Ngày 21 tháng 6 hàng năm được đảng Cộng sản chọn làm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam. Với mục tiêu nâng cao vai trò và trách nhiệm
xã hội của báo chí, thắt chặt mối quan hệ giữa báo chí với công chúng, tăng cường sự lãnh đạo của đảng đối với báo chí, người được xem là
ngọn cờ đầu của báo chí Việt Nam lại chính là ông Hồ Chí Minh - thợ viết dối trá nhất thời đại.
Những năm gần đây, khi mạng xã hội phát triển, số lượng các nhà báo tham gia Facebook khá nhiều. Và để quan sát, đánh giá hoặc nhận
diện chân dung từng thợ viết hoạt động trong ngành báo chí khá đơn giản.
Đa phần các “nhà báo” Việt Nam ngại bày tỏ chính kiến, bày tỏ quan điểm chính trị xã hội trên trang cá nhân của mình. Có lẽ phần lớn bị ràng
buộc bởi ngạch công chức, phần khác tự kiểm duyệt bản thân để giữ chặt nồi cơm, và một phần nữa các nhà báo dùng Facebook để phát
triển quan hệ xã hội vì mục tiêu cá nhân.
Hàng năm, khi kỷ niệm ngày Báo chí Cách mạng, đa phần các nhà báo hay khoe ảnh ăn nhậu, các buổi tiệc chiêu đãi, hoa mừng và phong bì.
Phong cách thường thấy là một số báo ăn gian, đánh lận khái niệm để biến ngày của thợ viết, văn nô thành ngày kỷ niệm chung của toàn xã
hội. Chính điều này làm khá nhiều nhà báo ảo tưởng vào vị trí xã hội của mình và quên mất vai trò, sứ mệnh của một người làm nhiệm vụ
truyền tải thông tin.
Nhà báo phục vụ ai?
Ở Việt Nam, nhà báo phục vụ xã hội dưới sự dẫn dắt và lãnh đạo của đảng Cộng sản. Vì vậy, thông tin đến với người đọc phải qua nhiều tầng
chắt lọc, và có định hướng rất cụ thể trước những vấn đề bức xúc, các tiêu điểm nổi cộm của đời sống hàng ngày.
Nếu như trước đây chưa có sự ra đời của những trang báo Lề Dân, mọi thông tin và các quan điểm phản biện xã hội gần như nằm trọn trong
sự kiểm soát của Ban Tuyên giáo đảng Cộng sản. Nhiều nhà báo viết mảng chính trị xã hội chấp nhận thân phận thợ viết, văn nô một cách đầy
vẻ vang bằng việc tấn công các bloggers, những người viết tự do không theo lề.
Vài ba năm trở lại đây, dưới áp lực kinh tế, nhiều tờ báo bằng những hợp đồng quảng cáo, hợp đồng hỗ trợ thông tin đã biến mình thành cơ
quan ngôn luận của các doanh nghiệp lắm tiền thiếu đạo đức. Điển hình là tờ Pháp Luật Việt Nam phiên bản điện tử trở thành sân sau của các
đại gia như tập đoàn FLC, Sun Groups, VinGroups... Nhắm mắt trước việc thu hồi đất rẻ mạt, đẩy người dân vào đường cùng để quảng cáo
cho các dự án khách sạn nghỉ dưỡng cao cấp, các khu sân golf cùng những nơi ăn chơi hạng sang.
Những tờ báo của các ban bộ ngành như báo Tài Nguyên Môi Trường, thay vì phản ánh trực tiếp thảm họa môi trường, đưa thông tin trung
thực tại thời điểm cá chết... lại trở thành tiếng nói của đảng bộ Bộ TNMT, thành nơi xây dựng thương hiệu cho các lãnh đạo đảng cộng sản,
thành nơi quảng cáo cho các doanh nghiệp có nhiều tiếng tăm về việc phá vỡ cân bằng sinh thái, phá vỡ cảnh quan thiên nhiên vì lợi ích kinh
tế.
Càng nhiều báo mọc lên, thì càng có nhiều thợ viết xem chữ nghĩa là công cụ để làm giàu. Hiện tượng các báo thi nhau viết bài phản ánh sai
phạm của doanh nghiệp, rồi mặc cả hoặc làm giá để “gỡ bài” trở thành một lối kinh doanh đang trên đà phát triển ở những tỉnh miền Bắc.
Cứ đến ngày “giỗ nghề”, các nhà báo ra sức tỏ vẻ tử tế, kêu gọi làm sạch môi trường bằng cách chỉ ra “con sâu” trong bầy sâu nhung nhúc,
để thấy mình vẫn sống, vẫn yêu nghề và vẫn tử tế. Nhưng họ - các thợ viết dưới sự lãnh đạo của đảng Cộng sản - quên rằng, chỉ ra kẻ khác
không tử tế, cũng chẳng thể làm họ tử tế hơn, bởi thực chất đối tượng mà họ phục vụ chỉ có một. Các nhà báo được phát lệnh mở miệng thì
mới dám “lên tiếng”, còn đã có chỉ thị từ trên thì nhắm mắt làm ngơ trước các vấn nạn xã hội.
Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, chỉ nên gói gọn lại là một ngày kỷ niệm của những người làm báo đảng. Nghề báo - chỉ nên được tôn
vinh, khi các nhà báo ý thức được sứ mệnh của mình và tranh đấu cho quyền tự do thông tin, tự do ngôn luận của toàn xã hội.
19/6/2016
Tháng Chín
