một phép thử tuyệt đối: Nhà cầm quyền “sợ biểu tình” và đã đàn áp biểu tình dù chỉ với một người, không có yếu tố bị xúi dục, không bạo động, không đe dọa an ninh, trật tự!

Còn nhà cầm quyền tại sao lại sợ, sợ đến nỗi một người cô đơn, ở một chốn đã gần như không có người qua lại để bày tỏ mối quan ngại về môi trường của mình mà họ cũng phải đàn áp trong tích tắc! Mối lo sợ đó của nhà cầm quyền ắt hẳn là phải to lớn lắm, mà có khi cũng là đen tối lắm? Phép thử người đàn ông cô đơn đã xác định nỗi lo sợ đó của nhà cầm quyền một cách tuyệt đối!”

Người đàn ông cô đơn đó là nhà báo Huỳnh Ngọc Chênh, người từng có lúc đứng cùng chiến tuyến với những người cộng sản, ngày hôm nay lại chính những người cộng sản giải ông ra khỏi phố vắng.
Và những người khác

Cách ông Huỳnh Ngọc Chênh một thế hệ, cô Nguyễn Trang Nhung cũng bị bắt khi cuộc biểu tình bị đàn áp, chứng kiến một người biểu tình vô danh bị tra tấn:
“Những ghi chép về các anh hùng dân tộc bất khuất tôi đã đọc nhiều, nhưng chứng kiến người thật việc thật trước mắt tôi muốn quỳ xuống cảm phục anh. Lại mong anh đừng cố chống đối họ, khi áo anh rách bươm, máu nhuốm loang lổ, dấu ấn chiếc đồng hồ in trên cổ tay anh, máu đã khô tự bao giờ… Vậy mà trong mắt anh, tôi thấy một niềm tin bất diệt bừng sáng, anh tin đến một ngày dân tộc này hoàn toàn vĩnh viễn không còn cảnh như hôm nay!”

Ông Trần Huỳnh Duy Thức trong một lần gặp gỡ gia đình tại trại giam trước đây. Courtesy photo.

Hàng ngàn người biểu tình như vậy, có tên và không có tên, được báo chí Việt Nam của đảng cộng sản mô tả là phản động và bị các thế lực thù địch xúi giục. Blogger Mạnh Kim nói đó là một cách thức để những người cộng sản gieo rắc sợ hãi và khiếp nhục tinh thần. Còn nhà văn Nguyễn Đình Ấm thì cho rằng đó là một sự xúc phạm nặng nề hàng ngàn, hàng vạn, hàng triệu người dân xót xa trước cảnh đất nước bị phá phách đầu độc, trước cảnh giống nòi có nguy cơ thoái hóa và diệt vong.

Nhưng gieo rắc sợ hãi, sự xúc phạm nặng nề đó, theo Nguyễn Huy Vũ, không thể làm chùn bước sự phản kháng đòi hỏi tương lai tốt hơn, đòi hỏi môt chính quyền trong sạch hơn.

“Một biểu hiện rõ nhất đó là sự xuất hiện ngày càng nhiều những tiếng nói của các bạn trẻ, đủ mọi thành phần. Họ cất lên tiếng nói vì họ thấy quê hương và tương lai này là của họ. Và khi họ, những người trẻ chiếm một nửa dân số, từ từ bước ra và bước qua nỗi sợ để nói lên khát vọng tự do, những người đang tước đoạt tự do chính là những người sẽ phải sợ. Tất cả dường như chỉ là bắt đầu. Vì một khi mọi người dân đều hiểu rằng đất nước lụn bại vì chúng ta có những lãnh đạo tồi và việc cần làm trước hết là đòi hỏi quyền bầu cử tự do phải được thực thi để chọn lựa lại những người lãnh đạo, và người dân tiếp tục phản kháng cho đến chừng nào quyền bầu cử tự do được thực hiện, thì đó sẽ là những ngày mà nhà cầm quyền bắt đầu hoảng sợ.”
Trận cuối cùng

Blogger Lang Anh viết rằng:

“Rất khó để trả lời là đến bao giờ thể chế chính trị độc tài này mới chịu nhận ra, thiện chí lắng nghe, hoà giải và hoà bình với những công dân tiến bộ của đất nước là chìa khoá cho mọi vấn đề của đất nước. Và trên hết, nó giúp Việt Nam bước sang một kỷ nguyên mới nơi các tư tưởng văn minh lên ngôi, đất nước được soi sáng bởi ánh sáng tri thức và sự hoà giải ôn hoà trở thành lối hành xử chuẩn mực giữa người với người trong một quốc gia.

Cũng vì vậy mà tôi buộc phải nhấn mạnh lại quan điểm của mình: “Đây là một cuộc đấu tranh lâu dài. Đừng nản lòng. Vì trước sau gì văn minh cũng thắng.”

Tính bi tráng, đôi khi lên đến độ trớ trêu, của những người dấn thân hôm nay, có lẽ lên đến đỉnh điểm, khi người tù chính trị Trần Huỳnh Duy Thức mượn lời bài Quốc tế Ca của chính những người cộng sản, nhắn lại gia đình qua hai hàng nước mắt rằng đấu tranh này là trận cuối cùng.
Theo RFA